|
3 - DARS.
Qo’shish amali uchun.
IDLEni ishga tushuramiz, rasmdagi kodlarni kiritamiz va saqlab olib, dasturni
ishga tushuramiz.
Endi dastur mustaqil holda son kiritishi uchun dastur tuzamiz. IDLEni ishga
tushuramiz, rasmdagi kodlarni kiritamiz va saqlab olib, dasturni ishga
tushuramiz.
Boshqa matematik amallar ham xuddi shu tartibda bajariladi.
Darajaga ko’tarish amali uchun.
Namuna: ixtiyoriy sonni ixtiyoriy darajaga ko’tarish dasturini tuzing.
1.Avval sonlar dasturga oldindan kiritilgan hol uchun tuzamiz.
IDLEni ishga tushurib,rasmdagi dastur kodlarini kiritamiz, saqlab olib, dasturni
ishga tushuramiz.
2.Endi dastur sonlarni kiritishni so’raydigan hol uchun tuzamiz
Qoldiqli bo’lish amali uchun.
1.Avval dasturga sonlar oldindan kiritilgan hol uchun dastur tuzamiz. IDLEni
ishga tushiramiz, rasmdagi kodlarni yozib saqlab olamiz va dasturni ishga
tushiramiz.
Endi dastur mustaqil holda son kiritishi uchun dastur tuzamiz. IDLEni ishga
tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga tushuramiz.
Bo’linmaning butun qismini topish.
Bo’linmaning butun qismini topish dasturi ham, yuqoridagi dasturlar kabi
tuziladi. Biz endilikda input () operatori bilan tuzishni o’rganishda davom etamiz.
Dasturga oldindan sonni kiritish holati juda kam uchraydi va biz bu holatga
oid bir nechta na’munalarni o’rgandik.
IDLEni ishga tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga
tushuramiz.
Matematik amallarga oid namunaviy dasturlar
1.Do’kondan kitob xarid qildingiz.
1.1Kitob narxi oldindan kiritilgan hol uchun dastur tuzing. Dasturga qancha
kitob olganingizni kiritsangiz, dastur sizga umumiy to’lanadigan summani
chiqarib bersin. IDLEni ishga tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib,
dasturni ishga tushuramiz.
1.2Kitob narxini ham dasturga mustaqil holda kiritish dasturi. IDLEni ishga
tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga tushuramiz.
Ko’p xonali sonlarning raqamlarini va raqamlari yig’indisini topish.
1.Ikki xonali sonning raqamlarini va raqamlari yig’indisini aniqlash
dasturini tuzing.
Bu dasturni tuzishda qoldiqni va butun qismini topish amallaridan
foydalanamiz. Ma’lumki, har qanday ikki xonali sonni 10 ga bo’lganda
bo’linmaning butun qismi ikki xonali sonning birinchi raqami, qoldiq esa ikki
xonali sonning oxirgi raqami hisoblanadi. Butun qism va qoldiqni qo’shsak, ikki
xonali sonning raqamlari yig’indisi kelib chiqadi. IDLEni ishga tushirib,
rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga tushuramiz. Faqat input ()
bilan tuzishda davom etamiz. Dasturga avvaldan sonni kiritish dasturi juda oson.
2.Uch xonali sonning raqamlarini va raqamlari yig’indisini aniqlash
dasturini tuzing.
Bu dasturni tuzishda qoldiqni va butun qismini topish amallaridan
foydalanamiz. Ma’lumki, har qanday uch xonali sonni 100 ga bo’lganda
bo’linmaning butun qismi uch xonali sonning birinchi raqamidir. Uch xonali
sonning ikkinchi raqamini topish uchun esa, uch xonali sonni 100 ga bo’lib,
qoldig’ini 10 ga bo’lamiz. Bo’linmaning butun qismi uch xonali sonning
ikkinchi raqami, qoldiq esa uch xonali sonning oxirgi raqami hisoblanadi. Hosil
bo’lgan sonlarni qo’shsak, uch xonali sonning raqamlari yig’indisi kelib chiqadi.
IDLEni ishga tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga
tushuramiz.
3.Besh xonali sonning raqamlarini va raqamlari yig’indisini aniqlash
dasturini tuzing.
Bu dasturni tuzishda qoldiqni va butun qismini topish amallaridan
foydalanamiz. Ma’lumki, har qanday uch xonali sonni 10000 ga bo’lganda
bo’linmaning butun qismi besh xonali sonning birinchi raqamidir. Besh xonali
sonning ikkinchi raqamini topish uchun esa, besh xonali sonni 10000 ga bo’lib,
qoldig’ini 1000 ga bo’lamiz. Bo’linmaning butun qismi besh xonali sonning
ikkinchi raqamidir.Qolgan sonlarni va raqamlari yig’indisini yuqoridagi tartibda
topamiz. IDLEni ishga tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni
ishga tushuramiz.
Uch xonali sonni raqamlarini teskari tartibda chiqarish dasturi
IDLEni ishga tushirib, rasmdagi kodlarni kiritamiz, saqlab olib, dasturni ishga
tushuramiz.
Demak, ma’lumot turlari quyidagi tartibda ekan:
1.int : butun sonlar, 5,-6…
2.float : haqiqiy sonlar, 25.01, .043…
3.bool : mantiqiy, rost/yolg’on
4.list : ko’p o’lchovli ma’lumotlar : [45, ‘ salom ‘ , 17]
5.dict : ko’p ma’lumotlarni kalit so’zlar bilan kiritish : {“ ism “ : “ Bektosh “}
6. str : yozuvli ma’lumotlar, ‘ maktab'
Ma’lumot turlari juda ko’p , ular bilan dasturlar tuzish davomida tanishib
boramiz. (https://www.w3schools.com/python/ manzil orqali tanishib chiqishingiz
mumkin.)
Telegram kanalimiz: @Videodarslar_uzb yoki https://t.me/Videodarslar_uzb
Murojaat uchun: @Bepul_Videodarslar yoki https://t.me/Bepul_Videodarslar
Telegramning qidiruv bo'limidan qidiring.
One Million Uzbek Coders (Bir Million O'zbek Dasturchilar) bo'yicha sertifikat olishingizda yordam
kerakmi? Unda @Bepul_Videodarslar yoki https://t.me/Bepul_Videodarslar orqali bizga murojaat
qiling. Biz sizga imkon qadar yordam berishga harakat qilamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
