2.2. Mudira tashkilotchi, ma’muriytchi, yuqori malakali pedagog va unga qo'yiladigan talablar Talablar
1. Ma'naviy yetuklik
• siyosiy yetuklik
• huquqiy yetuklik
• axloqiy yetuklik
• yuqori saviya va ong
• ma’rifatchilik
• madaniyatchilik
• xodimlarni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga qodirlik
• topshirilgan ish uchun shaxsiy javobgarlikni his qilish, halollik, vijdonlilik
• shaxsiy manfaatlarnijamoatmanfaatlariga bo'ysundirishga qodirlik
• kishilarga nisbatan mehribon va e'tiborli bo'lish
• tashabbus va ilg'orlikni qo'llab-quvvatlash qobiliyati
• prinsipiallik
• tanqidga chidamli bo'lish, o'z-o'zigi tanqid qila bilish
2 Intizom va mehnatga bo'lgan munosabati
• mehnatsevarlik
• jamoa o'rtasida intizomni yo'lga qo'ya bilish
• atrofdagilarda mehnatsevarlikni tarbiyalay bilish
Bir noshud rahbarning beg'amligi yuzlab, minglab kishilar taqdirining bedaxl
qirralariga ta’sir etishi mumkin. Boqibeg'am bu toifa rahbarlarning shu uslubi bilan
murosa qilib bo'lmaydi
• ishni rejali olib bera bilish, rejasiz ishlagan rahbar xodimlar jamoasi oldiga qo'yilgan
vazifalarni muvaffaqiyatli bajara ololmaydi
3 Bilim darajasi
• iqtisodiyotni bilishi
• texnika va texnologiyani bilishi
• boshqarish ilmini, funksiyalari va tuzilishisini bilish
• istiqbolni bilimga qodirligi va h.k.
4 Tashkilotchilik qobiliyati
• xodimlarni tanlay bilish va ulardan samarali foydalanishni ta'minlay olishligi
• qo'l ostidagilarni mehnatga o'rgatish va tarbiyalashni bilish
• jipslashgan jamoani vujudga keltira olish
• maqsad sari intiluvchanlik
• kutilmagan vaziyatlarda boshqarish qobiliyatini yo'qotmaslik
«Yomon korkabinet yoki tashkilot yo'q, lekin yomon rahbarlar bor». Bu ibora shuni bildiradiki, yomon ishlab turgan korkabinetga jamoani yaxshi boshqaradigan, tashkilotchilik qobiliyati yuqori, mehnatsevar, talabchan, bilimdon rahbar qo'yilsa, u korkabinet tezda yaxshi korkabinet sarfiga qo'shiladi. Agar yaxshi ishlab turgan korkabinetga tasodifan tashkilotchillik qobiliyati past rahbar kelib qolsa, aksincha, u korkabinet asta-sekin yomon ishlaydigan korkabinetga aylanadi.
5 Boshqarish samaradorligini ta’minlay olish.
• boshqarishni kollegial tarzda tashkil qila olish qobiliyati
• ish haqida qisqa va aniq gapirish qobiliyati;
• ishga oid xatlar, buyruqlar, farmoyishlar yoza bilish
• turli manbalardan ish uchun zarur axborotlarni olish qobiliyati
• rahbarlarni va qo'l ostidagilarni tinglay bilish qobiliyati
• asoslangan qarorlarni mustaqil va tez qabul qila bilish qobiliyati
• rejalarni bajarishdan xodimlarning moddiy va ma'naviy manfaatdorligini
ta’minlash qobiliyati
• boshqaruv organi qarorlari bajarish ustidan nazoratni ta'minlay bilish
Rahbarning madaniy saviyasi ko'rsatkichlari:
- so'z bilan ishning birligi;
- o'z kasbiy mahoratini, iqtidoriy-ma’naviy komilligini o'stirish ustida qayg'urish;
- oqilona turmush tarzi, jismoniy sog'lomligini saqlash;
- o'z-o'zini tanqid asosida o'z kamchiliklarini bo'yniga olmoq;
- o'zini intizomga bo'ysundirish;
- o'z malakasini oshirishga bo'lgan intilish va uning uddasidan chiqa olish;
- harakatning maqsadga qaratilganligi va qat'iyligi;
- o'ziga va mehnat faoliyatiga bo'lgan talabchanlik;
- axloqning quyidagi alifbolariga qat'iy rioya qilish: