I-modul. O’zbekistonda mavjud bo’lgan yengil sanoat korxonalari

Tikuv mashinalarining paydo bo’lishi tarixi 
Qadimda odamlar mehnat quroli sifatida ov qilish va dushmanlar bilan jang 
qilish uchun tosh, cho’p ishlatishar edi. Keyinchalik esa pichoq, nayza, kamon 
paydo bo’ldi. Odamlar gazlama to’qishni, hayvonlar terisiga ishlov berishni, paxta 
va zig’irga ishlov berishni o’rganishdi. Kiyimga, bosh va oyoq kiyimlariga talab 
paydo bo’ldi. Odamlar mix, igna, g’altak, lom, aravacha va belkuraklarni 
yaratdilar. Asta-sekin oddiy mexanizmlar paydo bo’ldi. 
Birinchi kiyim tikish mashinasining loyihasini XV asr oxirida Leonardo da 
Vinchi taklif qildi. 
XVI asr oxirida 100 yildan keyin ingliz Uilyam Li xotinining qo’lidagi 
to’qish simining harakatiga sinchiklab qarab, bir ipli zanjirsimon baxyaqatorga 
o’xshatib to’qish mashinasini yaratdi. Birinchi bo’lib nemis Karl Veyzental teshigi 
bor ignali tikuv mashinasini ixtiro qildi. Keyinchalik ingliz Tomas Sent charm 
buyumlari, etik tikadigan mashinani yaratdi. 
XIX asr boshida ingliz Piri tikuvchilar uchun zanjirsimon baxya hosil 
qiladigan mashinani yaratdi. Faqatgina 1834 -yillarga kelib, amerikalik Uolter 
Xant uchi teshikli igna va mokini ixtiro qildi. 1843 -yilda uning vatandoshi Uolter 
Xant Bendjamin egri ignali mashinani yaratdi. 
1850—1851 -yillarda amerikaliklar Alena Vilьson va Isaak Zinger 
tomonlaridan tikuv mashinalari takomillashtirildi. Shu davrda Grober va Bekr 
Empli zanjirsimon baxyali mashinani yaratdilar. Yevropada tikuv mashinalari 
ishlab chiqaradigan korxonalar paydo bo’ldi. 
Amerikadan (AQSH) tikuv mashinalari Osiyo qit’asiga yuborila boshlandi. 
1877 yilda ular Yaponiyada paydo bo’ldi. 
Zinger ko’plab mashinalar ishlab chiqara boshladi. "Zinger" firmasi o’z 
filiallarini turli davlatlarda, Shu jumladan Rossiyada ochdi. 
1900 yilda Moskva yaqinidagi Podolьsk Shahrida "Zinger" firmasi zavod 
qurdi va bir -yilda chiqaradigan mashinalari soni 600 mingni tashkil etdi. 

---

Jahonda 100 ga yaqin firmalar maishiy va sanoat tikuv mashinalarini ishlab 
chiqaradilar. Bular Germaniyaning "Shtrobelь", "Pfaff", "Adler", "Dyurkopp", 
"Tekstima", Italiyaning "Rimoldi", "Nekki", Amerikaning "AMF Klarbro", 
Yaponiyaning "Yamato", "Juki", "Seyko", "Pegasus", "kansai Spetsialь", 
Chexoslovakilning "Minerva", Shvetsiyaning "Xuskvarna", Shvetsariyaning 
"Bernina", Vengriyaning "Pannoniya" firmalaridir.