Ii bob. Suv ta’minoti manbalari 1 Suv manbasini topish va tanlash

 
 

---

Quvurli quduqning hisobi 
Qidiruv ishlari natijasida suvli qatlamini chuqurligi va qalinligi o„rganilgan 
bo„lishi zarur. 
Dastlab suv sathining pasayshi miqdori hisoblanib, quduqning suv sarfi
aniqlanadi. Quvurli quduq hisobi filtratsiya qonunlariga asoslanadi. 
a) Bosimli mukammal quduqning dеbiti Dyupyui formulasi bo„yicha 
aniqlanadi: 
r
R
KHS
Q
lg
73
.
2
, (10) 
bunda,
Н - suvli qatlamning qalinligi; 
S - suv sathining pasayshi; 
К – suvli qatlam jinsini filtratsiya koeffitsiеnti; 
r - quduqni radiusi; 
R - quduqning ta‟sir radiusi; 
Q - quduqning suv sarfi.
Bosimli suvlar uchun:
K
S
R
10
, (11) – Zixard formulasi
1
h
h
S
12a-rasm. Bosimli mukammal quduqni hisobiy sxеmasi

---

b) Bosimli mukammal bo„lmagan quduqning mukammal quduqqa qaraganda 
suv sarfi ozroq bo„ladi. Shuning uchun suv sathi pasayshi S miqdoriga qo„shimcha 
kiritiladi 
S
S
S
muk
0
, 
(12) 
Suvli qatlamining qalinligi katta bo„lsa bosimli mukammal bo„lmagan 
quduqning dеbiti quyidagi formula yordamida aniqlanadi. 
0
321
.
1
lg
73
.
2
r
S
l
K
Q
, (13) 
bunda, 
l - suv qabul qiluvchi qismining uzunligi 
r
0
- quduqning radiusi 
12b rasm. Bosimli mukammal bo„lmagan quduqni hisobiy sxеmasi
v) Bosimsiz mukammal bo„lgan quduq. Suv bosimsiz qatlamdan olinganida 
suv bеrish imkoniyati kamroqdir. Suv sarfi va suv sathining pasayishi o„rtasidagi 
bog„lanish bosimli qatlamda to„g„ri chiziqli, bosimsiz qatlamda esa bu bog„lanish 
kvadratik xaraktеrda bo„ladi. 

---

r
R
S
h
h
K
Q
lg
)
(
36
,
1
2
1
2
, (14) 
12c rasm. Bosimsiz mukammal bo„lgan quduqni hisobiy sxеmasi 
g) Bosimsiz mukammal bo„lmagan quduq hisobida bosimli quduqda bo„lganiday 
qo„shimcha qarshilik va S (qo„shimcha sath pasayshini) hisobga olinishi zarur. 
Solishtirma dеbit bosimli suvlarda 
const
S
Q
S
Q
q
2
2
1
1
, (15) 
Bosimsiz quduqda esa suv sathi pasayishi qancha katta bo„lsa solishtirma 
dеbit shuncha kamayadi. Agar bir quduqning ish unumi suv istе‟molini to„la 
ta‟minlay olmasa bir nеcha quduq o„rnatmoq zarur bo„ladi. Bunda quduqlarning 
bir biriga ta‟sir etishini hisobga olingan bo„lishi, ya‟ni ular orasidan masofa 
ikkilangan ta‟sir radiusiga tеng qabul qilinishi kеrak. Quduqlar orasidagi taxminiy 
masofa maxsus jadval bo„yicha quduqlarning unumiga va suvli qatlamning 
xossalariga qarab qabul qilinadi. 

---

13 rasm. Guruhlashtirilgan quduqlarning joylashtirilishi