Ii. Tiykarǵi bólim

II.Tiykarǵi bólim.
2.1. Sertifikatlastiriwdiń tiykarǵi túsinikleri, maqsetleri, obyektleri.
Sertifikatlastırıw procesi sertifikatlastırıw ob'ektiniń standartlar hám oǵan qoyılǵan talaplarǵa muwapıqlıǵın tastıyıqlawǵa qaratılǵan. Laboratoriya sınaqları nátiyjesinde izertlew ob'ekti standart yamasa texnikalıq shártlerdiń zárúr talaplarına muwapıqlıǵı yamasa uyqas kelmewi tuwrısında akt dúziledi. Sertifikatlastırıw ob'ekti akt tiykarında uyqas kelse, úyrenilip atırǵan ob'ekttiń talap etiletuǵın sapa parametrlerine muwapıqlıǵı tuwrısında sertifikat beriledi.
Sertifikatlastırıw ob'ektleri: tutınıw buyımları, sonday-aq, farmatsevtika ónimleri, xızmetler, processler, jumıs orınların, sapa sisteması, xızmetkerler hám basqalar.
Sonıń menen birge, ministrler Mákemesiniń 03.03.1992 jıldaǵı 93-sanlı "Ózbekstan Respublikasında standartlastırıw jumısların shólkemlestiriw tuwrısında" ǵi qararina muwapıq Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesi janındaǵı Ózbekstan standartlastırıw, metrologiya hám sertifikatlastırıw mámleket komiteti ("O'zstandart" agentligi) jaylasqan.
Sertifikatlastırıw sub'ektleri " O'zstandart" agentligi, akkreditatsiyadan ótken sertifikatlastırıw keńseleri, sınaq laboratoriyaları (orayları), sertifikatlastırıw inspektsiyasi shólkemleri, sapa boyınsha ekspertler, sapa auditorlari, muwapıqlıqtı bahalaw boyınsha iskerlik alıp baratuǵın xızmetkerler, sonıń menen birge ónimleri satılatuǵın yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar.
"Sertifikatlaw" termini latınsha " tuwrı orınlanǵan, aniq qiliw" degen mánisti ańlatadı, yaǵnıy, muwapıqlıq tastıyıqlandi dep ataladi. Tiykarınan, hár qanday muwapıqlıqtı bahalaw - "úlgisin alıwdan" dissertatsiyanı qorǵawǵa tayarlanıw - bul sertifikatlaw bolıp tabıladı hám biziń barlıq háreketlerimiz óz-ara baylanıslı úsh túrge bólinedi:

• 
  Tártipke salıw hám anıqlaw (standartlastırıw);
  
• 
  Monıtorıń hám ólshew (metrologiya);
  
• 
  Nátiyjelerdi tastıyıqlaw (sertifikatlaw);
  

Ónim " tuwrı orınlanǵanina" isenim payda etiw ushın, ol qanday talaplarǵa juwap beriwi kerekligin hám bul muwapıqlıqtıń isenimli dálillerin qanday alıw múmkinligin biliwińiz kerek.
Sertifikatlaw tómendegi maqsetler ushın ámelge asıriladı;
• turmıs, insan salamatlıǵı, yuridikalıq hám fizikalıq shaxslar múlki ushın qáwipli bolǵan ónimlerdi satıw monıtoringi;
• jáhán bazarında ónimniń básekilesligin támiyinlew;
• jergilikli hám qospa kárxanalar, isbilermenlerdiń xalıq aralıq ekonomikalıq, ilimiy-texnikalıq sheriklik hám xalıq aralıq sawdada qatnasıwları ushın shárayatlar jaratıw;
• qarıydarlardı óndiriwshiniń (satıwshınıń, atqarıwshınıń) insapsızliǵinan qorǵaw, óndiriwshi (satıwshı hám qarıydar) tárepinen daǵaza etilgen ónim sapası kórsetkishlerin tastıyıqlaw (Ózbekstan Respublikası nızamınıń 2-statyası) " Ónimler hám xızmetlerdi sertifikatlastırıw tuwrısında" 2016 jıl 20 yanvardaǵı Ózbekstan Respublikasınıń nızamına ózgeris hám qosımshalar kirgiziw menen.
Sertifikatlastırıw ob'ektleri ónim (sonday-aq programmalıq támiynat hám basqa ilimiy-texnikalıq ónimler), xızmetler, sonıń menen birge sapa sistemaları, "O'zstandart" agentligi hám basqa sertifikatlastırıw shólkemleri, sınaq laboratoriyaları (orayları), múlkshilik formasına qaramastan, kárxanalar, mekemeler hám shólkemler, ónimleri satılatuǵın shaxslar bolıp tabıladı.
Ónimlerdiń belgilengen talaplarǵa muwapıqlıǵın tastıyıqlawda sertifikatlastırıw organı muwapıqlıq sertifikatın beredi, onıń tiykarında óndiriwshi muwapıqlıq belgisinen paydalanıw huqıqına iye.
- sertifikatlastırıw sistemasında paydalanilatuǵın muwapıqlıq sertifikatları, akkreditatsiya sertifikatları úlgileri, milliy muwapıqlıq belgisi formaları hám ólshemleri O'zstandart agentligi tárepinen tastıyıqlanadi.
- muwapıqlıq sertifikatları, muwapıqlıq belgileri, sertifikatlastırıw shólkemleri hám sınaq laboratoriyaları (orayları) tárepinen akkreditatsiya qılınǵanlıq sertifikatları O'zstandart tárepinen belgilengen tártipte mámleket reestrinda dizimnen ótkeriliwi shárt.
Muwapıqlıq sertifikati - úsh sistemaǵa iye belgileri menen sarı formada belgilengen blankada beriledi.
• Sertifikat penen bir qatarda ónimlerdiń belgilengen talaplarǵa muwapıqlıǵı muwapıqlıq belgisi menen tastıyıqlanadi.
Muwapıqlıq belgisi - bul sertifikatlaw sistemasında belgilengen qaǵıydalarǵa muwapıq ol menen belgilengen ónimniń belgilengen talaplarǵa muwapıqlıǵın tastıyıqlaytuǵın belgi.