Identifikatsiya va autentifikatsiya usullari

Parollar asosida autentifikatsiyalash
Autentifikatsiyaning keng tarqalgan sxemalaridan biri oddiy autentifikatsiyalash bо‘lib, u an’anaviy kо‘p martali Parollarni ishlatishiga asoslangan. Tarmoqdagi foydalanuv-chini oddiy autentifikatsiyalash muolajasini quyidagicha tasavvur etish mumkin.

О‘zining haqiqiyligini tasdiqlash uchun subyekt tizimga turli axborotni taqdim etadi. Bunday axborot turi “Autentifikatsiya faktori” deb yuritiladi. Autentifikatsiyalashning quyidagi uchta faktori farqlanadi:

biror narsani bilish asosida. Misol sifatida parol, shaxsiy identifikatsiya kodi PIN (Personal Identification Number) hamda “sо‘rov javob” xilidagi protokollarda namoyish etiluvchi maxfiy va ochiq kalitlarni kо‘rsatish mumkin;
biror narsaga egaligi asosida. Odatda bular magnit kartalar, smart- kartalar, sertifikatlar va touch memory qurilmalari;
qandaydir daxlsiz xarakteristikalar asosida. Ushbu faktor о‘z tarkibiga foydalanuvchining biometrik xarakteristikalariga (ovozlar, kо‘zining rangdor pardasi va tо‘r pardasi, barmoq izlari, kaft geometriyasi va x.) asoslangan usullarni oladi. Bu faktorda kriptografik usullar va vositalar ishlatilmaydi. Beometrik xarakteristikalar binodan yoki qandaydir texnikadan foydalanishni nazoratlashda ishlatiladi.

Sensorli xotira (yoki kontaktli xotira) tanga shaklidagi zanglamaydigan po'latdan yasalgan idishda qadoqlangan elektron identifikatsiya moslamasidir.

Biometrik himoya afzalliklari
Hozirgi kunga qadar tarmoqqa ruxsatsiz kirishni oldini olishning eng samarali usuli parol qo’yish edi. Chunki bu usuldan foydalanish sodda, foydalanish uchun qulay va kam harajat talab qiladigan usul edi. Hozirgi kunga kelib bu usulning bir qancha kamchiliklari ko’rinib qoldi.
Birinchidan. Ko’pchilik soda oson parollardan foydalanadi. Bu esa buzishning oson kechishiga sabab bo’ladi.
Ikkinchidan. Parolni kiritayotganda qarab turib ham parolni bilib olish imkoni bor.
Uchinchidan.agar parol qo’yishda uzun simvollardan foydalanilsa foydalanuvchining o’zining ham esidan chiqib ketishi mumkin.
To’rtinchidan. Bunday parollarni buzuvchi dasturalar hozirgi kunda talaygina. Shu sababli ximoyada biometrik usuldan foydalanish ommalashib bormoqda