If. •f с ж ж Салимов КимёВий технодогиянинг асосий караёнАари Во урилмоАпри I зл' Пз

Ингичка ок,имли вакуум-насослар. 
Уларнинг и шл аш принципи 
худди суюклик узатувчи ингичка окимли насосларникига ухшайди. 
Ингичка окимл и в а к у у м - н а со с ла р да иш суюклиги с и фа т ид а буг 
и шл ат и л а д и (5.30- раем). Бу нд а й н а с ос ла р кислота б уг ла рин и
суриб олиш учун и шл ати л ад и.
Ка тта ва чукур вакуум олиш учун куп боскичли ингичка окимли 
в а к у у м - н а с о с ла р да н ф о й да ла н ил ад и.
5.12- §. Н А С О С ВА К О М П Р Е С С О Р Л А Р Н И Н Г И Ш Л А Т И Л И Ш СОХ. АЛАРИ
Са н о ат н ин г б ар ч а и шл а б ч ик ар и ш с о х а л а р и д а с у ю к ли кл ар ни
узатиш учун асосан парракли ва х а ж ми й насослар ишлатилади.
П а р р а к л и н а с ос ла р к а ториг а м а р к а з д а н кочма, у юрма ли, ук,ли ва 
бошк,а н ас о с ла р киради. П а р р а к л и насо с ла р ичида м а р к а з д а н
кочма н ас о с ла р куп и шл ат и л ад и, у ла р н и нг умумий техник 
к у р с а т к и чл а р и ГОСТ 15110— 79Е д а берилган.
М а р к а з д а н кочма насос ла р б ошка н а со с ла рг а нис ба тан
куйидаги а ф з а л л и к л а р г а эга: а) ма сса си енгил, ихчам, т а й ё р л а ш
учун кам ме тал л с а р ф л а н а д и ; б) унумдорлиги юкори, хав о 
к а л п о к ч а л а р и с и з суюк ли кл ар н и бир ме ъёрда узатади; в) б ошка - 
риш ва т уз ати ш осон ха м да тугридан- тугри ёрдамчи ме ханизмла р -
сиз э ле ктр д в и г ат е л г а у ланади; г) суриш ва х а й д а ш к л а п а н л а р и
б у л м а г ан и учун ифлосрок с у ю к л и к л а р н и хам узатиши мумкин; 
д) узок м у д д ат д ав ом и да ишончли ишлайди.
С а н о ат д а м а р к а з д а н кочма консолли н а с ос ла р энг куп 
ку лл а н и ла д и . Бу н да й насос ла р и чимлик ва с^н оат сувларини,
актив ва н ейтрал кимёвий с у ю к ли кл ар ни , окова с увларни уз ати ш 
учун и шл ат ил ад и.
Тоза сувларни узатишга м у л ж а л л а н г а н консолли насосларнинг 
иш унумдорлиги 5 - Ь 360 м3/ с о а т ва босими эса 1 04 -9 0 м га тенг 
булади. Та р ки б ид а улчами 1 мм гача бу лга н к ат т и к з а р р а ч а л а р н и
0,2 % ми кд ори да ( м а с с а буйича) у ш л а г а н актив тоза с у ю к л и к л а р ­
ни ( т е м п ер а т у р а с и — 40 дан 90° С гача б улг а н) узати ш учун 
мос ла нга н консолли н а с о с ла р куйида ги к у р с а т к и ч ла р г а эга: 
<3 = 2500 м3/ с о а т ;
Н
= 1 0 4 - 2 5 0 м.
Бу н да н т а п щ а р и , т е м п ер а т у ра с и 200°С гача булган актив, 
к р и с т а л л а н а д и г а н ва к,отиб колувчи с у ю к ли кл ар ни у з а т и ш г а
м у л ж а л л а н г а н консолли на с ос ла рни н г иш унумдорлиги 3 4 -
4 -3 0 0 м3/ с о а т , босими эса 1 5 4- 1 5 0 м га тенг булади. Т а р к иб и да
4 % гача каттик, м од да л ар булган актив суюк ли кл а р ни у з ат ад и га н
на с ос ла р эса куйида ги к у р с а т к и ч ла р г а эга: <2 = 5 4 - 8 0 0 м3/ с о а т ;
Я = 1 0 4 - 7 0 м.
Х,озирги вак,тда бир катор у н иф и ка ци я к илинг ан н а с ос ла р 
и шл а б ч ик ил мок да . Ж у м л а д а н X— 65— 200 гипидаги насос 
ё р д а м и д а кимёвий суюк,ликлар уз ат и ш мумкин: ф = 100 м3/ с о а т ;
Я = 50 м; « = 48,3 с “ 1.
П л а с т м а с с а д а н т а й ё р л а н г а н м а р к а з д а н кочма н ас о сл а р кон- 
центрацияси 30 %, зичлиги 1250 к г / м 3 ва т ем п е ра т у р ас и 60°С гача
9 —
129

---

булг ан с ул ьфа т кислота узати ш учун х и з м а т килади. М а с а л а н ,
бундай м а к с а д учун м у л ж а л л а н г а н 2ХМ-6П-2 насоси куйидаги 
ку рс а т к и ч ла р г а эга: 
ф = 1 0 4- 3 0 м3/ с о а т ;
# = 3 4 4 - 2 5 м; 
я = 48,3 с “ 3; 
N = 4,5
кВт.
С у л ь ф а т ва 
б ошка бир 
ка тор 
ки с л от ал ар ни у за т и шд а
ЗХ-9Р-1 (2) типи д аг и насос яхши н а т и ж а бермокда. Насосн и нг 
кислота б ил ан т у к н а ш у в д а булган к и с м л а р и кора м е т а л л а р д а н
т а й ё р л а н г а н булиб, турли нав да г и р е з и н а л а р б ил ан к о п ла н га н
булади. ЗХ-9Р-1 (2) типидаги насос к уй и да г и к у р с а т к и ч л а р г а эга: 
<3 = 3 0 4 - 6 5 м3/ с о а т ;