Ii. Статистик кўрсаткичлар услубий кўрсатмалар ва намунавий мисолларни ечиш

II. СТАТИСТИК КЎРСАТКИЧЛАР


Услубий кўрсатмалар ва намунавий мисолларни ечиш

Статистик кўрсаткичлар мутлақ, нисбий, ўртача ва бошқа турларга бўлинади. Мутлақ миқдорлар ўрганиладиган тўплам бирликларининг сонини ёки унга хос бўлган белгилар ҳажмини ифодалайди ва натура, шартли-натура, ҳамда қиймат(пул) ўлчов бирликларида ўлчанади.

Моҳияти жиҳатдан бир турли (бир жинсли) бўлган тўпламнинг турли кўринишдаги бирликлари умумий хажмини аниқлаш учун улар мос қайта ҳисоблаш коэффициентлари ёрдамида шартли натура бирлигига ўтказилади.


1-мисол. Жорий даврда шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотлари қуйидаги маълумотларда ифодаланган (тонна ҳисобида):
3,2% ли сут - 1520
6,0% ли сут - 1096
Қатиқ - 420
Сметана - 674
Творог - 583
Жорий даврда шаҳар савдо тармоғига келтирилган сут маҳсулотларининг умумий ҳажмини аниқлаш учун уларни қуйидаги шартли сут маҳсулотларига келтириб олиш коэффициентларидан фойланилади:
3,2% ли сут - 1,0
6,0% ли сут - 2,0
Қатиқ - 1,0
Сметана - 8,5
Творог - 6,5
Алоҳида турдаги сут маҳсулотларини белгиланган коэффициентлар асосида шартли сут маҳсулотларига келтириб ҳисоблашни қуйидаги жадвалда амалга оширамиз:

Маҳсулотлар	Ҳажми, т.	Шартли сут маҳсулотига айлантириш коэффициенти	Шартли сут маҳсулотларининг ҳажми, т
3,2% сут 6,0% сут Қатиқ Сметана Творог	1520 1096 420 674 583	1,0 2,0 1,0 8,5 6,5	1520 2192 420 5729 3789,5