Iii. Xulosa. IV. Foydalanilgan adabiyotlar

To’pi bor o’yinchiga qarshi harakatlar.
To’pi bor o’yinchiga qarshi individual o’yin ilgarilama mudofaa taktikasiga, ya’ni raqib o’yinchisini kuzatish va unga qarshi o’ynashga asoslangan bo’ladi.
Ko’p hollarda mudofaadagilar raqib o’yinchisi to’p olayotganda yoki to’pni nazorat qilib turganda kurash boshlaydilar. Yakka kurashning muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz chiqishi mudofaadagilarning to’p olib qo’yishda kerakli vosita va usullarni tanlash va qo’llashda qanchalar tajribali ekaniga bog’liq.
Himoyachi to’pni raqibdan u to’p qabul qilayotgan paytda olib qo’yishga intilishi kerak, chunki bu paytda hujumchining e’tibori asosan texnik usulni qanday bajarishga qaratilgan bo’lib, u keyingi taktik harakatiga kamroq e’tibor berayotgan bo’ladi.
To’pni boshqarayotgan o’yinchiga qarshi harakatda himoyachi quyidagilarni bajarishga intiladi:
a) to’pni raqibdan olib qo’yish;
b) to’p uzatilishiga to’sqinlik qilish;
v) to’p olib yurilishiga to’sqinlik qilish;
g) zarba berilishiga to’sqinlik qilish.
To’pni olib qo’yish. To’pni olib qo’yishda tezkorlikning, masofani his etish va vaqtni mo’ljallashning, shuningdek, butun o’yin vaziyatini baholay bilishning ahamiyati kattadir.
Futbolda bir xilda takrorlanadigan holat va vaziyatlar bo’lmaydi, shuning uchun hujum qilayotgan o’yinchiga to’p bermaslik uchun qachon va qayerda bo’lishini himoyachining o’zi aniqlashi kerak. Ba’zan o’yinchiga juda yaqin kelib, uning ketidan qolmasligi, ba’zida esa o’z joyidan ketmasligi kerak bo’ladi. Ammo har qanday holda ham hujum qiluvchiga bemalol to’p olish imkonini bermaslik lozim.
Himoyachi hujum qilayotgan o’yinchi harakatlarini kuzatayotib, unga darhol hujum qilish kerakmi yoki ozroq kutish kerakmi - o’zi hal qiladi. Raqib ro’parada ekanida u aylanib o’ta boshlashini yoki to’pni olib yura boshlashini kutgan ma’qul. Raqib aylanib o’tishga tayyorlanib, himoyachiga yaqin kelganida, himoyachi to’pni olib qo’yish yoki tepib chiharib yuborish paytini topa bilishi kerak.
O’yin sharoiti va oqibat qanday chiqishiga qarab himoyachi raqibdan to’p olib qo’yishning ma’lum bir usulini tanlaydi. Bunda sirpanish, to’pni tepib yuborish, yelkada turtish va shu kabi usullardan foydalansa bo’ladi.