Ибрайым юсупов

 
КЕНДИР МЕНЕН ХОШЛАСЫЎ
Билмеген не билсин, билген - жоламас,
Айтсам қудайымның бул бир ермегин.
«Жүўери ектим кендир менен аралас»,
Кендир емес, дәрт екенин билмедим. 
Кендир арасында өскен ел едик,
«Бир жағымлы өсимлик» деп жүр едик.
Май шығарып, ыйжан түйип жер едик,
Иштен тыңған бәле екенин билмедим. 
Кендирим, кендирим, хош бол кендирим,
Ядымнан шықпайды салланған түриң.
Тек билгенмен жақсы жағыңды сениң,
Жаман қәсийетиң барын биледим. 
Жапырағың нағыслы доланар еди,
Тарам-тарам болып ырғалар еди.
Әйтеўирде бир хош ийисиң бар еди,
Мүшки-әнўар, әтир суў ма, билмедим. 
Жасыл дөнип өстиң үйдиң қасында,
Жасымық-найманның айналасында,
Қуўысыңда қыз аңлысам жасымда,
Жупар аңқып, қыялымды тербедиң. 
Өне бойдан өсек самалың есер,
«Нәшебентлик кейпиң кыямет» десер, 
Бүгин туқымыңнан қалмапты әсер,
Атыз-шел басында сени көрмедим. 
Гүллеген пайтыңда гиртли тозанды -
Шық пенен жыярмыш ерте азанғы ...

---

46
Ким кейпият сүрип, татса «мазаңды»,
Ақыбети хор екенин билмедим. 
Бул дәртке щатылып кимлер сорласа,
Ақылы азып, өз өмирин қорласар.
Бирли-жарым бәңги-сәңги болмаса,
Бурын буған ҳәўес елди көрмедим. 
Еркек кендир өсти сыйдам сыбанып,
Атам арқан ести, қабық шығарып.
Талай орған едим қолым қабарып,
Сениң бундай сумлығыңды билмедим. 
Айам май шығарған урғашы кендир,
Даўайысы едиң палаўдың сен бир.
Зыянатлы болып қалыпсаң енди,
Қатты қадағандур өмир сүрмегиң. 
Жақсылық, жаманлық - қоңысы мудам,
Көкнарда гүл сулыў, нәшеси жаман,
Сондай қәсийетлер берилген саған,
Жаман жақларыңды бурын билмедим. 
Ҳақ кеўилли инсап, адамгершилик,
Ҳадал мийнет пенен еткен тиришилик,
Әдеп-икрам, тәртиби бар елшилик
Өрбитпеген бузық истиң өрнегин. 
Сөйтпегенде, ислер шаўып кесирге,
Сандырақлап, бәлким ерте-кешинде, 
Қыйда-қыйыс калар-ек кендир ишинде,
Жаздыра алмай сум тәғдирдиң гүрмегин. 
Қара енди адамларды бүгинги!
Түйе болсаң, жутар қосып түгиңди,

---

47
Нәшебентлик тәңирисине жүгинди,
Заман қәйтип дүзелерин билмедим. 
«Екпе» десең егер тасада буғып,
«Шекпе» десең, шегер бәңгиси шығып,
Бул иллет атадан балаға жуғып,
Қандай нәсил туўыларын билмедим. 
Адамшылык, ҳүждан, мийрим-шәпәәт,
Соның салдарынан болып тур қәҳәт,
Дәртке шатса, бул «ғалетий рәҳәт»,
Қурап болмас сынған
өмир шөлмегин. 
Кендир емес - бул айыптың әкеси,
Пейли бузық адамлардың нәкеси.
Кимди көрсең - Әплатунның текеси,
Ким жығылып, ким жығарын билмедим. 
Келди енди жәриялылық заманы,
Әшкарадур жақсы-жаман таманың.
Хош, Кендирбай, туўардым бул наманы,
Жаға ма, жақпай ма саған, билмедим. 
Апрель, 1991-жыл.