I V dmitriyeva, J. M. Raxmanov

Mavzuni mustahkamlash uchun savollar

1. 
   Animatsiya nima?
   
2. 
   Kalit animatsiya xaqida ma’lumot bering?
   
3. 
   Animatsiya harakatini boshqarishni ayting?
   
4. 
   Vaqt shkala sozlamasini ayting?
   

AMALIY MASHG‘ULOT VAZIFALARI

1-amaliy vazifa. Eng sodda ko‘rinishdagi mebelni loyihalash
Yumshoq mebellarni modellashtirilganda, mebel xuddi temirdan yoki plastmassadan yasalgandek ko‘rinishda bo‘lmasligi lozim. Mebelning burchaklari silliqlangan, yon taraflari bo‘rtib chiqqan va ozgina notekis bo‘lishi kerak. Yumshoq mebelni modellashtirish uchun quyidagi amallar ketma-ketligi bajariladi.

1. 
   3ds Max dasturiga kiriladi va Create (Yaratish) bo‘limidan Extended Primitives bo‘limiga kirilib Chamfer Box shakli yaratiladi. Mebel o‘lchamlari muhim bo‘lmasa, taxminiy o‘lchamlar beriladi. Mebelni yaratish jarayonida ba’zi ko‘rinadigan segmentlar soni albatta ko‘rsatilishi kerak (ularni bo‘rttirib yasash lozim), qolgan joylarda segmentlar soni minimal bo‘ladi. Albatta burchaklar silliqlanadi Fillet (Silliqligi) va 3 – 4 segmentlar ko‘rsatiladi (113-rasm).
   

3. 
   rasm. Rasmda keltirilgan ko‘rsatkichlar asosida yaratilgan ChamferBox shakli.
   

2. 
   Modifikatorlar ro‘yxatidan FFD 4x4x4 modifikatori tanlanadi (114-rasm).
   

3. 
   rasm. FFD 4x4x4 modifikatorini qo‘llanilishi.
   

3. 
   Mebel o‘rindig‘ining Frontal (Oldindan ko‘rinish) qismini ozgina qabariqroq (bo‘rttirib) qilinadi, chunki keyinchalik aynan ana shu qism ko‘rinadi. Buning uchun modifikatorning kerakli nuqtalari qo‘zg‘atiladi (buning uchun obyektga qo‘llanilgan amallar oynasida, modifikatordan chap tomondagi “+” belgisiga bosilib, undan Control Points (Nazorat nuqtalari) bandi tanlanadi) (115- rasm).
   

3. 
   rasm. O‘rindiqqa belgilangan modifikator nuqtalarining qo‘zg‘atilishi.
   

4. 
   Yumshoq mebelning yon qismini yaratish uchun yana Chamfer Box shakli yaratiladi (116-rasm).
   

3. 
   rasm. Yaratilgan ChamferBox shakli.
   

5. 
   Yuqorida qo‘llanilgan usul bilan FFD 4x4x4 modifikatorini qo‘llab va modifikatorning kerakli nuqtalarni ko‘chirib, mo‘ljallangan shaklga keltiriladi (117-rasm).
   

3. 
   rasm. FFD 4x4x4 modifikatorining qo‘llanilishi.
   

6. 
   Endi yumshgoq mebelning yon qismining choklari yaratiladi. Ular modelning tabiiyligini ta‟minlaydi. Buning uchun qo‘llanilgan modifikator ustidan Edit Poly modifikatori qo‘llaniladi. Choklarning joyini aniqlab olinadi va ular bo‘yicha o‘tadigan qobirg‘alargina belgilanadi (118-rasm).
   

3. 
   rasm. Chok bo‘ylab o‘tadigan qobirg‘alarning belgilanishi.
   

7. 
   Belgilangan qobirg‘alarga sichqonchaning o‘ng tugmasi bosiladi va Create Shape (Shakl yaratish) bandi tanlanadi. Menyudan Shape Type: Smooth (Shakl turi: Silliq) tanlanadi.
   
8. 
   Hosil bo‘lgan splayn belgilanadi. Modify (O‘zgartirish) bo‘limidagi Rendering (Vizualizatsiya) bo‘limida Enable in rendering (Vizualizatsiya vaqtida yoqish) va Enable in ViewPort (Ko‘rish uchun yoqish)larni ro‘parasida belgilar qo‘yiladi. Natijada qalinlik Thickness (Qalinlik) beriladi (119-rasm).
   

3. 
   rasm. Hosil bo‘lgan splaynlarni qalinlashtirish.
   

9. 
   Yumshoq mebelning yaratilgan yon qismi belgilanadi va yuqorigi paneldagi Mirror (Ko‘zgudagi aksi) tugma bosiladi. Nusxa olinishi lozim bo‘lgan koordinata o‘qi tanlanadi. Olingan nusxa yumshoq mebelning ikkinchi yon tarafiga suriladi. Natijada yumshoq mebelning ikkinchi yon tarafi yaratiladi (120-rasm).
   

3. 
   rasm. Yumshoq mebelning ikkinchi yon tarafining yaratilishi.
   

10. 
    O‘xshash o‘zgartirishlar bilan (1-8- amallarda ko‘rsatilganidek) o‘rindiq uchun 2 – 3 ta yostiqchalar choklari bilan yaratiladi (121-rasm).
    

3. 
   rasm. O‘rindiq uchun yaratilgan yostiqchalar.
   

11. 
    Yumshoq mebelning suyanadigan qismini yaratish uchun yana Chamfer Box shaklidan foydalaniladi. Uni ko‘zlangan shaklga keltirish uchun FFD modifikatori bilan yuqoridagi amallar qaytariladi. Bunda segmentlar soni va modelning qabariqliligini unutmaslik kerak (122-rasm).
    

3. 
   rasm. Mebel suyanchig‘ini yaratish.
   

12. 
    Modifikator Symmetry (Simmetriya) qo‘llaniladi (bu Mirror (Ko‘zgudagi aksi) uskunasidan shu bilan farqlanadiki, simmetriyadan so‘ng ikki qism birlashsa, ular bir butun bo‘ladi). Simmetriya o‘qini qo‘zg‘atish uchun oynada qo‘llanilgan modifikatordan chapdagi “+” belgisiga bosiladi va Mirror (Ko‘zgudagi aksi) bandi tanlanadi. Undan so‘ng kerakli yo‘nalishda koordinata o‘qlari bo‘ylab qo‘zg‘atiladi. Agarda qarama-qarshi yo‘nalishda aks sodir bo‘lsa, Parameters (Ko‘rsatkichlar) bo‘limidagi Flip tugmasidan foydalanish mumkin (123-rasm).
    

3. 
   rasm. Symmetry modifikatorining qo‘llanilishi.
   

13. 
    Divan tayyor bo‘ldi, faqatgina ba’zi detallarni qo‘shish kerak, masalan, yostiqchalarni. Ularni yuqorida ko‘rib chiqilgan sxema bo‘yicha yaratish mumkin: Chamfer Box + FFD 4x4x4 + Edit Poly (Polyni tahrirlash) (124-rasm).
    

3. 
   rasm. Yostiqchalarni yaratishda ChamferBox shaklidan foydalanish.
   

14. 
    Odatda FFD modifikatori yordamida yostiqchalar yaratish uchun markaziy nuqtalarni ko‘tarish (boshqa tarafdan tushirish), burchaklarni esa maksimal yaqinlashtirish lozim (125-rasm).
    

3. 
   rasm. Yostiqchalarni yaratish.
   

15. 
    Yostiqchalarni qo‘zg‘atib, aylantirib kerakli holatda joylashtiriladi. Har bir yostiqchaning FFD modifikatorining to‘riga har xil qilib tuzatishlar kiritilishi kerak. Natijada divan modeli yostiqchalari bilan tayyor bo‘ldi (126-rasm).
    

3. 
   rasm. Tayyor divan modeli.
   

2.