Klaviaturadagitugmalarvazifasi
Foydalanuvchitomonidankompyutergaaxborotkiritishuchunmo'ljallangan.Albatta, modeligaqarab tugmalarining soni va joylashishi klaviaturalarda
bir xil tugmalarining vazifasi har xil klaviaturalarda bir biriga mos keladi. Klaviaturaning asosiy
tugmalari va ularning vazifalari bilan batafsil tanishib chiqamiz:
[ESC] – tugma -aynan bajarilayotgan harakatlarni to'xtatadi;
[F1]…[F12] – funksional tugma, dasturchi (foydalanuvchi) mo'ljaliga ko'ra dasturlanadi.
[PrScr] (PRINT SCREEN) – bu tugmadan foydalanib ekrandagi tasvirni to'laligicha
bosmaga chiqarish mumkin.
[SCROLL LOCK] – vaqtincha to'xtatish.
[BREAK] – bu tugmadan faqat [CTRL] tugmasi bilan hamkorlikda qo'llaniladi. [CTRL –
BREAK] tugmalarini bir vaqtda bosish bajarilayotgan buyruq yoki dasturni tugallashni bildiradi.
[CAPS LOCK] – bosh harflarni foydalanishni belgilab qo'yish uchun. [CAPS LOCK] ni
bosilganda klaviaturaning o'ng tepa qismida joylashgan xabar chiroqchasi yonib qoladi. [CAPS
LOCK] tugmani qayta bosish bosh harflardan foydalanishni bekor qiladi.
Ba'zan [CAPS LOCK] bu tugmani boshqa maqsadlar, misol uchun, rus alfavitiga o'tish
uchun ishlatiladi.
[Shift] – klaviaturaning yuqorigi registrida joylashgan bosh harflar va boshqa simvollarni
kiritish uchun qo'llanadi. Masalan, «d» kichik harfini kiritish uchun, «D» tasvirlangan tugmani
bosish kerak, agar «D» bosh harfini kiritmoqchi bo'lsangiz [Shift] ni bosib, qo'yib yubormay turib
«D» tugmasini bosasiz.
[CTRL] – o'z holicha ishlamaydi, klaviatura imkoniyatlarini kengaytirish uchun qo'llaniladi.
[ALT] – bu tugma ham analogik holatda ishlaydi. [CTRL] va [ALT] tugmalarini Windows 98
da qo'llanishini biz amaliy mashg'ulotlarda ko'rib o'tamiz.
[Backspace] ([Enter] tugmasi tepasida chapga strelka) – kursordan chapda joylashgan
simvollarni yo'qotish uchun.
[Enter] – «kiritish» tugmasi
[Ins] – simvollarni qo'yish va o'zgartirish uchun qo'llanadi. (simvollarni o'chirmasdan
almashtiradi).
[Del] – tugmasi ustida kursor joylashgan simvollarni yo'qotish uchun qo'llanadi.
[Home] – kursorni chap va qator boshiga qo'yish uchun ishlatiladi.
[End] – kursorni o'ng va ekranni pastki burchagiga o'tkazadi.
[PgUp] – betlarni tepaga o'tkazishga, to'g'ri yo'nalishda varaqlash uchun.
[PgDn] – betlarni pastga varaqlash uchun.
- bu tugma kursorni boshqarishga mo'ljallangan, kursorni kerakli yo'nalishi tanlab
bosilsa shu yo'nalishda harakatlanadi.
[Space] – bu tugma klaviaturaning pastki qismida joylashgan bo'lib, [Alt] tugmalari
oralig'ida, bo'sh joy (probel) qoldirish deb ataladi.
2.3 Klaviatura haqida umumiy ma’lumot