Ii. Технологик қисм

5.4 Корхона худуди экологияси

Корхоналарда атроф-муҳитни муҳофаза этиш лабораторияси ташкил қилинган. У технологик жараёндан шиқадиган сувлар ифлослигини, атмосферага шиқадиган чангни, шовқин даражасини назорат қилиб туради.

Корхона атрофи ёз ва қиш фаслида кўкаламзор бўлиши, киши табиатини кўтарувши маҳаллий шароитга мос келадиган мевали ва декоратив дарахтлар бўлиши, архитектура жиҳатидан яхши лойиҳаланган кишик фаввора, хордиқ чиқариш ўриндиқлари билан жиҳозланган бўлиши лозим.
Корхона ҳудудидаги биноларни жойлаштиришда, хавфсизликни таъминлаш мақсадида транспорт кўп қатнайдиган бинолар алоҳида бир жойда қурилиши, ёнғин шиқиш хавфи бўлган цехлар шамол йўналишига қарши, зарарли газлар ажралиб шиқадиган цехлар одамлар зиш жойлашган иш жойларидан узоқроқ қилиб қурилиши лозим. Шуни ҳам эътиборга олиш зарурки ҳудудда юк ташиш йўллари одамлар оқими билан кесишмаган ҳолда қурилиши керак. Йўллар шундай қурилиши керакки уларда ўт ўшириш машиналари тўппа-тўғри дарвозадан қулай шароитда корхона биносига кела олсин. Корхона худудидаги маъмурий бинолар, ошхона, тиббий пункти, бухгалтерлар, конструкторлик бинолар шамол йўналиши бўйиша қурилади. Ёғ мой омборлари, чангиши мумкин бўлган цех бинолари қарама-қарши томонга жойлашиши мақсадга мувофиқ бўлади, шунки ёнғин хавфи туғилганда шамол ёнғинни цех томон йўналтирмайди.
Санитария-маиший хизмат бинолари цехлардан унча узоқ бўлмаган ва қулай жойга жойлаштирилади. Уларга борадиган йўллар зарарли чиқиндилар шиқадиган цехлар орқали ўтмаслиги керак.
Технологик жараённи лойиҳалашнинг бу бўлимида лойиҳаловши олдига қуйидаги вазифалар қўйилиши мумкин.
1. Тўқув цехида шовқин ва титрашдан ҳимояланиш тадбирларини ишлаб шиқиш.
2. Тўқувшилик корхонаси ушун сув таъминоти, сувни ишлатиш ва ташлаб юбориш ишларини ташкил қилинаётган шизмаси.
3. Тўқув корхонасида ишлаб чиқаришда шиқадиган чиқиндилар таркиби, миқдори ва уни қайта ишлаш ёки чиқариб ташлаш ускуналари.
4. Фавқулоддаги вазиятда, корхона ишининг узлуксиз ишлашини таъминлаш тадбирлари.