Ижтимоий педагогика фанидан маърузалар матни

Бошланғич ижтимоийлаштириш вазифаси.
Оила – жамиятнинг бирламчи бугини сифатида Кўп асрлик анъаналар, урф – одатларга таяниб яшайди. Оила ҳалкнинг таянчи, маънавий ва ахлоқий мерос маконидир.Оила тажрибасини анъана, урф – одатлар, маросимлар замирида ижтимоий ҳаёт тушунчаси ва қоидаларини авлоддан – авлодга утказиб келади. Миллий истиклол ғоясининг кўртаклари, энг аввало, оилада униб – усади. Бу жараёнга ота – оналар ва болаларнинг ҳамкорлиги, кариндошларнинг ўз аро ёрдами, катталарга иззат – икром кўрсатиш, болалар хақида гамхурлик қилиш каби инсоний мехр – окибат ришталари таъсир курсатади. Оиладаги соглом муҳит-юксак маънавий – ахлоқий хислатларни шакллантириш кафолатидир. Оила, мактаб ва вояга етмаганлар билан ишлаш инспекстиясининг ижтимоий–педагогик имкониятлари, уларнинг конунга буйсунувчи фукароларни тарбиялаш юзасидан биргаликда олиб борган ишлари вояга етмаганлар ўртасида хуқуқбўз арликнинг олдини олишни таъминлайди.
Оила бола шахсининг шаклланишига фаол таъсир кўрсатадиган биринчи ва асосий ижтимоий гуруҳдир. Оила ижтимоий микромуқитдир ва ижтимоий таъсир кўрсати омилларидан биридир. У боланинг жисмоний, психик ва ижтимоий ривожланишига таъсир кўрсатади. Оиланинг вазифаси болани у дунёга келган мамлакат маданиятига ва бола табиатига мос равишда ривожланиб бориши учун уни аста секин жамиятга кириб боришидан иборатдир. Инсоният тўплаган ижтимоий тажрибаларига, у туқилиб ўсаётган мамлакат маданиятига, унинг маънавий ақлоқий қоидаларига, қалқ анъаналарига болани ўргатиш ота оналарининг мажбурий вазифасидир.
Тарбиявий вазифаси.
Бошланғич ижтимоийлаштириш жараёнида болани оилада тарбиялаш муҳим аҳамиятга эга бўлади. Ота-оналар боланинг биринчи тарбиячилари бўлганлар ва шундай бўлиб қоладилар. Болани оилада тарбиялаш мураккаб ижтимоий педагогик жараёндир. Оиладаги шароит ва муқит бола шахси шаклланишига таъсир кўрсатади. Ота ва она ўз боласини ардоқлайди, эркалайди, ташвишини қилади, ҳаёт ташвиш ва қийинчиликларидан асрайди. Ота-оналарниг шахсий ибратлари бола тарбиясига таъсир кўрсатишнинг муҳим воситасидир. Унинг тарбиявий аҳамияти боланинг тақлид этишга қизиқиши, қавас қилишга асосланган. Билим ва тажрибаларга эга бўлмай бола катталарнинг қилганларини такрорлайди, уларнинг қаракатларига тақлид қиладилар. Баъзан боланинг оилада олган тажрибаси боланинг атроф-дунёга, одамларга нисбатан ягона ўлчов белгиси бўлиб қолгади. Тўғри, баъзан оилаларда ота-оналари бемор бўлганида, бўз уқ ҳаёт кечирганларида, педагогик маданиятга эга бўлмаганларида ва шу кабиларда тарбия бўз илиши мумкин. Албатта бола шахси тарбиясига шунчаки ўзининг борлиги билан таъсир кўрсатмайди, балки қулай маънавий-психологик муқити, унинг аъзолари ўртасидаги соқлом муносабатлар билан таъсир кўрсатади.
Рекреатив ва психотерепевтик вазифаси.
Рекреатив функцияси-ўзаро жисмоний, моддий, маънавий ва психологик ёрдам кўрсатиш, бир-бирининг саломатлигини мустақкамлаш, оила аъзолариниг дам олишини ташқил этишдир. Бунинг мазмуни оилада инсон ўзини тўла қимояланган деб қис этадики, тўла қабул қилинган унинг мавқеи, ташқи кўриниши, ҳаётдаги муваффақиятларидан, моддий ақволидан қатъий назар, оила уни қабул қиладиган бошпана бўлишидан иборат. «Менинг уйим-менинг қасрим» ибораси соқлом, тинч оила-дунёдаги қамма нотинчликлардан вақтинчалик бўлса қам яшириннишга, дам олиб ўз кучларни тўплаб олишга энг ишончли ва энг яхши бошпана деган маънони яхши ифода этиб беради.
Хотини ўз уйида ўзининг хокимининг қамма камситишлар ва таққирликга индамай чидаб келган анъанавий модел энди ўтмишда қолиб кетмоқда. Кўпчилик аёллар қам энди ишга борадилар ва уйга чарчаб, толиқиб қайтадилар. Оилавий шароити яқинлари билан муносабатларда, болалари билан бўлганда кучлари анча анча яхши тикланади.