Ииршишнивп ■l/fl w eb-dizflyn ■

 
Hello World! 
 
Misolda keltirilgan teglar HTML-hujijatga kiritilgan «Hello 
World» jumlasining qizil rangda ajratilib yozilishi imkonini beradi. 
Teglar orasida kiritilgan matn, teg atributlarida qanday buyruqlar 
berilgan bo'lsa, shu buyruqlarga bo‘ysungan holda ekranda hosil 
bo'ladi. Bu misolda «Hello World» jumlasiga nisbatan ikkita teg 
ishlatilgan. 1-teg  va 2-teg  «Hello World» jumlasidan 
keyin yana ikki teg va < /F O N T > yozilgan. Bularning farqi 
shundaki, birinchi ikkita teg ochuvchi va jumladan so‘ng yozilgan 
ikkita teg esa jumla oldida yozilgan teglarning davomi, ya'ni yopuvchi 
tegdir. Yopuvchi teglarning vazifasi ochilgan teg ta’sir maydoni 
tugaganligini belgilashdan iborat. HTML-hujjatda deyarli barcha 
teglarni yopish lozim. ’/ ’ slesh belgisini qo'yish orqali yopuvchi teg 
yasaladi.
Eslatma: 
har doim eng oxirgi ochilgan tegni birinchi navbatda 
yopishni unutm ang. Teglarning ochilishi va yopilish tartibini 
almashtirib >aibormang, aks holda xatoliklar kelib chiqishi mumkin.
Endi e’tiborimizni ga qaratamiz. 
F O N T (shrift) teg nom i, C O L O R (rang) esa teg tarkibidagi 
qo‘shimcha atribut, «red» — (qizil) rangning belgisi. Bu teg matnni 
qizil harflar bilan yozilishini anglatadi. Ayni misolda ranglarni 
o ‘zgartirish uchun «red» so‘zi o ‘miga boshqa rang nomini kiritish 
kifoya. Matn shu zahoti siz kiritgan rang bilan ifodalanadi. Ushbu 
teg va uning qo‘shimcha atributlari qanday yozilishini eslab qoling. 
Bu sizga keyinchalik ham asqotadi. Teglarning atributi bir nechta 
b o ‘lishi m um kin va ularni kiritganda h ar biri orasida b o ‘sh 
katakcha, ya’ni probel qoldirishni esdan chiqarmang.
104

---

HTMLda teg/arni ishlatish shartlari
Siz H T M L da teg tushunchasi haqida qisqacha tushunchaga 
ega b o ‘lgansiz. H TM L-teglam i ishlatganda ularni to ‘g‘ri yozish 
muhim ahamiyatga ega. Quyida teglarni to ‘g‘ri yozish va ishlatish 
shartlari haqida so ‘z yuritamiz. Bu borada quyidagi qoidalar 
mavjud:
• Barcha teglar burchakli qo‘shtirnoq ichida yoziladi: 
’'.
Ochuvchi teg — burchakli qo‘shtirnoq, teg nom i va uning
qo'shim cha atributlari (zarur b o ig a n taqdirda). Yopuvchi teg — 
burchakli qo‘shtirnoq, ’/ ’ slesh belgisi va teg nomi.
• Probel orqali yoziluvchi teglar atributlari
Teg n o m id a n s o iig uning q o ‘shim cha atributlari b o iis h i 
mumkin. Barcha atributlar probel orqali ajratib yoziladi. Bitta harf 
hajmidagi bo‘sh joy qoldirilish HTMLda probelni anglatadi.
vazifa...>
• Q o‘shtirnoq ichida yoziluvchi yuklatilgan vazifalar ma’nosi
M a iu m vazifani bajaruvchi atributlar tenglik belgisidan so iig
qo‘shtirnoq «...» ichida yoziladi. Agar probel ishlatilmagan taqdirda 
q o ‘shtirnoqni tushirib qoldirish mumkin. < F O N T SIZE=«2» 
FA CE=«Tim es R om an»> H ar hil hatoliklar kelib chiqishining 
old ini olish uchun qoflhtirnoqlami ishlatish maqsadga muvofiq.
• Aksariyat teglar yakunlash tegni talab qiladi
Agar siz tegni yopmagan taqdiringizda aksariyat hollarda xatolik 
kelib chiqmaydi. Ammo ochilgan teg atributlari b u tu n hujjatga 
ta ’sir qiladi. Jadval ichida yopilmagan taqdirda bu xatolikni keltirib 
chiqarishi m um kin. Bu haqda jadvallar tuzish b o iim i d a so ‘z 
yuritamiz.
• Teglarni yopish qoidasi
H ar doim teglarni qat’iy tartibda rioya qilgan holda yoping. 
Birinchi navbatda eng oxiri ochilgan teg yopiladi va shu tariqa 
navbati bo‘yicha barchasi yopiladi.  
... < /T E G 3 > < /T E G 2 > < /T E G l>
• Teg harflar yozish shartlari
H T M L -h u jjatd a teglarning katta yoki kichik harflar bilan 
yozilishi hech qanday ahamiyatga ega emas. H am m a teglarni katta 
yoki kichik harflar bilan yozishingiz m um kin. H attoki mana
105

---

bunday:  
Maslahatimiz: 
barcha teglarni bir hil shaklda 
yozgan m a’qul.
• Teg atributlarini yozish tartibi.
Teg tarkibidagi atributlarni qanday tartibda yozishingiz hech 
qanday o'zgarishlarga sabab boim aydi. Quyidagi ikki variant ham 
to‘g‘ri;
vazifa». 3-atribut = «yuklatilgan vazifa». >
vazifa». 2-atribut = «yuklatilgan vazifa».>
5.2. HTM L tilida web-sahifa yaratish
Siz bilan birgalikda eng sodda HTML-sahifa yaratishga harakat 
qilib ko‘ramiz. Buning uchun bizga 
Notepad 
(Блокнот) matn 
muharriri kerak b o ia d i. Dasturni ishga tushirish uchun asosiy 
menyu 
S tart 
(Пуск) > 
Programs 
(Программы) > 
Accessories 
(Стандартные) > 
Notepad 
(Блокнот) buyrugini tanlang.
Quyida keltirilgan H T M L -teg la rn i 
N otepad 
( Б л о к н о т ^ а
qanday b o isa shundayligicha yozing [39, 43, 51, 55]:
< H T M L >