Ижтимоий фанлар факультети “Амалий психология” йўналиши Рақамли технологиялар фанидан мустақил иш тақдимоти

Таҳдид;

Ахборотларни ҳимоялаш;

Ҳужум ва ҳ.к.з.


Асосий тушунчалар ва уларнинг таърифи

• 
  Ахборот хавфсизлиги деганда ахборот тизимида тасодифий ёки ғаразли равишда ахборот эгасига ёки унинг фойдаланувчисига зиён етказувчи таҳдидлардан ҳимояланганлик ҳолатига айтилади.
  
• 
  Ахборотга ёки ахборот тизимига салбий таъсир этувчи потенциал рўй бериши мумкин бўлган воқеа ёки жараён ахборот муносабатлари субъектлари манфаатларига қаратилган таҳдид деб аталади.
  
• 
  Ахборотларни ҳимоялаш - деганда узатилаётган, сақланаётган ва қайта ишланаётган ахборотларнинг дахлсизлигини тизимли тарзда таъминлаш мақсадида турли восита ва методларни қўллаш, чоралар кўриш ва тадбирларни амалга оширишни тушунилади.
  
• 
  Ҳужум - тизимнинг камчилик ва заиф томонларидан фойдаланиб бузғунчининг тизимнинг яхлитлигини, унга мурожаат қилиш имкониятини ва қайта ишланадиган ахборот бирлигини бузишга қаратилган, олдиндан ўйлаб қилинган ҳаракатлари.
  

Ахборот хавфсизлигини таъминлашдан мақсад …
- инсонлар саломатлигига, атроф муҳит ҳолатига жиддий зарар етказувчи таъсирларни ҳамда ахборотларга нисбатан амалга ошириладиган таҳдидлар натижасида келиб чиқадиган моддий зарар миқдорини камайтиришдан иборатдир.
Ахборот хавфсизлиги муаммоларига тўғри ёндашиш учун дастлаб ахборот тизимларидан фойдаланувчи ахборот муносабатлари субъектлари ва уларнинг манфаатларини аниқлаб олиш керак. Ахборот хавфсизлигига бўладиган таҳдидлар ахборот технологияларидан фойдаланишга тескари бўлган ҳаракатлардир. Бу фикрлар асосида қуйидаги икки хулосани келтириб чиқариш мумкин:

1. 
   ахборот хавфсизлиги муаммолари турли хил тоифадаги субъектлар томонидан турлича талқин қилиниши мумкин. Бунга мисол тариқасида давлат ташкилотлари билан ўқув муассасаларини (коллежлар, институтлар ва университетлар) келтириш мумкин. Давлат ташкилотлари «Барча қурилмалар, тизимлар бузилса-бузилсин-у, лекин душман махфий бўлган бирорта бит маълумотни ҳам билолмасин!» қабилида ёндашсалар, таълим муассасалари «Бизда ҳеч қандай сирнинг ўзи йўқ, асосан биз учун қурилма ва тизимлар ишласа бўлгани!» қабилида ёндашадилар.
   
2. 
   ахборот хавфсизлиги муаммоларини ҳал қилишда биргина ахборотга рухсатсиз мурожаат қилишдан ҳимояланиш билан чекланиб қолмай, қурилмалар ва тизимларнинг ишдан чиқиб носоз бўлиб қолишларига ҳам жиддий эътибор бериш керак.