I. N. Ismanov, J. X. Kambarov, M. M. Turdaliyeva korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvni tashkil etish

INQIROZGA QARSHI BOSHQARUV STRATEGIYASINI AMALGA OSHIRISH

Korxona faoliyati tashxislanadi,agar inqiroz

Inqiroz sabablari va oqibatlari tahlil qilinadi

Sog’lomlashtirish dasturini ishlab chiqish bo’yicha ishchi guruh tuziladi

Sog’lomlashtirish dasturi ishlab chiqiladi va korxona faoliyatiga tadbiq etiladi

Dasturni amalga oshirilishi nazorat qilinadi

Korxonalardagi o’zgarishlarga mos ravishda dastur taktik jihatdan yangilanib boriladi

Inqiroz bartaraf etilgandan keyin holat qayta tahlil qilinadi

Tavakkalchilikni boshqarish va inqirozga qarshi imunitet hosil qilish dasturi ishlab chiqiladi

Strategik dastur doimiy nazoratga olinadi. Tashqi va ichki muhitdagi o’zgarishlarga bog’liq holda yangilanib

1-босқич

2-босқич

3-босқич

4-босқич

5-босқич

6-босқич

7-босқич

8-босқич

9-босқич

HA

YO’QQQQ

HA

YO’Q

9.1-rasm. Sanoat korxonalarida inqirozga qarshi strategiyasini amalga oshirish izchilligi.

Iqtisodiy barqaror korxonalar tavakkalchilikni boshqarish maqsadida kelishi mumkin bo‘lgan hatarlarga qarshi reja tuzadi. Iqtisodiy nochor korxonalar iqtisodiy barqaror bo‘lganlaridan so‘ng barqaror korxonalarnikiga o‘xshash reja tuzishlari mumkin.

Inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasini ishlab chiqishda dastavval, korxona xo‘jalik faoliyatini tashxislanadi. Agar tahlil qilingan iqtisodiy ko‘rsatkichlar iqtisodiy inqirozning mavjudligi haqida alomat bersa, inqiroz sabablari va u kelitirish mumkin bo‘lgan oqibatlar dastlabki tahlildan o‘tkaziladi.

Uchinchi bosqichda inqirozni bartaraf etish va korxonani moliyaviy sog‘lomlashtirish bo‘yicha ishchi guruh tuziladi. Mazkur ishchi guruh korxonadan yoki chetdan jalb qilingan sanoat korxonasining tarmoq xususiyatidan kelib chiqqan holda etuk hodimlardan tashkil topgan bo‘lishi lozim. Ularning soni korxonaning yiriklik darajasiga va sog‘lomlashtirish dasturini ishlab chiqish tezligiga qarab belgilanadi. Ular besh kishidan o‘n bir kishigacha bo‘lishi mumkin. Ular sonini toq bo‘lishi qaror qabul qilish jarayonida ovozlar teng bo‘lib qolmasligiga yordam beradi. Ishchi guruh tomonidan inqirozga qarshi choralar dasturi ishlab chiqilgandan so‘ng amaliyotga tatbiq etiladi.

Beshinchi bosqichda dasturning bajarilishi ishchi guruh tomonidan muntazam nazorat qilib boriladi. Agar inqirozga qarshi kurash jarayonida ichki va tashqi muhit omillarida o‘zgarish sezilsa, u holda dastur operativ ravishda taktik jihatdan o‘zgartiriladi. Dastur to‘liq bajarilgandan so‘ng, inqiroz bartaraf etilganligi qaytadan korxona faoliyatini tashxislash yordamida baholanadi. Agar inqiroz bartaraf etigan bo‘lsa, keyingi sakkizinchi bosqichga o‘tiladi. Aks holda, bosqichlar izchilligi to‘rtinchi bosqichga qaytadi. Iqtisodiy jihatdan barqaror sanoat korxonalarida esa strategiyani amalga oshirish 3 bosqichdan iborat bo‘lib, ikkinchi bosqich chizmadagi sakkizinchi bosqichdan boshlanadi. So‘nggi to‘qqizinchi bosqich inqirozga qarshi strategiya muntazam taktik jihatdan yangilanib maqsad sari davom etib ketadi.

Inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi va taktikasi Rossiyalik olimlarning fikriga ko‘ra o‘zaro bog‘liq jarayonlar bo‘lib, ularning birini ikkinchisidan ajratib bo‘lmaydi. Inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi inqirozni bartaraf etishning yoki inqiroz havf solishi mumkin bo‘lgan sharoitda unga qarshi immunitet hosil qilishning butun bir davri hisoblansa, inqirozga qarshi taktika uzoq davrga mo‘ljallangan rejani bir xil davrlar oralig‘ida boshqarib borish uslubidir.

Inqirozga qarshi strategiyaning yuqoridagi bosqichlarini sanoat korxonalarida tatbiq etish – bu sohadagi ishlarning tartibsizligiga barham beradi va inqirozga qarshi boshqaruv dasturlarini korxona faoliyatiga moslashuvchanlik darajasini ortiradi. Inqirozga qarshi strategiya va taktikani amalga oshirish sog‘lomlashtirish va tavakkalchilikni boshqarish dasturlarini¹ ishlab chiqishda qaror qabul qilish jarayoni bilan uzviy bog‘langan. Shu jihatdan, inqirozga qarshi boshqaruvning eng asosiy jarayoni inqirozning sababi va turini aniqlash emas, balki inqirozni bartaraf etish uchun qaror qabul qilish bosqichidir. Chunki, inqirozning sababi va oqibati oddiy tahlillar natijasida ayon bo‘ladi. Lekin, u bilan kurashish juda ham murakkab jarayondir. Shunday ekan, korxonalar inqirozni bartaraf etishlari uchun mukammal dasturga ega bo‘lishlari lozim.
9.4.Inqirozga uchrayotgan korxonalara moliyaviy sog‘lomlashtirish dasturini ishlab chiqish jarayoni

Bugungi kunda, sanoat korxonalarida inqirozga qarshi ichki dasturni tuzish va amalga oshirishda bir qancha muammolar mavjud bo‘lib, u quyidagilardan iborat:

• 
  Inqirozga qarshi dasturni tuzish strukturasini yaxshi tushunmaslik;
  
• 
  Uni biznes-reja bilan aralashtirib yuborish;
  
• 
  Iqtisodiy nochor korxonalarda dasturni amalga oshirish uchun moliyaviy ta’minotdagi muammolar;
  
• 
  Dasturni amalga oshirishda malakali hodimlarning etishmasligi va sh.k.
  

Inqirozga qarshi boshqaruvni bitta andozasi bo‘lmagani kabi dastur ham barcha korxonalar uchun bitta tizimga solinmagan. Bu holat, bir tomondan investorlarni qiziqtirishda muammolarni tug‘dirsa, ikkinchi tomondan dasturning mazmunini tushunish va amaliyotga tatbiq etish ma’lum muammolarni vujudga keltiradi. Shu sababdan, amaliyot uchun inqirozga qarshi dasturni davlat miqyosida bitta standartini ishlab chiqish talab qilinadi. Mazkur dastur andozasi sodda, tushunishga oson va turli ortiqcha ma’lumotlardan holi bo‘lishi lozim. Iqtisodiy nochor korxonalar uchun inqirozga qarshi dastur tarkibi o‘tkazilgan tadqiqot natijalariga ko‘ra, tadqiqotchi tomonidan tavsiya etilgan quyidagi mezonlar asosida ishlab chiqilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi:

Birinchidan, korxonaning inqiroz davridagi moliyaviy-iqtisodiy holati e’tiborga olinadi.

Ikkinchidan, korxonaning moliyaviy ta’minot masalalari tahlil qilinadi.

Uchinchidan, ishlab chiqarish darajasi va tayyor masulotga bo‘lgan bozor talabi o‘rganiladi.

To‘rtinchidan, tashqi muhit va hamkorlarning iqtisodiy holati va ular bilan bog‘liq bo‘lgan munosabatlar monitoring qilinadi.

Beshinchidan, korxonani restrukturizatsiyaga moslashuvi va undan olinishi mumkin bo‘lgan natija aniqlanadi.

Oltinchidan, yuqoridagi mezonlarga asosan, inqirozga qarshi korxona dasturi tarkibiy tuzilishining shakli bo‘yicha boshqaruv qarori qabul qilinadi.

Inqirozga qarshi boshqaruvni strategik rejasi ishlab chiqilayotganda quyidagi tamoyillarga e’tibor qaratilsa, boshqaruv samaradorligi yanada ortadi:

Hisobotlarni vaqtida taqdim etish. Ma’lumki, hozirgi sharoitda ishlab chiqarish korxonalari ichki boshqaruv hisob siyosatiga katta e’tibor qaratmoqda. Chunki, rahbariyat tomonidan ishlab chiqarish faoliyatini samarali boshqarishda bu juda asqotadi. Ko‘p hollarda ichki boshqaruv hisob siyosatidagi ma’lum raqamlar, ko‘rsatkichlar tashqi foydalanuvchilarga e’lon qilinmaydi – sir saqlanadi. Hisobotlarni vaqtida taqdim etib turish orqali korxonada kechayotgan jarayonlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar oydinlashib boradi. Shu sababli, korxonaning har bir bo‘limida sodir bo‘layotgan voqealarni hisobot tarzida aks ettirib markazlashtirilgan hollarda boshqaruvchiga topshirib turish lozim. Bu ko‘plab ijobiy oqibatlarga olib keladi. Ayniqsa, inqirozga qarshi boshqaruv yo‘lga qo‘yilgan davrda vaqtida hisobotlarni boshqaruvchiga taqdim etish tezlik bilan qaror qabul qilish jarayoniga yordam beradi. Hisobotlarni tuzishda ish bo‘yicha obyektiv ma’lumotlarni ko‘payishi noto‘g‘ri axborot oqimini qisqartiradi. Buning uchun ichki boshqaruv hisob siyosatida ko‘proq pul mablag‘larini harakatini rentabellik darajalari to‘g‘risida axborotlarni ko‘paytirish lozim.

Detallashtirish. Hisobotlarni vaqtida taqdim etish tamoyiliga asoslanib, korxona balansida turuvchi va unga bevosita qaram bo‘lgan filial, sho‘‘ba korxona, hududiy offislar va boshqa barcha bo‘limlardan topshirilayotgan axborotlar iloji boricha detallashtirilgan, qismlarga bo‘lingan holda taqdim etilgan bo‘lishi kerak. Boshqarilayotgan obyektlar to‘g‘risidagi ma’lumotlar taqdim etilayotganda detallarga ajratib topshiriladi. Bu axborotlar korxonani har qanday sharoitda qaror qabul qilinishi va boshqaruvini soddalashtiradi.

Xarajatlarning qisqartirilishini o‘ziga xosligi. Xarajatlarni qisqartirishda korxona rahbariyatidan ehtiyot bo‘lish talab qilinadi. Qisqartirilayotgan xarajatlar aksincha korxonaga zarar ham keltirish mumkin. Ko‘p joriy xarajatlar mahsulot uchun hayotiy zarur xarajatlar sifatida aks etadi va ularni qisqartirib bo‘lmaydi. Shu sababli, reja tuzishni birinchi bosqichida xo‘jalik yurituvchi subyekt uzoq muddatli rivojlanish bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlarni qisqartirishi lozim: masalan, ilmiy tadqiqotlar bilan bog‘liq xarajatlarni, kapital qurilish, ko‘p tomonlama marketing va boshqa ikkinchi darajali xarajatlarni qisqartirishi shart. Kadrlar bilan bog‘liq munosabatlarda xarajatlarni qisqartirishdagi shoshma-shosharlik ahvolni og‘irlashtirish mumkin. Iqtisodiy inqiroz havfi hali to‘liq aniqlanmagunga qadar kadrlarni ishdan bo‘shatish yoki o‘rnini almashtirish kabi hodimlar boshqaruviga tegmaslik lozim. Faqatgina, yangi ishchi va mutaxassislarni qabul qilishni to‘xtatib turish talab qilinadi.

Rejalarni qayta ishlab chiqish. Moliyaviy zararga olib kelayotgan har qanday strategiyani o‘zgartirish kerak. Buning uchun avvalambor, uni o‘rniga muqobil variantdagi reja ishlab chiqiladi. Chunki, talabga javob bermaydigan biznes-reja korxonaning maqsad va vazifalarini bajarilishini nazoratini yo‘qotadi. Bu boshqaruvning samaradorligi va korxonaning provard natijasini kamayishiga olaib keladi.

Aybdorlarga qarshi chora. Korxonaga inqiroz havf solayotganda, havf tug‘ilishiga sabab bo‘lgan subyekt kim bo‘lishidan qat’iy nazar ularga qarshi chora ko‘rilishi kerak. Agar korxonadagi nobarqaror vaziyat mas’ul shaxsning shaxsiy manfaatlaridan kelib chiqqan bo‘lsa, masalani jinoiy javobgarlikka qadar olib borish talab qilinadi. Chunki, bu boshqa hodimlarning keyingi harakatlariga ham turtki bo‘ladi.

Korxonananing kelishi mumkin bo‘lgan tahdidiga doim tayyor turish. Bunda havfni oldinidan aniqlash va unga qarshi choralarni ko‘rishga asosiy e’tibor qaratiladi. Korxona menejeri tashqi va ichki hatarlarni muntazam e’tiborda ushlab turishi va uni nazoratini qarshi choralar bilan o‘z nazoratida ushlab turishi zarur. Shunda korxona keyingi barcha qarshi immunitet hosil qiladi. Bu korxona muvaffaqitining kafolatidir.

Korxona faoliyatini muntazam tahlil qilib borish va ertaroq tashxis qo‘yish. Bu o‘z ichiga doimiy tahdidlardan saqlanish uchun uzluksiz tahlilini va tashxislashni o‘z ichiga oladi va shu bilan birgalikda korxonaning ichki foydalanilishi mumkin bo‘lgan imkoniyatlarini muntazam hisob-kitob qiladi.

Korxona rivojlanishiga to‘sqinlik qilayotgan iqtisodiy inqirozlarga differensial yondoshuv. Bunda paydo bo‘layotgan har bir hatarni tabaqalashtiradi va shunga mos strategiya ishlab chiqadi. Bu korxonaning inqirozga ta’sirchanligini oshiradi.

Har qanday moliyaviy hatarlarga moslashuvchanlik. Ya’ni korxona hatarni xuddi oldindan sezgandek unga moslasha olishi va uni to‘liq nazoratda ushlashi lozim. Inqirozni to‘liq nazoratga olish uni nazorat qilish va tartibga solishni anglatib, hatarlarni bartaraf etishga xizmat qiladi.

Iqtisodiy inqirozdan chiqish uchun korxonaning barcha imkoniyatlarini to‘liq ishga sola olish qobiliyati. Bunda korxona ichki imkoniyatlarinin baholab borishi va kerak bo‘lganda bor kuchini sarflay olish strategiyasini ishlab chiqish lozim. Korxona iqtisodiy salohiyatidan foydalanish darajasini maksimallashtirish moliyalashtirishning tashqi manbalariga ehtiyojni kamaytiradi va iqtisodiy mexanizmni takomillashuviga olib keladi.

Bundan ko‘rinib turibdiki, korxonaning moliyaviy sog‘lomlashtirish dasturi qanday tuzilmada bo‘lishi uning umumiy mezonlari natijasida aniqlanadi. Shunday ekan, inqirozga qarshi dasturning tarkibiy tuzilishi quyidagi bloklardan iborat bo‘lishi tavsiya qilinadi:

1. 
   Inqirozning turi va sababini aniqlash bloki.
   
2. 
   Korxonaning xozirgi holatini tahlil va monitoring qilish bloki.
   
3. 
   Korxonani sog‘lomlashtirish uchun amalga oshiriladigan tadbirlar bloki.
   
4. 
   Inqirozni bartaraf etish uchun zarur bo‘ladigan mablag‘lar va ularning manbaasini aniqlash bloki.
   
5. 
   Agar zarur bo‘lsa, restrukturizatsiya usulini tanlash bloki.
   
6. 
   Inqirozga qarshi boshqaruv davridagi korxona byudjeti bloki.
   
7. 
   Inqiroz davridagi korxonaning boshqaruv apparati va ishchi xodimlari bloki.
   
8. 
   Davlat tomonidan korxonaga berilgan imtiyozlar va davlat bilan munosabatlarni takomillashtirish uchun mas’ul shaxslar bloki.
   
9. 
   Korxona inqirozini bartaraf etish muddati va ishlarni bajaruvchi mas’ul shaxslar bloki.
   

Yuqorida keltirilgan inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi dasturining tarkibiy tuzilishi O‘zbekiston Respublikasi monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish Qo‘mitasi tomonidan iqtisodiy nochorlik yuzaga kelgan sanoat ishlab chiqarish korxonalariga nisbatan yoki korxonalar tomonidan mustaqil ravishda amaliyotga tatbiq etilsa, quyidagi yutuqlarga erishiladi:

Birinchidan, davlat miqyosida bankrotlik taomillari qo‘llanilayotgan sanoat korxonalarining ma’lumotlar bazasi birxillashtiriladi.

Ikkinchidan, iqtisodiy nochor sanoat korxonalari uchun yagona davlat siyosatini ishlab chiqish imkoniyati va uning samaradorligi ortadi.

Uchinchidan, inqirozga qarshi boshqaruvda iqtisodiy nochor korxonalar o‘rtasida tajriba va ma’lumot almashish imkoniyati axborotlar bazasining o‘xshashligi natijasida ortadi.

To‘rtinchidan, inqirozga qarshi boshqaruv tizmini tashkilotlarda joriy qilishning ichki mexanizmi shakllanadi.

Umuman olganda, inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi va taktikasining Respublika sharoitiga xos amal qilishi yuqorida keltirilgan tavsiyalar natijasida takomillashadi.

Tayanch so‘zlar:biznes-reja, investor, hamkor, tadbirkorlik faoliyati konsepsiyasi, moliyaviy reja, sug’urtalsh, ta’sirchanlik tahlili, marketing rejasi, moliyaviy sog’lomlashtirish dasturi, strategiya, inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi
Mustahkamlash uchun savollar

1. 
   ”Biznes-reja” atamasiga ta’rif bering?
   
2. 
   Korxonaga biznes-reja nima uchun kerakva qanday maqsadlarda tuziladi?
   
3. 
   Biznes-rejaning funksiyalari nimalardan iborat?
   
4. 
   Biznes-reja tarkibiy qismlariga izoh bering?
   
5. 
   Biznes-rejaga ilovalar va izohlar tarkibiga kiruvchi hujjatlarni aytib bering.
   
6. 
   Biznes-reja qancha muddatga mo’ljallangan bo’ladi?
   
7. 
   Biznes-reja bo’limlarini sanab bering.
   
8. 
   Inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasini amalga oshirish necha bosqichda amalga oshiriladi?
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI

1. 
   O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.– T.:O‘zbekiston, 2012.- 40 b.
   
2. 
   O‘zbekiston Respublikasining «Bankrotlik to‘g‘risida»gi (eski tahrir) Qonuni, 1994 yil 5 may // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
3. 
   O‘zbekiston Respublikasining «Qishloq xo‘jaligi korxonalarini sanatsiya qilish to‘g‘risida»gi Qonuni, 1997 yil 27 dekabr // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
4. 
   O‘zbekiston Respublikasining «Bankrotlik to‘g‘risida»gi (yangi tahrir) Qonuni, 1998 yil 28 avgust // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
5. 
   O‘zbekiston Respublikasining «Bankrotlik to‘g‘risida»gi Qonuni, 2003 yil 24 aprel // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
6. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1996 yil 11 dekabrdagi «Korxonalar bankrotligi to‘g‘risidagi qonunchilikni amalga oshirish chora-tadbirlari haqida»gi PF 1658-sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
7. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1999 yil 23 iyuldagi «Korxonalar bankrotligi va sanatsiya mexanizmini takomillashtirish to‘g‘risida»gi PF-2342 sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
8. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005 yil 30 apreldagi «O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash davlat qo‘mitasini tashkil etish to‘g‘risida»gi 3602-sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
9. 
   O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 18 noyabrdagi «Iqtisodiyot real sektori korxonalarining moliyaviy barqarorligini yanada oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PF-4053 sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
   
10. 
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2008 yil 28 noyabrdagi «Iqtisodiyotning real sektori korxonalarini qo‘llab-quvvatlash, ularning barqaror ishlashini ta’minlash va eksport salohiyatini oshirish chora-tadbirlari dasturi to‘g‘risida»gi PF-4058 sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
11. 
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010 yil 26 fevraldagi «Monopoliyaga qarshi ishlarni tartibga solish va raqobatni rivojlantirish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi PF-4191 sonli Farmoni // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
12. 
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005 yil 5 maydagi «O‘zbekiston Respublikasi monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash davlat Qo‘mitasi faoliyatini tashkil qilish to‘g‘risida»gi PQ-66 sonli Qarori// «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
13. 
    O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2010 yil 2 martdagi «O‘zbekiston Respublikasi monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi PQ-1293 sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
14. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1996 yil 23 maydagi 188-son Qaroriga «O‘zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi huzuridagi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish qo‘mitasi to‘g‘risida Nizom» 1-ilova // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
15. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1996 yil 28 dekabrdagi «Iqtisodiy nochor korxonalar ishlari qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish masalalari to‘g‘risida”gi 465-sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
16. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 14 yanvardagi 21-son Qaroriga «Qishloq xo‘jaligi korxonalarini sanatsiya qilish masalalari bo‘yicha hukumat komissiyasi to‘g‘risida nizom» 1-ilova // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
17. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 26 iyuldagi «Korxonalarning bankrotligi to‘g‘risidagi qonunchilikni amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida»gi 362-sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
18. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000 yil 29 dekabrdagi «2000 yilda qishloq xo‘jaligi korxonalarini sanatsiya qilish yakunlari va 2001 yilda uni tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 516-sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
19. 
    O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003 yil 48 apreldagi «Amalga oshirilayotgan iqtisodiy nochor korxonalarni tarkibiy o‘zgartirish va moliyaviy sog‘lomlashtirish samaradorligini oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 188-sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
20. 
    O‘zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo‘mitasining 442-sonli «Korxonalar xo‘jalik faoliyatining monitoringi va tahlilini o‘tkazish tartibi» 1998 yil 5 iyun // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
21. 
    O‘zbekiston Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika Vazirligi huzuridagi iqtisodiy nochor korxonalar ishlari qo‘mitasining 803-sonli «Korxonaning iqtisodiy nochorligini aniqlovchi mezonlar tizimi» 1999 yil 28 avgust // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
22. 
    O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot Vazirligi huzuridagi Iqtisodiy nochor korxonalar ishlari qo‘mitasining 2005 yil 16 martdagi 05/0271/1-sonli «Korxonalarning moliyaviy-iqtisodiy ahvoli monitoringi va tahlilini o‘tkazish mezonlarini aniqlash tartibi to‘g‘risida Nizomni tasdiqlash haqida»gi Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
23. 
    O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumining 2006 yil 27 yanvardagi «Bankrotlik to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini xo‘jalik sudlari tomonidan qo‘llashning ayrim masalalari haqida”gi 142-sonli Qarori // «NORMA» axborot-qidiruv tizimi.
    
24. 
    Karimov I.A. O‘zbekistonning o‘z istiqlol va taraqqiyot yo‘li. – T.: O‘zbekiston, 1992. – 78 b.
    
25. 
    Karimov I.A. O‘zbekiston: bozor munosabatlariga o‘tishning o‘ziga xos yo‘li. – T.: “O‘zbekiston”, 1993. – 128 b.
    
26. 
    Karimov I.A. O‘zbekiston iqtisodiy siyosatining ustuvor yo‘nalishlari. – T.: O‘zbekiston, 1994. – 72 b.
    
27. 
    Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. – T.: O‘zbekiston, 1997. – 326 b.
    
28. 
    Karimov I.A. Iqtisodiyotni erkinlashtirish, resurslaridan tejamkorlik bilan foydalanish bosh yo‘limiz. – T.: O‘zbekiston, 2002. – 156 b.
    
29. 
    Karimov I.A. Bizning bosh maqsadimiz – jamiyatni demokratlashtirish va yangilash, mamlakatni modernizatsiyalash va isloh etishdir. – T.: O‘zbekiston, 2005. – 96 b.
    
30. 
    Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari. – T.: O‘zbekiston, 2009. – 56 b.
    
31. 
    Karimov I.A. Asosiy vazifamiz – vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. – T.: O‘zbekiston, 2010. – 80 b.
    
32. 
    Karimov I.A. Bu muqaddas Vatanda azizdir inson. O‘zbekiston Respublikasi mustaqilligining 19 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimidagi tabrik so‘zi // Xalq so‘zi, 2010 yil 1 sentyabr.
    
33. 
    Karimov I.A. 2012 yil Vatanimiz taraqqiyotini yangi bosqichga ko‘taradigan yil bo‘ladi. O‘zbekiston Respublikasi 2011 yilning asosiy yakunlari va 2012 yilda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo‘nalashlarga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi // Xalq so‘zi, 2012 yil 20 yanvar.
    
34. 
    Karimov I.A.«YUksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning eng muhim sharti» mavzusidagi xalqaro konferensiyaning ochilish marosimidagi nutq // Xalq so‘zi, 2012 yil 18 fevral.
    
35. 
    Karimov I.A. Bosh maqsadimiz – keng ko‘lamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish. O‘zbekiston Respublikasi 2012 yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari hamda 2013 yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi // Halq so‘zi. 2013 yil 21 yanvar.
    
36. 
    Abdullaev A. O‘zaro aloqadorlik nima? Iqtisodiy muvozanatni ta’minlashda bankrotlik mexanizmini amal qilish tartibi // Soliq to‘lovchining jurnali. – 2007. – sentyabr. – B. 25.
    
37. 
    Abdullaev A.Q. Iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda bankrotlikning amal qilish mexanizmi: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: O‘zMU, 2008. – 128 b.
    
38. 
    Abdullaev A.Q. Iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda bankrotlikning amal qilish mexanizmi: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: O‘zMU, 2008. ^– 128 b.
    
39. 
    Azimov M.K. va boshq. O‘zbekiston Respublikasining “Bankrotlik to‘g‘risida”gi qonuniga sharhlar. – T.: 2007 – 640 b.
    
40. 
    Ansoff I. Strategicheskoe upravlenie: Sokr. per. s angl. / Pod nauch.red. L.I.Evenko. – M.:Ekonomika, 1989.
    
41. 
    Antikrizisnoe upravlenie: Uchebnik. – 2-e izd., dop. i pererab. / Pod red. prof. E.M.Korotkova. – M.:INFRA – M, 2009. – 620 s.
    
42. 
    Antikrizisnoe upravlenie: Uchebnoe posobie dlya studentov vuzov. / Pod red. K.V. Baldina. – M.: izd-vo Prospekt, 2005 – 312 s.
    
43. 
    Antikrizisnoe upravlenie: Uchebnoe posobie. V 2 t. T1.: Pravovie osnovi / Otv.red. G.K. Tal. – M.: INFRA-M, 2004. – 928 s.
    
44. 
    Antikrizisnoe upravlenie: uchebnoe posobie: V 2 t. T2.: Ekonomoicheskie osnovi/ otv.red. G.K. Tal. – M.: “INFRA-M”, 2004. – 1027 s.
    
45. 
    Ashurov M.S. Sanoat korxonalarida iqtisodiy risklarni boshqarishning tashkiliy-uslubiy mexanizmi (Farg‘ona viloyat sanoat korxonalari misolida): Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: TDIU, 2006. 143 b.
    
46. 
    Babushkina E.A. Antikrizisnoe upravlenie: konspekt leksiy / E.A.Babushkina, O.YU.Biryukova, L.S.Vereshagina. – M.: Eksmo, 2008. – 160s.
    
47. 
    Bazarov G.Z., Belyaev S.G., Belix L.P. i dr. Teoriya i praktika antikrizisnogo uprvaleniya. Uchebnik dlya vuzov / Pod red. S.G. Belyaeva i V.I. Koshkina. – M.: Zakon i Pravo, YUNITI, 1996. – 469 s.
    
48. 
    Baksha N.V. Antikrizisnoe upravlenie. Uchebnoe posobie. – M.: Izd-vo Tyumenskogo gosudarstvennogo universiteta, 2006. – 290 s.
    
49. 
    Baldin K.V., Belugina V.V., Galditskaya S.N., Perederyaev I.I. Bankrotstva predpriyatiya: analiz, uchet i prognozirovanie. Uchebnoe posobie. – 2-e izd. – M.: Dashkov i Ko, 2008. – 376 s.
    
50. 
    Baldin K.V., Bistrov O.F., Rukosuev A.V. Antikrizisnoe upravlenie: makro i mikrouroven. Uchebnoe posobie. – M.: Dashkov i Ko, 2005. – 316 s.
    
51. 
    Bank V.R., Bank S.V., Salonenko A.A. Buxgalterskiy uchet i audit v usloviyax bankrotstva. Uchebnoe posobie. – M.: Izd-vo Prospekt, 2006. – 296 s.
    
52. 
    Bankrotstva. Pravovoe regulirovanie. Metodicheskie rekomendatsii. Arbitrajnaya praktika. – 3-e izd., dop. – M.: Os-89, 2000. – 176 s.
    
53. 
    Bekmurodov A.SH., G‘afurov U.V., Tuxliev B.K. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va choralari. O‘quv qo‘llanma. – T.: TDIU, 2008. – 120 b.
    
54. 
    Bogomolov V.A. i dr. Ekonomicheskaya bezopasnost. Uchebnoe posobie dlya studentov vuzov, obuchayushixsya po spetsialnostyam ekonomiki i upravleniya / Pod red. V.A. Bogomolova. – 2-e izd., pererab. i dop. – M.: YUNITI-DANA, 2009. – 295 s.
    
55. 
    Bogomolov V.A., Bogomolova A.V. Antikrizisnoe regulirovanie ekonomiki teoriya i praktika. Uchebnoe posobie dlya vuzov. – M.: YUNITI – DANA, 2003. – 271 s.
    
56. 
    Bodi Zvi, Keyn Aleks, Markus Alan. Prinsipi investitsii, 4-e izdanie: per. s angl. – M.: Vilyams, 2008. – 984 s.
    
57. 
    Bukreev A.M. Ekonomicheskiy mexanizm antikrizisnogo upravleniya predpriyatiem [Tekst]. monografiya / A.M. Bukreev, K.I. Kremer, O.E. Dudarev. – Voronej: Nauchnaya kniga, 2007. – 232 s.
    
58. 
    Bulko O., SHevchuk L. Zakonodatelstvo o bankrotstve. Variant Belorussii//Xozyaystvo-pravo. – Moskva, 1992. – №5. – s. 320.
    
59. 
    Valdeysov S.V. Antikrizisnoe upravlenie na osnove innovatsiy. Uchebnik. – M.: TK Velbi, Izd-vo Prospekt, 2005. – 312 s.
    
60. 
    Van Xorn, Djeyms, K., Vaxovich, (ml.) Djon M. Osnovi finansovogo menedjmenta, 11-e izdanie. Per. s angl. – M.: Vilyams, 2004. – 992 s.
    
61. 
    Vasileva L.S. Finansoviy analiz. Uchebnik / L.S. Vasileva, M.V. Petrovskaya. – 4-e izd., pererab. i dop. – M.: KNORUS, 2010. – 880 s.
    
62. 
    Vahobov A.V., Jumaev N.X., Hoshimov E.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi: sabablari, xususiyatlari va iqtisodiyotga ta’sirini yumshatish yo‘llari. T.: Akademnashr, – 2009.
    
63. 
    Vesnin V.R. Strategicheskoe upravlenie. Ucheb. – M.: Izd-vo Prospekt, 2006. – 328 s.
    
64. 
    Vissema X. Strategicheskiy menedjment i predprinimatelstvo: vozmojnosti dlya budushego protsvetaniya / Per. s angl. – M.: Finpress, 2000. – 272 s.
    
65. 
    Vixanskiy O.S. Strategicheskoe upravlenie: Uchebnik. – 2-e izd., pererab. i dop. – M.: Ekonomist, 2005. – 296 s.
    
66. 
    Von Eyken Dj. Krizis – ostatsya v jivix! Nastolnaya kniga dlya rukovoditeley, predprinimateley i vladelsev biznesa / Djon Von Eyken. – M.: Alpina Biznes Buks, 2009. – 352 s.
    
67. 
    Vorobev S.N., Baldin K.V. Upravlenie riskami v predprinimatelstve. – M.: Izdatelsko-torgovaya korporatsiya “Dashkov i Ko”, 2006. – 772 s.
    
68. 
    Gizatulin M.I. Kak izbejat bankrotstva. Retsepti finansovogo ozdorovleniya predpriyatiya / M.I. Gizatulin – M.: ZAO “GrossMedia Ferlag”, 2004. – 340 s.
    
69. 
    G‘ozibekov D.G‘. Investitsiyalarni moliyalashtirish masalalari. – T.: Moliya, 2003 yil. 332 bet.
    
70. 
    Demidov E. Korxonaning inqirozga qarshi dasturi. // Korxonani boshqarish. – Toshkent, 2009. - №4. – B.14-17.
    
71. 
    Doyl P. Menedjment: strategiya i taktika. – SPb.: Piter, 1999.
    
72. 
    Jarkovskaya E.P. Antikrizisnoe upravleniya. Uchebnik – 4-e izd., – M.: Omega, 2007. – 365 s.
    
73. 
    Zaynutdinov SH.N. va boshq. Menejment asoslari. T.: Moliya, 2001.
    
74. 
    Investitsionniy menedjment. Uchebnoe posobie / Kol.avtorov. Pod red. V.V. Mishenko. – 3-e izd., ster. – M.: KNORUS, 2010. – 392 s.
    
75. 
    Institut bankrotstva: Stanovlenie, problemi, napravleniya reformirovaniya. – M.: IEPP, 2005. S. 432
    
76. 
    Kambarov J. Qishloq xo‘jaligi korxonalarida inqirozga qarshi boshqaruvni tashkil qilishning tarmoq xususiyatlari // Qishloq xo‘jaligini rivojlantirishda davlatning agrar siyosati va uning ustuvor yo‘nalishlari: respublika ilmiy-amaliy anjumani materiallari to‘plami. – T.: TDIU, 2010. – B. 104-106.
    
77. 
    Kambarov J., Kasimova O. Inqirozga qarshi boshqaruv mexanizmini joriy etishning sanoat korxonalarini rivojlantirishdagi ahamiyati // Sanoat ishlab chiqarishni rivojlantirish, modernizatsiyalash va yangilashning ustuvor yo‘nalishlari: respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallari. – Farg‘ona, FarPI. 2009. – B. 31-33.
    
78. 
    Kambarov J., Salimov G‘. Inqirozga qarshi boshqaruv jarayonida korxonalarni biznes-diagnostikasining ahamiyati va uning dolzarb vazifalari // Sanoat ishlab chiqarishni rivojlantirish, modernizatsiyalash va yangilashning ustuvor yo‘nalishlari: Respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallari. – Farg‘ona, FarPI. 2009. – B. 104-105.
    
79. 
    Kambarov J., Salimov G‘. Korxonalarda bankrotlik alomatlari vujudga kelganda uni bartaraf etishning moliyaviy masalalari // Iqtisodiyot fanining yo‘nalishlarini rivojlantirish muammolari: respublika ilmiy-amaliy konferensiyasi materiallari. – Farg‘ona: FDU, 2007. – B. 115-116.
    
80. 
    Kambarov J.X. Inqirozga qarshi innovatsion mexanizmni takomillashtirish // «Iqtisodiyotni modernizatsiyalash strategiyasi: muammolar va innovatsion rivojlanishga o‘tish yo‘llari» mavzusidagi Respublika ilmiy-amaliy anjumani ma’ruza tezislari to‘plami. – T.: TDIU, 2011. – B. 83-84.
    
81. 
    Kambarov J.X. Inqirozga qarshi innovatsion mexanizmni takomillashtirish // «Iqtisodiyotni modernizatsiyalash strategiyasi: muammolar va innovatsion rivojlanishga o‘tish yo‘llari» mavzusidagi Respublika ilmiy-amaliy anjumani ma’ruza tezislari to‘plami. – T.: TDIU, 2011. – B. 83-84.
    
82. 
    Kambarov J.X. Korxonalarda investitsiya siyosati // Jamiyat va boshqaruv. T., 2010. – maxsus son. – B. 352-354.
    
83. 
    Kambarov J.X. Sanoat korxonalarida inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasi va taktikasini takomillashtirish // Birja-Ekspert. T., 2010. – №9(33). – B. 29-32.
    
84. 
    Kambarov J.X. Struktura i kriterii antikrizisnoy programmi predpriyatiy. Sbornik nauchnix trudov: Realizatsii antikrizisnoy programmi – osnova delneyshego razvitiya natsionalnoy ekonomiki i povisheniya ego konkurentnosposobnosti – MGEI, 2010g. ^– S. 68-69.
    
85. 
    Kambarov J.X., Umarov U.P. Korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruv mexanizmini innovatsiyalar asosida takomillashtirish // «Milliy iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida innovatsion faoliyatni investitsiyalash» mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya materiallari. – T.: «Moliya». 2010. – B. 359-362.
    
86. 
    Klob B. Sostav prestupleniya i ponyatie bankrotstva//Zakonnost. – Moskva, 1998. - №1. – s. 489.
    
87. 
    Kovaleva A.M., Lapusta M.G., Skamay L.G. Finansi firmi: - 4-e izd., ispr. i dop. – M.: INFRA-M, 2007. – 522 s.
    
88. 
    Kojevnikov N.N., Borisov E.I., Zubkova A.G. i dr. Osnovi antikrizisnogo upravleniya predpriyatiyami. Uchebnoe posobie dlya studentov. vissh. ucheb. zavedeniy / Pod red. N.N. Kojevnikova. – 2-e izd. ster. – M.: Akademiya, 2007. – 496 s.
    
89. 
    Komilov S.X. Strukturnie i kon’yunkturnie aspekti finansovix krizisov: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: NUUz, 2004. ^– 158 b.
    
90. 
    Konopleva I.A., Bogdanov I.A. Upravlenie bezopasnostyu i bezopasnost biznesa. Uchebnoe posobie dlya vuzov / Pod red. I.A. Konoplevoy – M.:INFRA – M, 2008. – 448 s.
    
91. 
    Korolyov M.I. Ekonomika. Riski. Zashita: slovar-sprav / M.I. Korolyov. – M.: Ankil, 2008. – 832 s.
    
92. 
    Qosimov G‘.M. Transport korxonalarida menejment. Darslik / – T.: O‘zbekiston, 2001 –234 b.
    
93. 
    Koshkin V.I. i dr. Antikrizisnoe upravlenie: 17-modulnaya programma dlya menedjerov “Upravlenie razvitiem organizatsii”. Modul 11. – M.: INFRA-M, 1999. – 560 s.
    
94. 
    Kruglova N.YU. Antikrizisnoe upravlenie. Uchebnoe posobie / N.YU.Kruglova. – M.: KNORUS, 2009. – 512 s.
    
95. 
    Kukanbaeva D. Regulirovanie nesostoyatelnosti organizatsii. // Rinok, Dengi i Kredit. – Toshkent, 2008. - №1. – B. 57-59
    
96. 
    Lapigin YU.N., Balakirev A.A., Babkova E.V. i dr. Investitsionnaya politika. Uchebnoe posobie / Pod red. YU.N. Lapigina. – M.: KNORUS, 2005. – 320 s.
    
97. 
    Lorens Dj.Gitman, Maykl D.Djonk. Osnovi investirovaniya. M.: Delo, 1997 s-510
    
98. 
    Le Xoa. Noviy zakon Rossiyskoy Federatsii o nesostoyatelnosti (bankrotstve): vzglyad zarubejnogo ekonomista//Ekonomika i jizn. – Moskva, 1998. – №1. – s. 235.
    
99. 
    Lukasovich I.YA. Finansoviy menedjment: Uchebnik / I.YA. Lukasovich. –M.: Eksmo, 2008. – 768 s.
    
100. 
     Mamanazarov O.SH. Bozor sharoitida boshqarishning iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish (“Muborakneftgaz” unitar shu’ba korxonasi misolida): Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: TDIU, 2009. – 137 b.
     
101. 
     Marenin V. Moliyaviy menejment: tashxis qo‘yilgan, da’vosi ma’lum. // Korxonani boshqarish. – Toshkent, 2008. - №6 – B. 21-25.
     
102. 
     Marenkov N.L. Osnovi upravleniya investitsiyami. Uchebnik. Izd. 2-e, stereotipnoe. M.: Editorial URSS, 2007. – 480 s.
     
103. 
     Maskalenko V.P., SHapunova O.V. Razvitie finansovo-ekonomicheskogo mexanizma na predpriyatiyami / Kurs leksiy. – SUMIIPP “Mriya I” LTDUABD. 2003. 480 s.
     
104. 
     Maslenchenkov YU.S., Tronin YU.N. Strategicheskiy i krizisniy menedjment firmi. Uchebnoe posobie dlya vuzov . – M.: Dashkov i Ko, 2005. – 884 s.
     
105. 
     Maxmudov N., Kambarov J.X. Tashxislashning zamonaviy metodlari va ularni respublikamiz korxonalariga tatbiq etish xususiyatlari // Iqtisodiyot va ta’lim. T., 2010. – №6. – B. 52-55.
     
106. 
     Maxmudov N., Kambarov J.X. Tashxislashning zamonaviy metodlari va ularni respublikamiz korxonalariga tatbiq etish xususiyatlari // Iqtisodiyot va ta’lim. T., 2010. – №6. – B. 52-55.
     
107. 
     Maxmudov N.M. Modelirovaniya proizvodstvenno-ekonomicheskogo razvitiya pererabativayushix otrasley (Na primere xlopka pererabativayushix otrasley Respubliki Uzbekistan): Dis. …dok. ekonomicheskix nauk. –T.: TGEU, 1993. –337 s.
     
108. 
     Mirzakarimova M. Iqtisodiyssikl: tarkibiy o‘zgarishlar va bandlik masalalari. – T.: Fan. – 2010.
     
109. 
     Novoselsov E.V., Romanchin V.I., Tarapanov A.S., Xarlamov G.A. Vvedeniya v spetsialnost “Antikrizisnoe upravlenie” . Ucheb. posobie. – M.: Delo, 2001. – 176 s.
     
110. 
     Orexov V.I., Baldin K.V., Gaponenko N.P. Antikrizisnoe upravlenie: Uchebnik. – M.: INFRA-M, 2006. – 544 s.
     
111. 
     Orexov V.I., Baldin K.V., Orexova T.R. Antikrizisnoe upravlenie. Uchebnoe posobie. – 2-e izd., ispr. – M.: INFRA-M, 2009. – 540 s.
     
112. 
     Osipov YU.M. Osnovi teorii xozyaystvennogo mexanizma / YU.M. Osipov. – M.: izd-vo MGU, 1994. – 368s
     
113. 
     Pardaev M.Q., Abdukarimov I.T., Isroilov B.I. Iqtisodiy tahlil. O‘quv qo‘llanma. – T., 2004. – 485 b.
     
114. 
     Plaskova N.S. Strategicheskiy i tekushiy ekonomicheskiy analiz. Uchebnik. – M.: Eksmo, 2007. – 656 s.
     
115. 
     Plaskova N.S. Ekonomicheskiy analiz. Uchebnik. 2-e izd., pererab. i dop. – M.: Eksmo, 2009. – 704 s.
     
116. 
     Pol A. Samulson, Vilyam D. Nordxaus. Ekonomika. / Per. s angl. – M.: Laboratoriya bazovix znaniy, 2000. – 800 s.
     
117. 
     Popov A. Finansoviy krizis 2009. Kak vijit? / A.Popov. – M.: AST; SPb.: Astrel-SPb, 2009. – 218 [6]s.
     
118. 
     Po‘latov B. Korxona uchun “Sog‘lomlashtirish protseduralari” // Korxonani boshqarish. – Toshkent, 2009. - №8 – B. 3-7.
     
119. 
     Salimova B.I. Formirovanie i razvitie instituta bankrotstva v Uzbekistane: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: IE ANRUz, 2008. ^– 158 b.
     
120. 
     Soros Dj. Krizis mirovogo kapitalizma. Otkritoe obshestvo v opasnosti. / Per. s angl. - M.: INFRA-M, 1999. - XXVI, 262 s.
     
121. 
     Spori pri bankrotstve. Sbornik dokumentov / Pod obsh.red. M.YU. Tixomirova. – M.: 2000. – 124 s.
     
122. 
     Strategiya i taktika antikrizisnogo upravleniya firmoy. / Pod obshey redaksiey professora, doktora ekonomicheskix nauk A.P. Gradova i professora, doktora ekonomicheskix nauk B.I. Kuzina. Sankt-Peterburg Spetsialnaya literatura, 1996 – 510 s.
     
123. 
     Tompson-ml, Artur A., Striklend III, A. Dj. Strategicheskiy menedjment: konsepsii i situatsii dlya analiza. 12-e izdanie: per. s angl. – M.: Vilyams, 2002. – 928 s.
     
124. 
     To‘lanov B. Banklar bankrot korxonalarda ishlab chiqarish jarayonini tiklashga jalb qilinmoqdalar // Korxonani boshqarish. – Toshkent, 2009. - №2. – B.13-16
     
125. 
     Uchet i analiz bankrotstva: Uchebnoe posobie / Kol. avtorov. – M.: KNORUS, 2009. – 224 s.
     
126. 
     O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi. 4-jild. Zebuniso-Konigil. Tahrir Hay’ati: M.Aminov, T.Daminov, T.Dolimov va b. – T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2002. – 704 b.
     
127. 
     O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi. 8-jild. Solnoma-To‘ytepa. Tahrir Hay’ati: A.Azizxo‘jaev, M.Aminov, T.Daminov va b. – T.: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2004. – 704 b.
     
128. 
     O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning 2012 yilning asosiy yakunlari va 2013 yilda O‘zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining majlisidagi “Bosh maqsadimiz – keng ko‘lamli islohotlar va modernizatsiya yo‘lini qat’iyat bilan davom ettirish” mavzusidagi ma’ruzasini o‘rganish bo‘yicha o‘quv qo‘llanma. – T.: “O’qituvchi” NMIU. - 2013.
     
129. 
     O‘zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish Qo‘mitasi Farg‘ona viloyati hududiy boshqarmasi ma’lumotlari.
     
130. 
     O‘lmasov A., Vahobov A.V. Iqtisodiyot nazariyasi. Darslik. – T.: SHarq nashriyoti-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati, 2006. – 480 b.
     
131. 
     Federalniy zakon: vipusk 55(238). O nesostoyatelnosti (bankrotstve). – M.: INFRA-M, 2004. – 186 s.
     
132. 
     Fomin YA.A. Diagnostika krizisnogosostoyaniya predpriyatiya. Uchebnoe posobie dlya vuzov. – M.: YUNITI – DANA, 2003. – 349 s.
     
133. 
     Xamidulin M. Banklar va korporatsiyalar inqirozga qarshi dasturning 2 tomoni. // Korxonani boshqarish. – Toshkent, 2009. - №6. – B. 3-8.
     
134. 
     Xasanov N.S. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida bankrotlik va sanatsiyaning nazariy asoslari: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi. – T.: O‘zMU, 2003. ^– 137 b.
     
135. 
     Xasanov N.S. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida bankrotlik va sanatsiyaning nazariy asoslari: Dis. ...iqt. fanlari nomzodi – T.: O‘zMU, 2003. – 137 b.
     
136. 
     Xorin A.N. Startegicheskiy analiz. Uchebnoe posobie / A.N. Xorin, V.E. Kerimov. – M.: Eksmo, 2006. – 288 s.
     
137. 
     CHirkova M.B. Uchet i analiz bankrotstv. Uchebnoe posobie / M.B.CHirkova, V.B.Malitskaya, E.M.Kanovalova. – M.: Eksmo, 2008. – 240 s.
     
138. 
     SHarp U., Aleksander G., Beyli Dj. Investitsii / Per. s angl. – M.: INFRA – M, 2007. – XII, 1028 s.
     
139. 
     YUldasheva SH.M. Sanoat tarmoqlari texnologiyasi. O‘quv qo‘llanma. – T.: TDIU, 2004 – 304 bet.
     
140. 
     YUn G.B. Metodologiya antikrizisonogo upravleniya. Uchebno-prakticheskoe posobie. – M.: Delo, 2004. – 432 s.
     
141. 
     YUn G.B., Tal G.K., Grigorev V.V. Slovar po antikrizisnomu upravleniyu. – M.: Delo, 2003. – 448 s.
     
142. 
     http://lex.uz – O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi.
     
143. 
     http://www.cbu.uz – O‘zbekiston Respublikasi Markaziy Bankning rasmiy sayti
     
144. 
     http://www.fnpz.uz – Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodining rasmiy sayti.
     
145. 
     http://www.gov.uz – O‘zbekiston Respublikasining Xukumat portali.
     
146. 
     http://www.prezident.uz – O‘zbekiston Resbublikasi Prezidentining matbuot xizmati.
     
147. 
     http://www.ziyonet.uz – Axborot ta’lim tarmog‘i.
     

MUNDARIJA
Kirish....................................................................................		3
INQIROZGA QARSHI BOSHQARUVNING MOHIYATI VA ZARURATI
1.1.	Inqiroz haqida tushuncha...............................................	6
1.2.	Inqiroz turlari va bosqichlari...........................................	16
1.3.	Iqtisodiy va moliyaviy inqiroz sabablari............................	24
KORXONA TO‘LOV QOBILIYATI TUSHUNCHASI VA TO‘LOVGA NOQOBILLIKNI KELIB CHIQISH SABABLARI
2.1.	Korxonaning to‘lov qobiliyati haqida tushuncha................	35
2.2.	Korxonada majburiyatlarning vujudga kelishi va turlari...........................................................................	38
2.3.	Korxonada to‘lovga noqobillikni kelib chiqish sabablari.......................................................................	41
KORXONALAR FAOLIYATINI TAHLIL QILISHDA QO‘LLANILADIGAN AXBOROT MANBAALARI
3.1.	Boshqaruv va moliyaviy hisob qaror qabul qilish jarayonini axborot bilan ta’minlash manbai sifatida.........................................................................	44
3.2.	Moliyaviy hisobot shakllari va ulardan tahlilda axborot manbaalari sifatida foydalanish.......................................	47
3.3.	Moliyaviy hisobot ko‘rsatkichlaridan axborot manbai sifatida foydalanishning o‘ziga xos xususiyatlari................	54
KORXONADA INQIROZ HOLATINING IQTISODIY TAHLILI
4.1.	Inqiroz holatini baholashda tahlilning vazifalari va ko‘rsatkichlari................................................................	58
4.2.	Likvidlik ko‘rsatkichlari tahlili...........................................	60
INQIROZGA QARSHI BOSHQARISH JARAYONIDA KORXONA FAOLIYATINI TASHXISLASH
5.1.	Inqirozga qarshi boshqaruvda tashxislash haqida tushuncha va uning ijobiy taraflari..................................	63
5.2.	Korxonani reyiting asosda baholash metodikalari..............	68
O‘ZBEKISTONDA BANKROTLIK TO‘G‘RISIDAGI QONUNNI RIVOJLANISHI
6.1.	Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida davlatlarning inqirozga qarshi siyosati.................................................	75
6.2.	Respublikada bankrotlik institutining shakllanish sabablari.......................................................................	79
6.3.	Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozigacha bo‘lgan davrda Respublika bankrotlik insititutining bosqichma-bosqich rivojlanishi....................................................................	83
KORXONANING BANKROTLIGI VA MOLIYAVIY SOG‘LOMLASHTIRISH TAOMILLARINING HUQUQIY TARKIBI
7.1.	Bankrotlik taomillarining turlari va tarkibi.........................	91
7.2.	Sudgacha sanatsiya qilish asosi.......................................	101
7.3.	Kuzatuv........................................................................	103
7.4.	Kelishuv bitimini tuzish...................................................	107
7.5.	Sud sanatsiyasi..............................................................	110
7.6.	Tashqi boshqaruv..........................................................	114
7.7.	Tugatishga doir ish yuritish taomili..................................	118
KORXONANING HAYOTIYLIK FAOLIYATINI TA’MINLASHDA MARKETING
8.1.	Marketing-miks va zamonaviy strategik marketing xususiyatlari..................................................................	124
8.2.	Marketing strategiyalarining tizimi va ko‘rinishlari.............	127
8.3.	Korxona hayotiyligida marketing tadqiqotlarini samarali tadbiq etish yo‘nalishlari.................................................	135
8.4.	Marketingni boshqarish..................................................	140
KORXONALARNI MOLIYAVIY SOG‘LOMLASHTIRISH JARAYONINI REJALASHTIRISH VA STRATEGIYA
9.1.	Biznes-reja haqida tushuncha.........................................	144
9.2.	Inqirozga qarshi boshqaruvda strategiyaning o‘rni............	150
9.3.	Inqirozga qarshi boshqaruv strategiyasini takomillashtirish............................................................	153
9.4.	Inqirozga uchrayotgan korxonalara moliyaviy sog‘lomlashtirish dasturini ishlab chiqish jarayoni.............	159
Foydalinilgan adabiyotlar ro‘yxati.............................................		164