Iii – Laboratoriya ishi mavzu: Oqova suvdagi yirik zarrachalarni aniqlash Ishning maqsadi

Tiniqlashtirish
Ularni tabiiy suvlarni va ayrim korxonalarning oqova suvlarini tiniqlashtirish uchun ishlatiladi. Qisman koagulyant bilan ishlov berilgan suvni o’tkazuvchi cho’kmaning muallaq qatlamli tiniqlashtirgich-lar qo’llaniladi. Koagulyant bilan ishlov berilgan oqova suvni o’tkazuvchi cho’kmaning muallaq qatlamli tiniqlashtirgichlarda koagulyantli suvni tiniqlashtirgichning quyi qismiga beriladi.



2.4-rasm. Тiniqlashtirgich bloki.
1 – tindirgich; 2-tarnov;
3-cho’kma zichlashtirgich.

Koagulyant iviqlari va ularga moyil bo’lgan iflos zarrachalar suvning chiquvchi oqimiga ularning cho’kish tezligi chiqish oqimi tezligiga – kesishishi U-J teng bo’lmagunicha ko’tariladi. Bu kesmadan yuqorida muallaq cho’kma qatlami hosil bo’ladi, va bu erda tiniqlangan suv filtrlanadi. Bunda zarrachalarning koagulyant iviqlariga yopishishi ro’y beradi. Cho’kma cho’kma zichlashtirgichda ajratiladi, tiniqlashtirilgan suv tarnovga tushib, keyingi tozalashga yo’naltiriladi. Tiniqlashtirgich konstruksiyalari turli tuman va ular quyidagi xossalar bilan farqlanadi: 1) ishchi kamera shakliga ko’ra; 2) muallaq cho’kma qatlami ostida tuynukli taglikning bor yoki yo’qligi bilan; 3) ortiqcha cho’kmani ajratish usuli bilan; 4) cho’kma-zichlashtirgichning joylashtirishi joyi va konstruksiyasiga ko’ra.
Filtrlash
Filtrlash usuli oqova suv tarkibidagi mayda dispers qattiq yoki suyuq moddalarni ajratib olish uchun qo’llaniladi.. CHunki ularni tindirish usuli bilan ajratib olish qiyin. Ajratishni suyuqlikni o’zidan o’tkazib, dispergasiyalangan fazani tutib qoluvchi g’ovaksimon to’siqlar yordamida amalga oshiriladi. Jarayon suyuqlik ustunligining gidrostatik bosimi ostida, to’siq ustida yuqori bosimda yoki to’siqdan so’ng vakuumda o’tkaziladi.
Filtrlar ikkita turga bo’linadi :
1)to’siqli
2) qatlamli
Tusiq sifatida metall list va setkalar, hamda gazlamali to’siqlar(ipak, paxta, sherst gazlamalardan) qo’llaniladi.
Dona-dona qatlamli filtlarda - qum, shag’al, koks, keramik ushoq va x.k. ishlatiladi.
Filtrlovchi material yuqori darajada g’ovaksimon bo’lishi kerak, hamda yedirilishga qarshi mexanik barqaror va suvdagi moddalarga qarshi kimyoviy barqaror bo’lishi shart.
Filtrlash usulini kamchiliklari shundan iboratki -filtrlovchi to’siqlarni vaqti-vaqti bilan tozalab turish kerak, bundan tashqari material yirtilib ishdan chiqishi mumkin.