Iii международная научно-практическая конференция

III Международная научно-практическая конференция
 
273 
III International Scientific and Practical Conference 
тадқиқотларги кўра хомиладор аёл чекса қони орқали ўз хомиласини зарарласа, 
эмизикли аёл кўкрак сути билан ўз фарзандини заҳарлайди. Агар хонада 
чекилса шу ҳаводан нафас олаётган барча оила аъзоларин ҳам зарарлайди. 
Чекувчи сигарет тутуни орқали, автомобил тутунидан 4 баробар кўп заҳарли 
моддаларни одамлар нафас оладиган соф экологик ҳавога пуркайдиди. Сигарет 
тутунидаги 0.5-1 % бўлган ис гази ўпкадан бутун организмни кислород билан 
таъминловчи гемогламин билан бирикиб, карбонсигемоглобинга айланади. 
Оқибатда кислород билан таъминланиш кескин камаяди, - агар бу ҳол 
ҳомиладор аёлда кечса ҳомиланинг нуқсонли, чала ёки ўлик туғулишига сабаб 
бўлади. Буюк аллома ҳазрат ибн Синонинг “Тиб қонунлари” китобида 
одамларни соғлигини сақлашда кўрсатиб ўтган 7 омилдан биттаси нафас 
олинадиган ҳавони тозалаш дея “тиббий экологик муҳит” яъни ҳавонинг 
софлигига бефарқ бўлмасликка чақиради. Аччиқ бўлса-да ҳақиқат баъзи 
кишилар ўз соғликларига бефарқлиги боис кашандалик иллати домига тушиб 
қутилолмаяпди. Чекувчининг 3тадан 1таси зарарлигини билмаскан. 
Жаҳон Соғлиқни Сақлаш Ташкилоти маълумотига кўра юрак ишемик 
касаллигидан ҳар 100 минг кишидан 45 ёшгача 7 киши ҳаётдан кўз юмса, 
кунига 20-25 дона сигарет чекувчилар орасида 104 тага етади. Миокард 
инфаркти касаллиги чекадиганларда, - чекмайдиганларга нисбатан 20 баробар 
кўп учрайди. Курраи – заминда “экологик вазият” издан чиқиши кузатилаётган 
бир пайтда чекувчилар ўз кашандалиги билан йилига экологик соф ҳавога 550 
минг тонна ис гази, 720 тонна цианид кислотаси, 108 минг тонна никотин, 384 
минг то нна аммиак, 600 минг тонна қурумни нуркайди. (К.Й. Жуманиёзов, Б. 
А. Дўсчанов, ТТА Урганч филиали маълумотларига кўра.) 
Ҳозирда экология дея юритилаётган атроф – муҳитнинг барча 
омилларининг инсон ва жонзотлар ҳаётига таъсирини “тиб илми султони” ибн 
Сино ўз давридаёқ ўрганган. Аллома ўз асарларидаҳ “ҳаво токи 
мувазанатланган ва тоза бўлсагина саломатликка гаров, - акс ҳолда касалликка 
сабаб бўлишини, - кенг ёритган.