Ibtidoiy odamlarning qurollari

2) ibtidoiy jamoa (ibtidoiy jamiyatning gullabyashnashi, qurollarni ishlab chiqarish uchun qurollardan foydalanishdan boshlanadi)

3)harbiy demokratiya (ibtidoiy jamiyatning sinfiy jamiyatga aylanishi, metallni o’zlashtirishdan boshlanadi)

Arxeologik davrlashtirish bu mehnat qurollari tayyorlashda qo’llaniladigan ashyo va bu qurollarni tayyorlash texnikasiga asoslangan davrlashtirishdir. Bu insoniyat tarixini uch asrga

Tosh asri

.

.

Paleolit va neolit o’rtasida o’tish davri – mezolit

.

Paleolit

Paleolit o’z navbatida

1. 
   Ilk paleolit (taxminan 1,5-1 mln yil ilgari)
   
2. 
   Yuqori paleolit (40-12 ming yil ilgari)
   

Neolit

Turli hududlarda madaniyat taraqqiyotining notekis o’tishi kechki paleolitdan boshlanib, neolit davrida yanada keskinlashadi. Turli qabilalar neolit davrini turli zamonlarda o’tishgan. Yevropa va Osiyoning neolit yodgorliklarining katta qismi miloddan avvalgi 8-5 ming yilliklar bilan o’lchanadi. Neolit davrining tugashi, ya’ni misdan yasalgan qurollarning paydo bo’lishiga to’g’ri kelib, u eneolit deb ataladi.

Bronza va Temir asri

Bronza asrining taxminiy xronologik chegaralari – miloddan avvalgi 3 ming yillikning oxiri - miloddan avvalgi 1 ming yillik boshlaridir. Miloddan avvalgi 1 ming yillik boshlarida temir asri boshlanadi. Yangi tosh, bronza va temir asrlarining ichki davrlashtirish sxemalari turli qit’a va mintaqalarga nisbatan hamda turli tadqiqotchilarda bir biridan farq qiladi. Arxeologik davrlashtirish texnologik mezonlarda asoslangan bo’lib, umumiy holda ishlab chiqarish taraqqiyoti to’g’risida tasavvur hosil qilmasa ham, uning tuzilishi yirik ilmiy yutuq bo’lgan. Bu davrlashtirish mehnat qurollarining rivojlanishi haqida va ma’lum jihatda ijtimoiy munosabatlarning rivojdlanishi haqida tushuncha hosil qilishga yordam beradi.