Bevosita antropogen ta‘sirda tabiat komponentlaridagi o‘zgarishlar yaqqol namoyon bo‘ladi (yerlarning haydalishi, o‘rmonlarning kesilishi, daryolarga to‘g‘on qurish va h.k.), bilvosita ta‘sir bevosita ta‘sir natijasi hisoblanadi (masalan, yerlarning haydalishi oqibatida eroziya, deflyatsiya jarayonlari kuchayadi, o‘rmonlarning kesilishi daryo-chashmalarning oqim rejimiga, yonbag‘irlarda sel, surilma kabi jarayonlarning avj olishiga sabab bo‘lishi mumkin). Ongli ravishda ro‘y beradigan antropogen ta‘sirda daraxt kesish bilan uning o‘rniga yangi daraxtzorlar barpo etiladi, baliq ovlash bilan – maxsus joylarda baliq urchitish, ko‘paytirish ham yo‘lga qo‘yiladi. Ongsiz antropogen ta‘sir (biroz noqulay bo‘lsada, baribir uchrab turadi) ko‘proq tabiat qo‘yniga qilinadigan dam olish, sayr – sayohatdan so‘ng tabiat komponentlari “chekkan” azobda aks etadi.
Mamlakatimizda ekologik ta’lim-tarbiyani rivojlantirish sohasida qanday ishlar amalga oshirilmoqda?
Ekologik xavfsizlikni ta‘minlash endilikda birinchi darajali va kechiktirib bo‘lmaydigan vazifaga aylandi. Chunki, ichimlik suvlarining ifloslanganligi, joylarda atmosfera havosining chiqindilar bilan jiddiy to‘yinganligi, buning natijasida aholi orasida turli kasalliklarning tarqalganligi, sug‘orma yerlarni sho‘rlanib, yaylovlarning mahsuldorligini pasayib borayotganligi qishloq xo‘jalik ishlab chiqarishiga salbiy ta‘sir etayotganligi mamlakat miqyosida tub o‘zgarishlarni amalga oshirish zarurligini o‘qtiradi.
Ekologik ekspertiza yangi quriladigan sanoat korxonalari uchun xos. Lekin mantiqan qaraganda ishlab turgan barcha sanoat korxonalari, gidrotexnik inshootlar va boshqa muxandislik ob’ektlari uchun muntazam ekspertiza o‘tkazish zarur. Atrof-muhitni aslida eskidan ishlab kelayotgan sanoat korxonalari ifloslab kelmokda. Binobarin, ekologik ekspertiza barcha korxonalarni nazoratga olishi shart. Shundagina tabiiy muhitda tozalanish boshlanishi mumkin.
Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish bo‘yicha chiqarilgan barcha Oliy Majlis qonunlari, Prezident qarorlari va Vazirlar Mahkamasining qarorlari, ko‘rsatmalari va boshqa me‘yoriy hujjatlari o‘z vaqtida bajarilishi va ularga amal qilinishi lozim. Qonunga hurmat tabiatga ham hurmatni bildiradi.
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 50-moddasi-?
“Fuqarolar atrof-muhitga ehtiyotkorona munosabatda bo`lishga majburdirlar”
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 55-moddasi-?
“Yer, yerosti boyliklari, suv, o`simlik va hayvonot dunyosi hamda boshqa tabiiy zaxiralar umummilliy boylikdir, ulardan oqilona foydalanish zarur va ular davlat muhofazasidadir”
1-ilova
Tushunchalar tahlili
Atamalar
|
Tushuncha mazmuni
|
Ekologiya
|
Tirik va tirikmas tabiat o`rtasidagi muvozanat
|
Ekologik bo’xron
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |