Ii. Боб Фуқаро ва ишлаб чиқаришга мўлжалланган биноларнинг ёнғин хавфсизлиги

Бино йўлаклар ва ўтиш йўллари орқали одамлар бехатар эвакуация қилинишининг таъминлайдиган конструктив-лойиҳалаш ечимлари.

/9; 11;14; 15/
Йўлаклар ва ўтиш йўллари кенглиги ва узунлигини белгилайдиган меъёрий ҳужжатлар талаблари.
Эвакуация чиқиш жойларининг баландлиги 1,9 метрдан кам бўлмаслиги керак, кенглиги:
1,2 м кам эмас – тури Ф1.1 бўлган хоналардан чиқадиган одамлар сони 15 кишидан ошса, Ф1.3дан ташқари бошқа турда ёнғинга функционал хавфли хона ва бинолардан 50 кишидан ортиқ одам чиқадиган бўлса;
0,8 м – қолган барча ҳолларда.
Зина катакларидан ташқарига ва вестибюлга олиб чиқадиган эшиклар кенглиги ҳисобдаги ёки ШНК 2.01-02-04 белгилаган зина марши кенглигидан кам бўлмаслиги керак.
Қолган барча ҳолларда эвакуация чиқиш йўлининг кенглиги носилкага солинган одамни бемалол олиб чиқишга мўлжалланган бўлиши керак.
Эвакуация чиқиш жойи эшиги ва эвакуация йўлидаги барча эшиклар бинодан чиқиш томонига очилиши керак.
Эшик очилишининг йўналиши қуйидаги ҳолларда меъёрланмайди:
а) Ф1.3 ва Ф1.4 турларига кирадиган хоналарда;
б) бир пайтнинг ўзида тўпланадиган одамларнинг сони 15 кишидан ошмайдиган хоналарда ( А ва Б тоифаларига кирадиганлардан ташқари);
в) майдони 200 м² ошмаган ва доимий ишчи ўрин ўрнатилмаган омборхоналарда;
г) санитария хоналарида;
д) 3- турдаги зина катагига чиқадиган жойларда;
е) қурилиш шимолий иқлимида жойлашган биноларнинг ташқарига олиб чиқадиган эшикларида.
Қаватлар коридорлари, даҳлиз, холл, фойе, вестибюл ва зина катаклари эвакуация чиқиш йўллари эшикларида ичкаридан калитсиз осон очилишига халал берадиган қулфлар бўлмаслиги керак.
Зина катакларидан умумий коридорларга олиб борадиган эшиклар ва доимо ҳаво юборилиб турадиган даҳлиз-шлюзларда ўзи ёпиладиган ва тирқишларни зичлайдиган мослама бўлиши зарур, ёнғин пайтида ҳаво оқими тираб турадиган даҳлиз-шлюзлар ва тутунга қарши сунъий ҳимояланадиган хоналар эшиклари ёнғин пайтида ёпиш автоматикаси билан таъминланиши керак.
Баландлиги 15 метрдан ортиқ бўлган биноларда бу эшикларнинг ўтга чидамлилиги Е 15дан кам бўлмаслиги керак.
Эвакуация йўлларига қўйиладиган талабларга жавоб бермайдиган чиқиш жойлари авария чиқиш жойлари деб ҳисобланиб, одамлар хавфсизлигини кучайтирадиган чора тарзида кўрилиши мумкин. Ёнғин содир бўлган ҳолда эвакуация қилишда авария чиқиш йўллари ҳисобга олинмайди.
Фақатгина муҳандислик тармоқларини ётқизишга мўлжалланган техник қаватларда эвакуация йўлларини ўрнатмасдан катталиги 0,75х1,5 м бўлган эшик, 0,6х0,8 метрдан кичик бўлмаган люк орқали чиқиш йўллари авария йўллари сифатида кўрилиши мумкин.
Майдони 300 м² гача бўлган техник қаватларда 1 чиқиш йўли, кейинги ҳар тўлиқ ёки тўлиқ бўлмаган 200 м² майдонда камида битта чиқиш йўли кўзда тутилиши керак.
Техник ертўлаларда бу йўллар бинодан олиб чиқадиган йўллардан ажратилган бўлиб, бевосита ташқарига олиб чиқиши керак.