Ii-боб. ЎЗбекистон фонд бозорида опционларни ривожлантиришда дунёнинг етакчи фонд биржалари тажрибасини қЎллаш истиқболлари

Энди асл мисолимизни кенгайтирамиз.
Бизда: Вася Сбербанк фючерслари бўйича қўнғироқ оптсионини 24 000 Р га, 530 Р мукофотига ва 20.11.2019 амал қилиш муддатига сотиб олди. Биз тушунамиз: Вася 2019 йил 20-ноябрда Сбербанк актсиялари
бўйича фючерс шартномасини 24 000 рублга сотиб олиш ҳуқуқини сотиб олди. Вася бу ҳуқуқ учун 530 Р тўлади .
Бизда: Петя Сбербанк фючерслари бўйича сотиш оптсионини 23500 Р , 450 Р мукофоти ва 20.11.2019 амал қилиш муддати билан сотиб олди. Биз тушунамиз: Петя 2019 йил 20-ноябрда Сбербанк актсиялари
бўйича фючерс шартномасини 23 500 Р.га сотиш ҳуқуқини сотиб олди . Петя бу ҳуқуқ учун 450 Р тўлади .
Келинг, сотувчи томон учун ҳам бир нечта таржималарни қўшамиз.
Бизда: Петя Сбербанк фючерслари бўйича қўнғироқ оптсионини 24 000 Р лик устама нархида 530 Р ва 20.11.2019 амал қилиш муддати билан сотди. Биз тушунамиз: Петя ўз мажбуриятини сотди -
2019 йил 20 ноябрда у оптсион харидорига Сбербанк актсиялари бўйича фючерсни 24 000 Р га сотишга мажбур . Петя ўз мажбурияти учун 530 Р олди .
Бизда: Вася Сбербанк фючерслари бўйича сотиш оптсионини 23 500 Р бўлган 450 Р мукофоти ва 20.11.2019 амал қилиш муддати билан сотди. Биз тушунамиз: Вася ўз мажбуриятини сотди - 2019 йил 20 ноябрда
у оптсион харидоридан 23 500 Р га Сбербанк актсиялари бўйича фючерс сотиб олишга мажбур. Вася мажбурияти учун 450 Р олди .

II-боб бўйича хулоса
Мамлакатимизда олиб борилаётган фаол инвеститсия сиёсати асосида қимматли қоғозлар бозорини янада ривожлантириш, унинг шаффоф ва барқарор ишлашини та’минлаш, бошқарув суб’ектлари томонидан инвеститсияларни жалб қилишни фаоллаштириш, аксиядорлик жамиятларининг бозор фаоллигини ошириш, корпоратив бошқарувни такомиллаштириш ва уларни ҳимоя қилиш муҳим аҳамият касб этади. Шу муносабат билан Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш. М.Мирзиёев Омбудсманга ё‘ллаган мурожаатида мамлакатимиз фонд бозорига шундай танқидий баҳо беради: “ Яна бир муҳим масала – фонд бозорини янада ривожлантириш, Бозор фаолиятини мувофиқлаштириш ва ривожлантириш марказини тубдан қайта қуриш керак. Биз икки томонлама асосда бўш турган давлат активларини хусусий секторга ўтказиш бўйича ишларни давом эттирамиз. Интернет тармоғида, шу жумладан тадбиркорлар учун электрон ауктсион ва ауксионлар орқали ер участкаларини беришнинг ягона тартибини белгилаш зарур. Бунинг учун 2018-йилдан бошлаб электрон савдо майдончалари орқали давлат активларини сотишнинг электрон тизими яратилади”.
Мамлакатимизда сўнгги йилларда қимматли қоғозлар бозорининг ривожланиши, айниқса, фонд бозорининг кенгайишини ҳисобга олган ҳолда, инвеститсия лойиҳаларини амалга оширишда қимматли қоғозларнинг роли тобора ортиб бормоқда. Биржа воситалари орқали:
-инвеститсия фаолиятини молиялаштириш;
-портфел инвеститсияларини ошириш;
-инноваторларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш;
-Аксиядорлик жамиятларининг бозор фаоллигини ошириш бугунги кунда ушбу модданинг долзарблигини аниқлашда ҳал қилувчи аҳамиятга эга.
Ма’лумки, жаҳон амалиётида актсияларга инвеститсиялар кенг қўлланилади. Молиявий қўйилмаларнинг асосини қимматли қоғозлар ва уларнинг ҳосилалари ташкил этади. Қимматли қоғозлар фирма ва компанияларнинг инвеститсион жозибадорлиги орқали бозор фаоллигини белгиловчи воситалардир. Қимматли қоғозларни жойлаштириш учун молиялаштириш манбаларини жалб қилиш асосан корпоратив қимматли қоғозлар бозори сегментида яхши ривожланган. Аксиядорлар муносабатларига асосланган хўжалик механизми механизми шаклланган.