Ижтимоий фалсафа – инсоният фалсафий маданиятининг маҳсули

Фуқаролик жамиятига хос нодавлат уюшмалар мамлакат 
ҳаётида салмоқли ўрин эгалламоқда. Ҳозирги вақтда халқ 
хўжалигида банд бўлган аҳоли умумий миқдорининг ва ҳосил 
қилинган миллий даромаднинг 70 фоизи, саноат маҳсулотининг 
53,5 фоизи, қишлоқ хўжалик маҳсулотининг 97,7 фоизи давлатга 
қарашли бўлмаган сектор ҳиссасига тўғри келмоқда (209- бет).
Республикамиз Президенти И. А. Каримовнинг «Ўзбекистон XXI аср 
бўсағасида» асарида фуқаролик жамияти қурилишида сиёсий бошқарув 
органларининг ўрни ва роли батафсил таҳлил қилинди. "Давлат 
ҳокимияти ва бошқарув органлари ўз фаолиятида ҳокимиятларни 
тақсимлаш тамойилларига амал қилиб,.ислоҳотларни амалга оширишда 
ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамиятини вужудга келтиришда асосий 
бўғин ҳисобланади» (280- бет). 
Мустақиллик йилларида давлат ҳокимияти, маҳаллий ҳокимият 
органлари ва фуқароларнинг ўз-ўзини бошқариш органларининг 
ваколатлари кенгайтирилди. «Турли сиёсий ва йижтимоий ҳаракатлар, 
нодавлат тузилмаларнинг фаол, энг муҳими, амалий фаолияти учун кенг 
ҳуқуқий макон вужудга келтирилди» (294- бет). 
Мамлакатимизда фуқаролик жамиятининг барпо этилиши жараёнида 
жамиятнинг ижтимоий структурасида туб сифатий ўзгаришлар вужудга 
келади, ҳозиргача амал қилиб келган ижтимоий институтлар фаолиятида 

---

231 
сифатий ўзгаришлар рўй беради. Давр талабларига жавоб берадиган янги 
ижтимоий институтлар пайдо бўлади. 
Президент И. А. Каримовнинг қатор асарларида ўтиш даврида 
жамиятимизнинг ижтимоий- сиёсий структурасида ва маънавий қиёфасида 
рўй берадиган туб сифатий ўзгаришлар илмий- назарий жиҳатдан 
тавсифлаб берилди. Уларда илгари сурилган хулосалар жамиятимиз 
ҳаётида рўй берадиган мураккаб ижтимоий-сиёсий ва маданий 
жараёнларнинг моҳияти ва ривожланиш тенденциясини илмий-фалсафий 
жиҳатдан идрок этишда методологик асос бўлиб хизмат қилади. 
Ижтимоий структура жамият анатомияси бўлиб, ижтимоий меҳнат 
тақсимоти, мулкчиликнинг хилма-хил шакллари тақозоси билан 
жамиятнинг катта ва кичик гуруҳларга, ижтимоий бирлик ва ижтимоий 
Ўзбекистонда фуқаролик жамияти ва фуқароларнннг ўз- ўзини бошқариш 
институтларини шакллантириш учун қулай шарт-шароитлар яратиляпти. Улар 
қуйидагилардан иборатдир: 
«Жаҳон цивилизацияси хазинасига улкан ҳисса қўшган бой 
тарихимиз, буюк маданиятимиз, кўп авлодлар ҳаёти давомида вужудга 
келган беқиёс табиий ва ақл- заковат имкониятларимиз, халқимизнинг 
юксак маънавияти ва ахлоқий қадриятлари, заминимизда яшаётган 
одамларнинг меҳнатсеварлиги, саҳоватлилиги, бағрикенглиги. ва жаҳон 
ҳамжамиятида ўзига муносиб ўринни эгаллашга бўлган истаги бунинг 
гаровидир» (Ўша асар. 187- бет). 
Бозор муносабатларига ўтиш шароитида ўрта мулкдорлар синфи 
шаклланмоқца, улар эса ўз навбатида шакллантирилаётган фуқаролик 
жамиятининг таянчидир ( 196-бет). 
-