I. U. Izbosarov Samdu «Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi» o’qtuvchisi

Asosiy qisim.
Kirish. Tasviriy san’at asoslari va uni o‘rgatish nazariyasi va metodikasi fani.
Kurs dasturining moniyati, mazmuhi. «Tasviriy faoliyatga o‘rgatish nazariyasi va metodikasi» fanining maqsadi va vazifalari. Metodika. Umumiy metodika. Xususiy metodika. Amaliy metodika. O’qitish metodlari (Nutqiy, namoyish etish, amaliy ish). Maktabgacha ta’lim tasviriy faoliyat fanining o’rni. Tasviriy faoliyatga o‘rgatish metodikasi yuzasidan zarur adabiyotlar va ular bilan ishlash usullari. San’atdagi reallik va boshqa oqimlar. Tasviriy san’atning ta’limiy, tarbiyaviy anamiyati.
Tasviriy san’atning tur va janrlari.
Tasviriy san’atning o‘ziga xos xususiyatlari va uning inson faoliyatidagi o‘rni, real hayotda san’atning akslanishi, tasvirlanishi.
Grafika – uning vositalari, rangtasvirdan farqi. Grafikaning turlari: dastgonli, plakat-monumental, kitob va jurnal, gazeta grafikasi. Umumiy afishniy grafika. YUmorli-krakaturali grafika. Grafikani ishlashning turli usullari, Grafik asarlar, gravyura (lenogravyura, ksilografiya, ofort va b.), litografiya, estamp va boshqa turlari. Bolalar kitob grafikasi.
Rangtasvir-narsalarning turli tasvirlari, ranglarning akslanishi, materiallarning ranglari. Monumental rangtasvir turari (mozaika, panno, naqsh), dostgonli, dekorativ, teatr-dekoratsiyasi rangtasviri, minniatyura. Rangtasvir janrlari. Rangtasvir texnikasi.
Haykaltaroshlik turlari - dumoloq haykal, monumental haykal, dekorativ haykal, rel’eflar. Haykaltaroshlik materiallari.
Me’morchilik va uning o‘ziga xosligi. Me’morchilikning turlari, tasvirlanishi, qurilishi va materiallari.
Dekorativ xalq amaliy san’ati. Uning turlari, materiallari, tasvirlanishi va b.


Tasviriy san'at va uni o’qitish metodikasi tarixidan.
«Tasviriy faoliyatga o‘rgatish nazariyasi va metodikasi» o’qitishiga doir eng qadimgi va o’rta asr boshlaridagi (Misr, Yunon, qadimgi Rim) ma'lumotlar va ularning xarakteri. Tasviriy san'at o’qitish metodikasini rivojlantirishda Uyqonish davri rassomlarining xizmatlari (Ch. Chennini, Alberti, Leonarlo da Vinchi, A. Dyurer). XVII-XIX asrlarda o’arbiy Evropada rasm chizish va chizmachilikni o’rgatish metodikasiga bo’lgan turli qarashlar. XVIII-XIX asrlarda Rossiyaning pedagogika o’quv yurtlarida tasviriy san'atning o’rni. I. D. Preysler, A. G. Sapojnikov, G. A. Gipiuslarning tasviriy san'at o’qitish metodlarining rivojlanishidagi roli. I.A.Rastovsev, A. A. Kuzin, I.Beda, A.Suxomlinskiy, B.Neminskiy, Sakulina, Kamorova va boshqalarning pedagogik qarashlari. O‘zbek olimlaridan R.Nasanov, S.Bulatov, S.Abdurasulov, N.Egamov va boshqalarning tasviriy san'atni o’rgatish uslublari.
Sharq miniatyura maktablarining rivojlanishi va ularning uslublari. Kitoblarga bezak ishlash maktabi (K.Beqzod). O’zbekistonda XX asr boshlarida tasviriy san'atni o’qitilishi. O’zbekistonda tasviriy san'atni o’qitilishining shakllanishi. XX – X1 asrda tasviriy san’atning zamonoviy turlari va yangiliklar. XX asrning ikkinchi yarmida O’zbekistonda tasviriy san'at o’qituvchilarini tayyorlash. Tasviriy san'at o’qituvchilarini o’quv-metodik majmualar bilan ta'minlanishi.