Ii. Боб Фуқаро ва ишлаб чиқаришга мўлжалланган биноларнинг ёнғин хавфсизлиги

2.4. ГИДРАВЛИКА ВА ЁНҒИНГА ҚАРШИ СУВ ТАЪМИНОТИ
Гидравлика ва ёнғинга қарши сув таъминоти фани бўйича талабалар билимига, ўқувига ва кўникмаларига қўйиладиган талаблар:
Талабалар қуйидагилар тўғрисида тасаввурга эга бўлишлари керак:
- гидравлик қаршилик турлари;
- суюқликлар қувур ва ёнғин енгларида ҳаракатланганда босимнинг йўқолиши;
- марказдан қочма насослар иш принциплари ва уларда кавитация ҳодисаси:
- аҳоли ва саноат корхоналари сув таъминоти тизими;
- ёнғинга қарши сув таъминоти тизимлари;
- ёнғин жойига сув узатиш усуллари;
- сув узатиш тармоқларининг сув бериш қобилияти.
Қуйидагиларни билиши ва амалда фойдалана олиши лозим:
- Бернулли тенгламасини қўлланилишини;
- гидравлик қаршиликлар турларини ва уларда босимнинг йўқолишини аниқлашни;
- сочилган оқимлар ва уларнинг олиниш усулларини;
- насослар классификацияси ва уларнинг асосий ишчи параметрларини;
- сув манбаи турларини ва сув олиш иншоотларини;
- ташқи ва ички ёнғинга қарши сув узатиш тармоғининг асосий элементларини;
- ёнғин содир бўлган жойига сув узатиш усуллари ва лозим бўлган босим миқдорини аниқлаш усулларини;
- ёнғинга қарши сув таъминоти тизимининг ишончлилигини таъминлаш принципларини;
- ёнғинга қарши сув таъминоти тизимларига меъёрий ҳужжатлар томонидан қўйиладиган асосий талабларни;
- масалалар ечишда Гидравлика қонунларидан тўғри фойдаланишни;
- насос-енг тизимларини ҳисоблашни;
- ташқи ва ички ёнғинларни ўчиришда керак бўладиган меъёрий сув сарфларини аниқлашни;
- ёнғинга қарши сув таъминоти лойиҳаларини экспертизадан ўтказишни;
- ташқи ва ички тармоқларни сув бериш қобилиятини текширишни.
Қуйидагиларни бажариш бўйича кўникмаларга эга бўлишлари керак:
- қувур ва ёнғин енгларида босим йўқолишини аниқлаш;
- гидравлик зарба пайтида босим ортишини аниқлаш;
- марказдан қочма насосларнинг асосий параметрларини аниқлаш;
- қувурлар ва ёнғин енгларининг гидравлик ҳисобини;
- ташқи ва ички тармоқларнинг сув бериш қобилиятини текшириш;
-ёнғинга қарши сув таъминоти тизимларининг ишончлилигини таъминловчи меъёр ва қоидаларни қўллаш.

1.