Ichki kasallikiar

7 .1 2 .3 . S u ru n k ali p an k reatit
Etiologiyasi:
o ‘tk ir p a n k re a tit; q o ‘shni o rganla rni surunkali 
kasalliklari; surunkali xolesistit; m e ’da va o ‘n ikki barm oqli ichak 
yalligManishi; gepatit, kolit, enterit; m o d d a alm ashinuvining buzi­
lishi; spirtli ichim liklarni iste’m ol qilish.
Klinikasi.
Surunkali pankreatit ta k ro r-ta k ro r tutib turadigan 
o g ‘riq xurujlari k o ‘rinishida n a m o y o n b o ‘lishi m u m k in . Bu o g ‘riq 
kindikdan chapga va sal yuqoriroqda, aksari chap qovurg‘alar tagida 
seziladi va yog‘li ovqat yeyilgandan keyin z o ‘rayadi. Dispeptik
245

---

hodisalar — ishtahaning y o ‘qolishi, ich ketishi, k o ‘ngil aynishi, 
ich qotishi, qorinning d am b o ‘lishi kuzatiladi. Bir talay gaz t o kp- 
lanishi natijasida qorin n in g shishib ketishi, t o ‘shosti sohasining 
o g ‘ir boMishi sezilib turadi.
Ba’zi hollarda m e ’daosti bezi ichki sekretsiyasining y e tishm ov­
chiligi tufayli ikkilamchi diabet avj oladi. K o ‘zdan kechirilganda 
til karash bilan qoplan g a n , b e m o r ozgan, paypaslab k o ‘rilganda 
c h a p qovurg‘a tagida o g ‘riq, qorin taranglashganligi aniqlanadi.
Laboratoriya tahlili.
Q o n n i biokimyoviy tekshirishda pankreatik 
ferm entlar miqdorining oshganligi yoki pasayganligi k o kriladi. Axlat 
va siydikda patologik o ‘zgarishlar topiladi.
Asoratlari:
m e ’daosti bezining y a llig ia n is h i, peritonit, m e ’da 
va ichaklardan q o n ketishi.
Davolash va profilaktikasi.
Diyetoterapiya 5 -p arh e z , sharbat li 
m ahsulotlar, m eva va poliz m ahsulotlari, tez h a z m b o l a d i g a n
uglevodlar. Bir kunda 4 —6 m arta ovqatlanish lozim. Ovqat muloyim 
boMishi kerak, shira c h iq a r a d ig a n m a sa lliq la r istisno qilinadi. 
Bem orlarga o ‘rindan tu rm a y yotish, qoringa sovuq narsa bosish 
buyuriladi. Shifokor k o ‘rsatmasiga b in o an , og'riqni qoldiradigan 
vositalar, elektrolitli suyuqliklar, a n tib io tik la r, m e ’daosti bezi 
f e r m e n t l a r i i s h l a n i b c h i q i s h i n i s u s a y t i r a d i g a n m o d d a l a r — 
ingibitorlar (trasilol, kontrikal, pan tip rin ) ishlatiladi. Kasallik og'ir 
oMayotganida (abssess, n e k ro z b o ‘lganida) ja rro h lik yo'li bilan 
davolanadi.
Giyohlar bilan davolash.
Q ora andiz, qora zira, m ayda to'g'ralgan 
qora andiz ildizlaridan 2 c hoy qoshiq miqdorida olib, ustiga 2 stakan 
q a y n o q suv q o ‘yila d i-d a , 8 soat d a v o m id a q a y n a tib q o'yila di, 
keyin suzib olib, ovqatdan 20 m in u t oldin ' / 4 sta ka nda n kuniga 
3—4 mahal ichiladi. Qora zira urugMaridan 3 choy qoshiq miqdorida 
olib, ustiga I stakan q a ynoq suv quyiladi-da, 15 m in u t qaynatiladi, 
keyin 10 minut damlab qo'yib, suzib olnadi va ' / 4 stakandan 3 m a ­
hal ichish u c h u n buyuriladi.
246

---

8-bob.