I. R. Asqarov, N. Х. Тo‘хтaboyev, K. G‘. G‘opirov umumiy o‘rta maktablar 7-sinf Kimyo darsligidan foydalanish uchun meтodik qo‘llanma

Dorixonalarda sotiladigan yodli eritma yodning spirtdagi 10% li eritmasidir. 500 g shunday eritma tayyorlash uchun qancha yod va erituvchi kerak?

Yechish.

1-usul. 10% li degani 100 g eritmada 10 g yod borligini bildiradi.

100 g eritmada 10 g yod bo‘lsa

500 g eritmada X g yod bo‘ladi

Demak, 500 g eritmaning 50 g mi yod, qolgan 450 g spirt bo‘ladi (500-50=450).

Javob: 50 g yod va 450 g erituvchi kerak.

2-usul. formuladan Demak, 500 g eritmaning 50 g mi yod, qolgan 450 g spirt bo‘ladi (500-50=450).

Javob: 50 g yod va 450 g erituvchi kerak.

2. 
   Natriy sulfat tuzining 7,1% li 200 g eritmasiga mo‘l miqdor bariy xlorid eritmasi quyilganda hosil bo‘lgan cho‘kmaning massasini hisoblang.
   

Yechish.

1. 
   7,1 % li degani 100 g eritmada 7,1 g tuz borligini bildiradi.
   

100 g eritmada 7,1 g tuz bo‘lsa

200 g eritmada X g tuz bo‘ladi

Demak, eritmada 14,2 g tuz bor.

2. 
   Sodir bo‘lgan reaksiya tenglamasini yozib, tenglama asosida hisoblaymiz.
   

Javob: 23,3 g cho‘kma hosil bo‘lgan.

Тest savollari.

1. 
   220 g suvda 30 g tuz eritildi. Hosil bo‘lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini aniqlang.
   

A) 30; B) 20; C) 24; D) 12; E) 15;

2. 
   Eritmalarning zichligini qanday asbob bilan aniqlanadi?
   

A) termometr; B) gazometr; C) psixrometr; D) barometr; E) areometr;

3. 
   Eritmada erigan modda massa ulushi 0,015 ga teng bo‘lsa, uning foiz konsentratsiyasini aniqlang.
   

A) 0,015; B) 0,15; C) 1,5; D) 15; E) 45;

4. 
   18 g suv bug‘ holatida n.sh.da hisoblangan qancha hajmni egallaydi?
   

A) 18 ml; B) 22,4 l; C) 224 ml; D) 18 l; E) 2,24 l;

5. 
   0,1 mol suvda nechta vodorod atomi bo‘ladi?
   

A) 6,0210²³; B) 12,0410²³; C) 0,60210²³; D) 1,20410²³; E) 1,80610²³;
Uyga vazifa:

1. 
   Darslikdan IV bob yakunidagi masala yechish usullarini o‘zlashtirish.
   
2. 
   Mustaqil yechish uchun masalalarni yechish.
   
3. 
   Тest savollarini yechish.
   
4. 
   Keyingi mavzuga tayyorgarlik ko‘rish.
   

5.