Ias monitor: Kerncijfers over asbest en mesothelioom
Download 0,53 Mb.
|
          IAS Monitor: Kerncijfers over asbest en mesothelioom
Hoe gaat het met de ontwikkeling van het aantal asbestslachtoffers met mesothelioom? Neemt het aantal toe? Waar komt de ziekte het meest voor? Hoe zit het met de leeftijdsverdeling? In welke beroepen en sectoren hebben ze gewerkt? En hoe zit het met het asbestgebruik, in Nederland in het verleden, en in andere delen van de wereld? In samenwerking met de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en het Integraal Kankercentrum Nederland heeft het IAS een aantal relevante cijfers over het asbestgebruik en de ontwikkeling van de ziekte op een rijtje gezet. Daarbij is gebruik gemaakt van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en uit de databanken van het IAS en de SVB. Een deel van de figuren is interactief. Bij deze interactieve figuren kunt u aangeven voor welke groep u de gegevens wilt zien. In de figuren zelf kunt u de aantallen per kolom of lijn zien als u daar met de cursor overheen gaat. Definities Aantal/incidentie: het aantal nieuwe diagnoses of sterfgevallen van mesothelioom in een bepaalde periode, absoluut (aantal) of relatief per aantal inwoners (incidentie). Latentietijd: tijd tussen moment van asbestblootstelling en moment waarop de ziekte mesothelioom zich manifesteert Lokalisatie: de plek in het lichaam waar de ziekte is ontstaan Overleving: het percentage patiënten dat een bepaald aantal maanden na de diagnose nog in leven is. Sterfte: het aantal mensen dat overlijdt in een bepaalde periode. [ top ] Belangrijkste gegevens
[ top ] 1. Hoe vaak komt mesothelioom voor? Hoewel asbest in Nederland al sinds 1993 is verboden, neemt het aantal mensen dat jaarlijks mesothelioom krijgt nog niet af. Dat heeft vooral te maken met de lange latentietijd (gemiddeld ca. 40 jaar): de tijd tussen het moment waarop de asbestblootstelling plaatsvond en het moment waarop de diagnose mesothelioom wordt gesteld. Lag het absolute aantal mesothelioompatiënten tussen 1999 en 2004 op 400 per jaar, sinds 2005 is er een stijging richting de 500 per jaar, iets meer dan 1% van alle mensen die in Nederland jaarlijks de diagnose kanker krijgen. Internationaal vergeleken is dat veel. Dat is te zien in de figuren hierna onder 1.3 over het voorkomen van deze ziekte in Europa en wereldwijd. Als verklaring geldt enerzijds het omvangrijke asbestgebruik in Nederland, vooral in de jaren 70. Daarnaast verschilt de betrouwbaarheid van de registraties in de verschillende landen. Dit verklaart waarom de ziekte in bepaalde andere landen veel minder voorkomt, terwijl in die landen soms meer asbest is gebruikt dan in Nederland (zie onder 1.4). [ top ]
De eerste figuur toont het aantal mesothelioomdiagnoses per jaar, totaal en per geslacht voor de periode 1989-2010, de tweede figuur de incidentie, het aantal per miljoen inwoners. Tussen 1989 en 2005 is een stijging van diagnoses in absolute aantallen te zien van 274 in 1989 tot 502 in 2005. Sinds 2005 ligt dit aantal rond de 500 per jaar. Mannen vertegenwoordigen 85 tot 92% van het totaal. De absolute aantallen zijn sterker toegenomen dan de aantallen per miljoen inwoners (incidentie) die in de tweede figuur worden getoond. [ top ]
In ons land is vrijwel alle asbest na de tweede wereldoorlog verwerkt, met als zwaartepunt de zeventiger jaren (43%). Hierna loopt het gebruik sterk terug. In de jaren ‘80 is de totale verwerking nog maar 10% van het totaal en in de jaren ‘90 is dit gedaald tot 2%. In 1975 bereikte het asbestgebruik in Nederland een piek (1). Hoewel de absolute aantallen mesothelioomslachtoffers per jaar zijn toegenomen, lijkt de mesothelioomsterfte-incidentie (per 100.000 inwoners) sinds 1999 (24 jaar later) gestabiliseerd. Nog onduidelijk is of nu een definitieve daling wordt ingezet (2). [ top ]
De hierna volgende figuren geven een impressie van het aantal sterfgevallen (per miljoen inwoners per jaar) aan mesothelioom in Europa en wereldwijd (3). Te zien is dat de sterfte in Groot Brittannië en Nederland bijzonder hoog is (rond de 30 per miljoen per jaar). Dit in vergelijking met omringende landen (variërend van 2 tot 13 overledenen per miljoen per jaar). Aangezien de overlevingskans gering is, zijn incidentie- en sterftecijfers vrijwel gelijk. Verrassend lage aantallen worden in Europa gezien in Oost Europa, o.a. in Polen en Litouwen. Buiten Europa valt de verhoudingsgewijs geringe incidentie in Brazilië op, een land dat zowel veel asbest produceert als gebruikt en dat tot op de dag van vandaag doet. Grote asbestproducenten als Rusland en China ontbreken zelfs helemaal in de cijfers. Als u in de kaart van Europa met de cursor over het land gaat, verschijnt het sterftecijferaantal links boven in de kaart. In de staven van het staafdiagram kunt u via de cursor de aantallen zien. De cijfers zijn gecorrigeerd voor leeftijdsopbouw met behulp van de wereldstandaard (wereldbevolking van het jaar 2000). [ top ] Europa [ top ] Wereldwijd [ top ] 1.4 Vergelijking asbestgebruik en ontwikkeling mesothelioom wereldwijd (1920-2005) 
Landen die in het verleden het meeste asbest gebruikten hebben niet automatisch de meeste mesothelioomslachtoffers. De volgende figuur toont de ontwikkeling in het wereldwijd asbestgebruik per land sinds 1920. Bij vergelijking met de twee figuren onder 1.3. valt op dat Nederland op de tweede plaats in aantal mesothelioomslachtoffers staat, maar per inwoner veel minder asbest heeft gebruikt dan landen als België/Luxemburg, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Japan en de Verenigde Staten. Opvallend is dat België, de grootste asbestgebruiker tussen 1960 en 1980, niet in de mesothelioomsterftestatistieken staat vermeld. België was in 1975 verantwoordelijk voor een kwart van het totale asbestgebruik in Europa: 6 kg per inwoner op haar piek in 1975. In Nederland lag het gebruik in hetzelfde piekjaar op ca. 2,5 kg per inwoner (3). [ top ]
De eerste figuur laat zien dat in 2010 meer dan driekwart (78%) van de patiënten boven de 65 was op het moment dat de diagnose mesothelioom werd gesteld. In het algemeen duurt het lang voordat deze ziekte zich manifesteert. Voor deze latentietijd of anders gezegd, de tijd tussen het moment waarop de asbestblootstelling plaatsvond en het moment waarop de diagnose mesothelioom wordt gesteld, kan volgens internationaal onderzoek gemiddeld een periode van ruim 40 jaar worden aangehouden(4). Meestal wordt daarbij het eerste moment van blootstelling als basis van berekening genomen. Niet vast te stellen is echter op welk moment de fatale blootstelling heeft plaatsgevonden, aangezien veel mensen langere tijd en/of op verschillende locaties met asbest in aanraking zijn geweest. De latentietijd geeft dus geen haarscherp beeld, en zal in werkelijkheid vaak korter zijn. [ top ]
[ top ] Ontwikkeling in leeftijd mesothelioompatiënten bij diagnose (1989-2010) Deze figuur laat zien dat de gemiddelde leeftijd waarop de diagnose mesothelioom bij mannen wordt gesteld over de periode 1989 t/m 2010 is toegenomen. Een mogelijke verklaring is dat mensen in het algemeen ouder worden. Een andere verklaring is dat de latentietijd steeds langer wordt onder invloed beperkingen in gebruik (omvang) en toepassing (soort werk en product) van asbest. Hoe intensiever de blootstelling, hoe korter de latentietijd is, en omgekeerd. De incidentie onder oudere mannen stijgt (de 75-84 jarigen stijgen, de 65-74 jarigen stegen tot 2005). Er zijn maar weinig mannen van 85 jaar en ouder waardoor de incidentie onder 85-plussers erg grillig is. De incidentie onder 50-64 jarigen neemt langzaam af. De incidentie onder vrouwen is tien keer zo laag als onder mannen en zo grillig, dat er geen trends in zitten. Onder de figuur kunt u aangeven of u de gegevens wilt zien voor mannen, vrouwen of voor de totale groep wilt zien. In de figuur zelf kunt u de aantallen per jaar zien door met de cursor over de lijnen te gaan. Rechts van de figuur kunt u met vinkjes aangeven van welke leeftijden uit de gegevens wilt zien. [ top ] 3. Waar wonen asbestslachtoffers met mesothelioom? Conform de verwachting wonen asbestslachtoffers met mesothelioom veelal in gebieden waar in het verleden met asbest is gewerkt op scheepswerven, in asbestproductie, isolatie- en asbestverwerkende bedrijven. Onderstaande figuren geven het aantal (3.1) en de incidentie (3.2) weer per provincie en geslacht voor de jaren 1989-2010. Kijkend naar absolute aantallen per provincie, worden in afnemende volgorde vooral veel patiënten gezien in de provincies Zuid-Holland, Noord-Holland, Noord-Brabant en Limburg. Provincies met een hogere incidentie (aantal per miljoen inwoners) zijn (in afnemende volgorde) Zeeland, Limburg, Zuid-Holland, Noord-Holland, Overijssel en Flevoland. De totalen in deze figuur zijn hoger dan in de figuren onder 1.1 omdat ook patiënten zijn meegeteld met longvlieskanker zonder een zekere diagnose mesothelioom. Dit betreft vooral oudere patiënten waarbij men het te belastend vindt om weefsel af te nemen voor nader onderzoek. Met behulp van de knoppen onder de figuren is het mogelijk om de figuur aan te passen naar het geslacht van de patiënt (man, vrouw of totaal) en de provincie. In de figuren zelf kunt u de aantallen per jaar zien door met de cursor over de lijnen te gaan. [ top ] Aantal mesothelioom naar provincie, geslacht en diagnosejaar: 1989-2010 [ top ] Incidentie mesothelioom naar provincie, geslacht en diagnosejaar: 1989-2010 [ top ] 4. Om welke typen mesothelioom gaat het (1989-2010) Mesothelioom ontstaat meestal in het longvlies en zelden in het buikvlies. Bij vrouwen is het aandeel buikvliesmesothelioom groter (11%) dan bij mannen (6%). Patiënten met mesothelioom zijn vooral mannen, tussen de 55 en 80 jaar. De figuur hierna geeft het aantal mesothelioomdiagnoses per leeftijdsgroep, geslacht en locatie van de ziekte weer over de periode 1989 t/m 2010. Met behulp van de knoppen onder de figuur is het mogelijk om de figuur aan te passen naar het geslacht van de patiënt (man, vrouw of totaal) en het type mesothelioom (buikvlies of longvlies). In de figuur zelf kunt u met de cursor de aantallen per leeftijdsgroep zien. [ top ] 5. Hoe lang leven mensen met mesothelioom (1989-2010) Bijna een kwart van de mesothelioompatiënten overlijdt binnen drie maanden na diagnose en tweederde binnen een jaar. Na de diagnose mesothelioom leven patiënten met longvliesmesothelioom gemiddeld langer dan patiënten met buikvliesmesothelioom en jongere patiënten gemiddeld langer dan oudere patiënten. De tijdsduur na diagnose waarin patiënten in leven zijn wordt overlevingsduur genoemd. De figuur hierboven geeft de overlevingsduur in maanden weer van patiënten naar getroffen orgaan en leeftijd. Dit gaat om statistische gemiddelden. Voor een individuele patiënt is de overlevingsduur ook afhankelijk van de grootte van de tumor, de conditie van de patiënt en de reactie op behandeling. Met behulp van de knoppen onder de figuur is het mogelijk om de figuur aan te passen naar het type mesothelioom en de leeftijd van patiënten. In de figuur zelf kunt u met de cursor de aantallen per leeftijdsgroep zien. [ top ] 6. Hoe vaak wordt TAS/TNS aangevraagd en waarin verschillen de aanvragers? Het IAS adviseert de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over het recht op een tegemoetkoming van € 18.907 (2013) voor (ex-) werknemers met de ziekte mesothelioom op grond van de Regeling tegemoetkoming asbestslachtoffers (TAS) of voor niet-werknemers (sinds 1 december 2007) op grond van de Regeling tegemoetkoming niet-loondienstgerelateerde slachtoffers van mesothelioom (TNS). Hierna volgen drie figuren. 6.1. laat de ontwikkeling in de instroom voor beide regelingen zien, per geslacht en totaal. Figuren 6.2. en 6.3. geven informatie over bepaalde kenmerken van de TAS en TNS-aanvragers: woonprovincie (6.2) en de verdeling van de aanvragers naar leeftijdsgroep en lokalisatie van de ziekte (6.3). [ top ]
[ top ] 6.2 Waar wonen TAS/TNS-aanvragers (2000-2011) Aanvragers van een tegemoetkoming via de Regeling TAS en TNS wonen vooral in de Randstad. De belangrijkste provincies zijn voor TAS en TNS: Zuid-Holland gevolgd door Noord-Holland. Daarna is respectievelijk Limburg de belangrijkste provincie voor TAS en Overijssel voor TNS. Opmerkelijk is dat in Friesland en Overijssel bijna een kwart van de mannelijke aanvragers een TNS-tegemoetkoming aanvroeg, terwijl in andere provincies het percentage TNS lager lag. Vergelijking IAS-gegevens per provincie (6.2) met Nederlandse Kankerregistratie (3) In vergelijking tot de gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR, zie onder 3) is te zien dat sinds 2007 voor mannen de aantallen TAS en TNS per provincie ongeveer overeenkomen met de aantallen mesothelioompatiënten volgens de NKR. Voor de vrouwen verschilt dit per provincie. In Drenthe, Overijssel en Zeeland is het totaal voor TAS en TNS samen bijna gelijk aan de NKR-aantallen. In Friesland en Flevoland zijn de aantallen vrouwen met TAS en TNS minder dan de helft van de NKR-aantallen. In de overige provincies liggen de aantallen vrouwen met TAS en TNS tussen 50-70 procent van de NKR-aantallen. Dit betekent waarschijnlijk dat een aanzienlijk deel van de vrouwen met mesothelioom zich niet aanmeldt bij het IAS. Met behulp van de knoppen onder de figuren is het mogelijk om de figuur aan te passen naar provincie, geslacht (man, vrouw of totaal) en type aanvraag (TAS, TNS of TAS en TNS samen). In de figuren zelf kunt u de aantallen per jaar zien door met de cursor over de lijnen te gaan. [ top ] 6.3 Verdeling TAS/TNS naar geslacht en leeftijd (2000/2007-2011) De figuren hierboven en hieronder tonen een verdeling van aanvragers TAS/TNS per leeftijdsgroep en geslacht van de ziekte over de periode 2000 t/m 2011 voor TAS en 2007 t/m 2011 voor TNS. Opvallend is dat TNS-ers en vrouwen op jongere leeftijd een aanvraag indienen dan TAS-ers en mannen. Bij een vergelijking met de NKR (zie onder 2.1) valt op dat verhoudingsgewijs minder jongere asbestslachtoffers (jonger dan 65 jaar) een aanvraag voor een TAS of TNS bij het IAS doen. Met behulp van de knoppen onder de figuur is het mogelijk om de figuur aan te passen naar het geslacht van de patiënt (man, vrouw of totaal) en de regeling TAS of TNS. In de figuur zelf kunt u met de cursor de aantallen per leeftijdsgroep zien. [ top ] Aantal TAS naar geslacht en leeftijd: 2000-2011 
[ top ] Aantal TNS naar geslacht en leeftijd: 2007-2011 
[ top ] 6.4 Verdeling TAS/TNS naar overlevingsduur (2000/2007-2011) De figuur laat zien dat aanvragers van een TNS-tegemoetkoming na diagnose gemiddeld langer leven dan aanvragers van een TAS-tegemoetkoming. Verklaringen zijn nog niet duidelijk. Voor TNS is gemiddeld op jongere leeftijd een aanvraag ingediend dan voor TAS. Aangezien jongere mesothelioompatiënten na diagnose gemiddeld langer leven dan oudere, verklaart dat mogelijk de langere overlevingsduur van mensen voor wie een TNS-tegemoetkoming is aangevraagd. Mogelijk is de asbestblootstelling bij TNS’ers minder intensief geweest. Veel aanvragers TNS weten namelijk niet hoe ze met asbest in aanraking zijn geweest. Bij TAS-aanvragers gaat het vaak om mensen die werkzaam zijn geweest in typische asbestrisicoberoepen met intensieve asbestblootstelling. Een andere mogelijke verklaring ligt in het hogere aandeel vrouwen in de TNS. Vrouwen met mesothelioom melden zich op jongere leeftijd aan dan mannen. In het algemeen leven jongere mesothelioompatiënten langer dan oudere. Bij de huidige resultaten moet aangetekend worden dat de aantallen TNS in het IAS-bestand aanzienlijk lager zijn dan de aantallen TAS. Slechts 20% van de jaarlijkse aanvragen betreft een TNS. Verder is de TNS pas sinds eind 2007 in werking, de TAS al vanaf 2000. [ top ]
Een onderdeel van de aanvraagprocedure bij het IAS is het onderzoek naar het arbeidsverleden. Het IAS legt van elke aanvrager gegevens over alle dienstverbanden vast en of men in dat dienstverband aan asbest is blootgesteld. Dat wordt vastgelegd in een verslag. Een aantal gegevens over elk dienstverband zijn voor aanvragen vanaf 2005 ook systematisch vastgelegd in de IAS-databank. Dat geldt onder andere voor het beroep en de sector waarin iemand werkzaam is geweest. Voor de codering zijn de CBS standaarden uit 1984 voor beroepen aangehouden (SBC-84) en 1974 voor sectoren (SBI-74) (5). De hierna volgende figuren zijn gebaseerd op de gegevens over dienstverbanden van aanvragers waar ‘zeker’ of ‘misschien’ asbestblootstelling heeft plaatsgevonden (totaal 9.159 dienstverbanden van 5.561 aanvragers). Toelichtingen over asbest in bepaalde beroepen en sectoren komen van asbestkaart.nl (6) of uit het rapport Asbest in kaart (1). [ top ]
[ top ] 7.2 Asbestblootstelling in de voedings- en genotsmiddelenindustrie Uit de figuur komt naar voren dat meeste zekere blootstellingen van asbestslachtoffers zijn opgelopen in de algemene voedingsindustrie, en de productie van zuivel, suiker en bier. In de broodproductie waren veel mogelijke blootstellingen. In broodfabrieken en bakkerijen is asbest vooral gebruikt als isolatiemateriaal rond de ovens, vaak in de vorm van asbestmatrassen en asbestkoord. Daarnaast zijn asbesttextielproducten gebruikt, zoals handschoenen en kleding. In laboratoria van de voedingsindustrie is het decennia lang gebruikelijk geweest om zuurkasten te bekleden met asbestcementplaat. Tot het begin van de negentiger jaren is tijdens onderhoud, reparatie en sloop van ketels, ovens, pompen, turbines en pijpen waarschijnlijk regelmatig asbestblootstelling opgetreden door het verwijderen van asbestkoord, asbestkous en diverse asbestpakkingen. Vooral technisch onderhoudspersoneel is mogelijk aan asbest blootgesteld. [ top ] 7.3 Asbestblootstelling naar beroep (1950-1993) De figuur laat de 20 belangrijkste beroepen zien waarin IAS-aanvragers sinds 1950 hebben gewerkt en zeker of mogelijk (misschien) aan asbest zijn blootgesteld. De CBS/SBC-84 is als standaard voor de codering gebruikt. Timmerman (algemeen- en scheeps-) en monteur (algemeen, verwarming-, elektro-) zijn de meest risicovolle beroepen, gevolgd door: machinebankwerker, loodgieter, lasser, isoleerder en mijnwerker. Een beroep als mijnwerker komt vooral in de beginjaren voor. Later is een toename te zien van bijvoorbeeld aannemers/uitvoerders in de bouw. Onder de figuur kunt u aangeven of u de gegevens wilt zien voor alle jaren samen (totaal) of per periode dienstverband (in 10- of 5-jaarsperioden van 1950 t/m 1993). In de figuur zelf kunt u de aantallen bij ‘zeker’ en ‘misschien’ blootgesteld per beroep zien door met de cursor over de staven te gaan. [ top ] 7.4 Asbestrisicoberoepen in de metaal-, machinebouw en elektrotechniek 
Monteurs, machinebankwerkers en lassers waren de meest risicovolle beroepen in de metaal-, machine- en elektrotechnische industrie. In de basismetaalindustrie zijn gietmallen van asbestcement gebruikt. Asbest kwam ook voor als verontreiniging in talk. Specifieke toepassing van frictiemateriaal in remvoeringen van de vele persen en walsen is ook bekend. Daarnaast moet worden gedacht aan de pakkingen en isolatiemateriaal in aanvoerleidingen van deze persen en walsen en asbestkoord als geleidemateriaal op rollen. In de metaalproductenindustrie en machinebouw is gebruik gemaakt van asbesthoudende remvoeringen, koppelingsplaten en trilbanden. Vanaf 1985 is op grote schaal asbestvrij frictiemateriaal ingevoerd. Ter bevordering van de slijtvastheid is asbest ook toegevoegd tijdens de productie van banden en canvasriemen. Asbest is ook gebruikt in ruwe vorm als verpakkingsmateriaal van kranen en als bekledingsmateriaal van ketelonderdelen. In een aantal industrietakken, waaronder de machinebouw en elektrotechniek, treedt asbestblootstelling op door onderhoud, reparatie en sloop. Tot het begin van de negentiger jaren is tijdens onderhoud, reparatie en sloop van ketels, ovens, pompen, turbines en pijpen waarschijnlijk regelmatig asbestblootstelling opgetreden door het verwijderen van asbestkoord, asbestkous en diverse asbestpakkingen. Vooral technisch onderhoudspersoneel is daarbij mogelijk aan asbest blootgesteld. [ top ]
Stoffeerders, garenspoelers en naaisters waren specifieke asbestrisicoberoepen in de textielindustrie. Stoffeerders en naaisters kwamen met asbest in contact door bewerking van asbesttextielproducten. Garenspoelers wikkelden asbestvezels. Asbesttextiel Halverwege de negentiende eeuw zijn in Engeland de eerste commerciële asbesttoepassingen geïntroduceerd als brandwerend materiaal (doek, dakbedekking) en textiel (pakkingen en hittebestendige pakken). In schepen werd op beperkte schaal de asbestmatras, een asbestdoek gevuld met los asbest, als isolatiemateriaal gebruikt. Rond 1920 is de kleinschalige productie van asbesttextiel in Nederland gestart, onder andere bij Kooy Isolatie in Enschede. In Nederland heeft het spinnen en weven van asbesttextiel op kleine schaal plaatsgevonden. Van een asbestisolatiebedrijf is bekend dat asbestdoek voor asbestmatrassen werd geproduceerd vanaf 1920 tot waarschijnlijk medio zestiger jaren. Asbesttextiel is grotendeels ingevoerd, vooral uit Engeland en de Verenigde Staten. Asbestpapier/karton De grootste producent van asbesthoudend papier/vilt was Van Gelder-Wormer. De productie kwam pas goed op gang in 1968 toen aan Forbo-Krommenie de asbestvilt-onderlaag van de nieuwe Novilon-vloerbedekking werd geleverd. De grootste fabriek van asbesthoudende vloerbedekking staakte haar productie definitief in 1982. Een tweede bedrijf heeft sinds 1984 geen asbest meer in vloerbedekking toegepast. In de papier- en kartonindustrie is verder veel asbestisolatiemateriaal toegepast rond leidingen. Daarnaast is sprake van asbesthoudend frictiemateriaal in onder andere remvoeringen en koppelingsplaten van walsen en persen. [ top ] 7.6 Asbestrisicoberoepen in de Scheepsbouw 
Machinebankwerker, scheepstimmerman en scheepsijzerwerker waren de meest risicovolle beroepen in de scheepsbouw. In schepen werd op beperkte schaal de asbestmatras, een asbestdoek gevuld met los asbest, als isolatiemateriaal gebruikt. In de scheepsbouw is geruime tijd op grote schaal asbest gebruikt. In de scheepsbouw en -reparatie werd veel personeel direct of indirect blootgesteld aan asbest tijdens de afbouw van de schepen alsmede in de diverse werkplaatsen op scheepswerven zoals de machinefabriek en de timmerfabriek. Dit heeft tot medio zeventiger jaren geduurd. In de scheepsreparatie en -sloop is asbestblootstelling tot vandaag de dag aan de orde. [ top ]
Automonteur komt in de IAS-databank naar voren als meest risicovolle beroep in de handel en diensten (zie figuur). In de opkomende automobielindustrie werden rond 1910 nieuwe vindingen ontwikkeld, zoals asbesthoudende remvoeringen en koppelingsplaten. Het be- en verwerken van asbesthoudende remvoeringen, koppelingsplaten heeft lange tijd plaatsgevonden tijdens onderhoud van personenauto’s, vrachtwagens en autobussen. Vanaf 1980 zijn bedrijven langzamerhand overgeschakeld naar de invoering asbestvrij frictiemateriaal. Het reinigen van remsystemen met perslucht was tot nagenoeg 1990 een gebruikelijke routine in garages. Risico’s zijn ook ontstaan bij het afklinken van de oude remvoering, opklinken en pas maken van de nieuwe remvoering, en het aanbrengen van trilbanden rond remtrommels bij autobussen, vrachtwagens en allerlei machines. Vanaf 1985 zijn steeds betere werktechnieken ingevoerd om de asbestblootstelling sterk te reduceren. [ top ]
Het IAS onderzoekt het arbeidsverleden van alle aanvragers, onder andere wanneer, bij welk type bedrijf en de locatie van het bedrijf waar men gewerkt heeft en of men daar aan asbest is blootgesteld. De volgende figuur laat in een plattegrond de omvang van de regionale asbestblootstelling zien in de jaren ’60 en in de jaren ’80. In de jaren ’60 was de blootstelling relatief het hoogst in Limburg, Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Holland en Overijssel. In de jaren ’80 staken alleen Zeeland en Zuid Holland er bovenuit. In vergelijking tot de jaren ‘60 is in de jaren ’80 in alle provincies de blootstelling gedaald. Mogelijk verandert dit beeld nog doordat een aantal in de jaren ’80 aan asbest blootgestelde mensen, door de lange latentietijd nog niet ziek is geworden. [ top ]
[ top ] Jaren 80 
[ top ] 8. Is er een verband tussen beroep/sector en medische kenmerken van asbestslachtoffers? Is er een verband tussen het beroep of de sector waarin iemand gewerkt heeft, de leeftijd waarop men ziek wordt, de overlevingsduur na diagnose of het type mesothelioom dat men krijgt? In de volgende figuren wordt dit nader geanalyseerd. [ top ]
Voor de groep die verklaard heeft in een bepaald beroep zeker aan asbest te zijn blootgesteld is onderzocht op welke leeftijd men zich bij het IAS aanmeldde. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat de leeftijd bij aanmelding vrijwel zal overeenkomen met de leeftijd waarop de diagnose mesothelioom is gesteld. In de figuur valt op dat een verhoudingsgewijs grotere groep timmermannen, net als de verwarmingsmonteurs en de isoleerders op jonge leeftijd de diagnose mesothelioom kreeg. Mogelijk komt dit doordat men in deze beroepen intensiever aan asbest is blootgesteld waardoor het korter duurde voordat men ziek werd. Dit zal nader onderzocht moeten worden. Dit zal nader onderzocht moeten worden. [ top ]
Volgens de wetenschappelijke literatuur (8) treedt buikvliesmesothelioom vooral op de voorgrond in beroepen met een hoge blootstelling aan asbest, bijvoorbeeld isoleerders. Dat komt ook naar voren uit de IAS-data. In de figuur hierna is te zien dat de ziekte buikvliesmesothelioom vooral deze beroepsgroep treft. Isoleerders hielden zich onder andere bezig met het verspuiten van asbest waarvoor zowel de meest gevaarlijke amfibooltype bruine als blauwe asbest werd gebruikt. De spuitisolatie werd meestal aangebracht door gespecialiseerde bedrijven. Vanaf ongeveer 1935 is blauw asbest verspoten, voornamelijk in schepen en grote industriële installaties. Door introductie van een goedkope verspuitingstechniek met amosiet in 1955 ligt de piek van deze toepassing in de periode 1956-1970. Na 1970 daalde het asbestspuiten snel en vanaf 1975 werd deze toepassing in de commerciële scheepsbouw nauwelijks meer gesignaleerd. Het verspuiten van asbest is sinds 1977 verboden. Van de 3.000 verschillende toepassingen van asbest waren de meeste voor isolatie bedoeld. De toepassing varieerde van vulmiddel in diverse rubberproducten tot asbestmatrassen die vrijwel geheel met een asbestmengsel werden gevuld. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw werd het gebruik van asbest in de isolatieindustrie snel minder. Er kwamen vervangende middelen op de markt, zoals steenwol en glasvezel, waardoor het toen al omstreden asbest steeds minder werd gebruikt (1). [ top ]
Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 14 januari 2013 [ top ] Bovenkant formulier
(c) 2009-2012 Instituut Asbestslachtoffers - Telefoon: (079) 750 71 50 - E-mail: info@asbestslachtoffers.nl Fotografie: Riccardo van der Does website powered by Primosite Download 0,53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish