Ijobat Yodiyeva 4-kurs 405 guruh Amaliy ish Og‘zaki so’zlashuv nutqni tarjima qilishda daktil nutqning tutgan o‘rni reja

Ijobat Yodiyeva 4-kurs 405 guruh 
Amaliy ish
solishtirishlari uchun ovoz kuchaytirish apparati bilan nutqiy signalni 
ajratib qabul qilishga o„rganadilar, maxsus mashqlar o„tiladi. 
O„quvchilarda eshituv qoldiqlari qanchalik yaxshi saqlanib qolgan 
bo„lsa, o„zlashtirib olish natijalari shuncha yuqori bo„ladi (ayniqsa 
250 Gs- 500 Gs). 2chi – bosqichda karlar ovoz kuchaytiruvchi apparat 
yerdamida nutqning fonetik tuzilishini eshitib ajratib qabul qilishga 
o„rganadilar. Bu bosqichda so„zlarni eshitib qabul qilish ta‟limi 
ta‟sirida eshituv va qo„ruv orasidagi o„ziga xos bog„lanishlar o„sadi. 
Karlarda nutqiy eshituvni rivojlantirish ishi jaraenini metodlari 
(usullari) va tarkibiga ko„ra uch davrga: boshlang„ich davr (tayerlov - 
1chi sinf); asosiy davr (2 – 5 sinflar) va individual apparatlardan aktiv 
foydalanish davri (6 – 7 sinflar) bo„linadi. Boshlang„ich davrda karlar 
nutqiy eshitkvni rivojlantirish uchun sharoit yaratiladi, eshituv 
zaxirasi aniqlanadi. Asosiy davr eshituvni intensiv rivojlantirish bilan 
xarakterlanib karlar tomonidan nutqni qabul qilish og„zaki nutqning 
shakllanishida rivojlanaetgan eshituv idroqidan aktiv foydalanishida 
malakalari taraqqiy etadi. Bu davrda eshituv idroqini uzoq mashq 
qildirish, ovoz kuchaytirish apparatlaridan foydalanish ma‟lum 
miqdorda eshitish idroqini kompensatsiya qilishga katta ijobiy yerdam 
beradi. Bu davrda karlarda nutqiy eshituvni rivojlantirishning 
muvoffaqiyati og„zaki nutqni shakllantirish, bolalarning aqliy va 
nutqiy rivojlanganligi darajasi, so„zlarni o„zlashtirish va talaffuz 
malakasi, tilning grammatik tizimi, karlarning bilish faoliyati 
rivojlanishi maktabdagi barcha ishlarning qanday tashkil etilganligiga 

---