I. N. Ismanov, J. X. Kambarov, M. M. Turdaliyeva korxonalarda inqirozga qarshi boshqaruvni tashkil etish

Sakkizinchidan, transport xarajatlarini ko‘tarilishi. Transport xarajatlari soliqlar, to‘lovlar yoki yoqilg‘i narxlari ko‘tarilganda ortadi. Bu korxonani mahsulot tannarxini ortishiga yoki boshqa xarajatlarni ortishiga sababchi bo‘ladi va natijada korxona yo narxni ko‘taradi yoki xarajatlarni sof foydani ma’lum qismini kechishi evaziga qoplaydi;

To‘qqizinchidan, iqlimni yomon kelishi va korxona mavsumiyligi ritmini buzilishi. Agar korxona mavsumiy mahsulot ishlab chiqarsa unga yillik iqlimni qanday kelishi juda ham muhim. CHunki, iqlimni yomon kelishi ayniqsa agrosanoat majmuasi tarkibiga kiruvchi korxonalarga yoki shu kabi faoliyat ko‘rsatuvchi boshqa tarmoqdagi korxonalarga juda jiddiy ta’sir qilishi mumkin;

O‘ninchidan, debitorlik qarzdorlikni kutilmaganda o‘sib ketishi va qaytishini kechikishi. Ko‘p korxonalarning rivojlanishi o‘zaro zanjir sifatida bir-biriga bog‘liq bo‘ladi. Chunki, hech qaysi korxona oldindan to‘lov evaziga bozorda samarali faoliyat ko‘rsata olmaydi. ba’zida korxonalar turib qolgan yoki boshqa tovarlarini o‘z hamkorlariga tavakkal bo‘lsada, kreditorlik qarzi hisobyuiga sotishga majburlar. chunki ba’zi tovarlar turgani sari o‘z sifatini yo‘qotadi va korxonaga katta zarar keltirish mumkin. Qarzga tovar sotish korxona aktivlarini aylanuvchanligini oshiradi, agarda o‘z vaqtida qarzlar to‘lansa, aks holda korxonaning to‘lov qobiliyati pasayishi va u ham bankrotlik yoqasiga kelib qolishi mumkin.

S
anoat korxonalarini inqirozga olib keluvchi sanab o‘tilgan sabablar korxona umumiqtisodiy muvozanatini buzadi. Moliyaviy qiyinchilik sifatida korxona xo‘jalik faoliyatida vujudga keladi. Oqibatlarni quyidagicha guruhlashtirish mumkin (1.7-rasm).