Ichki kasalliklar

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya
xulosaga kelindi. Demak, asrimizning ikkinchi yarmidan boshlab, dunyodagi rivojlangan
mamlakatlarda vujudga kelgan tibbiy va iqtisodiy sabablar hamda shart-sharoitlar yuqorida
ta’kidlab o‘tganimizdek, juda qiyinchilik bilan bo‘lsa ham UAV tayyorlash hamda tibbiyotning
birlamchi bo‘g‘inlarida ular xizmatiga o‘tishni taqozo qildi. Tibbiy yordamning aksariyati
bemorlarga ambulatoriya sharoitida ko‘rsatila boshlandi. Misol uchun UAV xizmati keng joriy
etilgan Angliyada hozirgi davrda 90% bemorlarga tibbiy yordam ambulatoriya sharoitida, 9-10%
bemorlarga esa shifoxonalarda, ulardan atigi 1% gagina ixtisoslashtirilgan bo‘lim va markazlarda
ko‘rsatiladi. AQSH o‘z yalpi ichki mahsulotining 15% ini (1.55 trillion dollar – 2002 yil
ma’lumotlari) sarf qilib, jahonda sog‘liqni saqlashga eng ko‘p mablag‘ ajratishiga qaramasdan,
aholi sog‘lig‘i ko‘rsatkichlari bo‘yicha rivojlangan 13 mamlakat orasida 12-o‘rinda turadi. Buning
asosiy sabablaridan biri UAV sonining nisbatan kamligi va ushbu tizimning boshqa etakchi
mamlakatlarniki kabi yaxshi rivojlanmaganligidir. Bu salomatlik ko‘rsatkichlari nafaqat
ajratilayotgan moliyaviy mablag‘, balki sog‘liqni saqlash tizimining tashkil etilishiga ham bog‘liq
ekanligini tasdiqlaydi.
O‘zbekistonda so‘ngi yillargacha bemorlarning aksariyati ambulatoriya sharoitida davolash
mumkin bo‘lishiga qaramasdan tannarxi juda baland bo‘lgan shifoxonalarda davolanar edilar.
Respublikamizning mustaqil deb e’lon qilinishi, davlatimizda bozor iqtisodiyoti tamoyillarining
shakllanib borishi boshqa sohalar bilan bir qatorda, tibbiyotda ham rivojlanishning ekstensiv
yo‘lidan intensiv yo‘liga o‘tishni taqozo qildi. 1993 yildan boshlab viloyatlarda QVP qurila
boshlandi yoki qishloq ambulatoriya va shifoxonalari qayta ta’mirlanib, QVP larga aylantirildi.
Sog‘liqni saqlash tizimini isloh qilish to‘g‘risidagi Prezident Farmoni va 1996 yilning may oyida
e’lon qilingan Respublika Vazirlar Mahkamasining 182-sonli qarori asosida bu jarayonlar yanada
jadallashdi. Buning natijasida bemorlarga birlamchi tizimning o‘zida vrachlik yordami ko‘rsatish
bilan bir qatorda, iqtisodiy tomondan samarador bo‘lgan tibbiy xizmatga o‘tildi
8

---

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya
ЎЗБЕКИСТОНДА УМУМИЙ АМАЛИЁТ 
ВРАЧЛАРИНИНГ ВРАЧЛАРНИНГ УМУМИЙ 
СОНИГА БЎЛГАН НИСБАТИ (1/7)
72500
10550
0
20000
40000
60000
80000
УАШ
Врачларнинг умумий сони