Iii. Xulosa IV. Foydalanilgan adabiyotlar

Mundarija:


I. Kirish………………………………………………………………………3
II. Asosiy qism
2.1. Saudiya Arabiston geografik o’rni…………………………………5
2.2. Saudiya Arabiston ichki resurslari, ijtimoiy va iqtisodiy geografiyasi…………………………………………………………….6
2.3. Saudiya Arabistoni-mintaqaviy iqtisodiy aloqalar tizimida………10
III. Xulosa…………………………………………………………………..35
IV. Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………….37


I. Kirish
Mavzu dolzarbligi. XX asrning oxirlarida Osiyoning g’arbiy qismida joylashgan mamlakatlar tomonidan mavjud neft xomashyosining eksporti evaziga jamg’arilgan yirik kapitalga ega bo’lgan mamlakatlar jahon xo’jaligida moliyaviy jihatdan alohida o’z o’rniga ega bo’ldilar. Masalan Fors Ko’rfazi hudududagi Saudiya Arabistoni mamlakatining aynan iqtisodiy taraqqiyoti neft xomashyosi eksporti evaziga olingan xorijiy valyutalar tushumining milliy iqtisodiyotning boshqa sohalarini rivojlantirishga yo’naltirdi.
Saudiya Arabistoni XX arsning 90-yillarida kichik ,,iqtisodiy mo’jiza” ga erishgandan so’ng jahon xojaligida o’z o’rniga ega bo’lib bordi. Shu o’rinda Saudiya Arabistonining mintaqa iqtisodiyotida muhim o’rin egallaganini alohida takidlash lozim, xususan Saudiya mintaqa va jahonda yirik neft va gaz zaxiralariga ega bo’lib OPEC (Neft eksport qiluvchi mamlakatlar tashkiloti) tashkilotida asosiy neft narxlari ustidan nazorat qiluvchi mamlakat hisoblanadi.
Saudiya Arabistonini Fors ko’rfazi mintaqasida iqtisodiy salohiyati nisbatan qolgan mamlakatlardan yuqori va mintaqadagi FKADHK tashkilotida muhim o’ringa ega. Mintaqada Saudiya Arabistoni boshqa mamlakatlarga nisbatan qishloq xo’jaligi va sanoat tarmoqlarini rivojlanishi bo’yicha yuqori o’rinlarda turib Fors ko’rfazi mintaqasini jahon neft va gaz bozorida ham muhim rol o’ynashiga asosiy sabab Saudiyada yirik neft va gaz konlarining mavjuligida. Mintaqa eksporti va importi hajmida Saudiyaning ulushi yuqori bo’lib 2018-2019 yillarda Fors ko’rfazi mamlakatlari yalpi eksportining deyarli 50% ga yaqini Saudiya hissasiga to’g’ri keldi. OPEC tashkilotiga a’zo Fors ko’rfazi mamlakatlarini 2012-yilda neft eksporti hajmi 645 mlrd. AQSh dollar bo’lgan bo’lsa shuning deyarli 60% ga yaqini Saudiya Arabistoni hissasiga to’g’ri keladi. Shu yili Fors ko’rfazi mintaqasinining YaIM miqdori 1,13 trln. dollarni tashkil etgan bo’lsa shuning 42% ga yaqini Saudiya Arabistoni hissasiga to’g’ri keladi.