I. Mavzu: Uchburchak va uning turlari Darsning maqsadi

Uchburchak tomonlariga ko‘ra uch xil bo‘ladi:

1. 
   teng tomonli (muntazam) uchburchak,
   
2. 
   teng yonli uchburchak,
   
3. 
   turli tomonli uchburchak.
   

Uchburchakning tomonlari	Uchburchakning atalishi	Ko‘rinishi (rasmi)
Uchala tomoni o‘zaro teng: AB=BC=AC	Teng tomonli (muntazam) uchburchak
Ikkita tomoni o‘zaro teng: AB=BC	Teng yonli uchburchak
Uchala tomonining uzunliklari har xil: AB≠BC≠AC	Turli tomonli uchburchak

ABC teng yonli, ya’ni AB=BC bo‘lsa, odatda, AC tomoni uchburchakning asosi deyiladi, Ab va BC tomonlari yon tomonlari deyiladi.

3. 
   Uchburchakning perimetri
   

Ta’rif. Uchburchakning perimetri deb uning uchala tomoni uzunliklari yig‘indisiga aytiladi. ABC uchburchak perimetri P=AB+BC+AC ga tengdir.
VI.Darsni mustahkamlash
a ) Amaliy ish
Yangi mavzu bayonidan so‘ng, metaldan yasalgan uchburchak modellari o‘quvchilarga beriladi va ular shu uchburchakning perimetrini chizg‘ich yordamida tezlik bilan hisoblab berishlari kerak.
b) Aqliy hujum

1. 
   Geometriya so‘zining ma’nosini ayting?
   
2. 
   Planimetriya qanday bo‘lim?
   
3. 
   Bir burchagi to‘g‘ri burchak bo‘lgan uchburchakning nomini ayting?
   
4. 
   Kesma deb qanday shaklga aytiladi?
   
5. 
   Maqolni davom ettiring: Yetti o‘lchab, …….
   
6. 
   Nur deb qanday shaklga aytiladi?
   
7. 
   5 km necha mm ga teng?
   
8. 
   Bitta burchagi o‘tmas bo‘lgan uchburchakning nomini ayting?
   
9. 
   Qo‘shni burchaklar yig‘indisi necha gradusga teng?
   
10. 
    Vertikal burchaklar yig‘indisi 120⁰, o‘zlari necha gradusdan?
    
11. 
    v) Masalalar yechish
    

1) Teng tomonli ucburchakning perimetri 24,6 sm bo‘lsa, uning tomonini toping?
A) 4,2 sm B) 12,2 sm C) 1,4 sm
2) Teng yonli ucburchakning asosidagi burchagi 66^o bo’lsa qolgan burchaklarini toping?
A) 144^o , 66^o  B) 66^o , 66^o C) 48^o ,66^o
3) Teng yonli ucburchakning asosi 32 sm, yon tomoni asosidan 3 sm qisqa .
Shu uchburchakning perimetrini toping?
A) 90 sm B) 93 sm C) 102 sm
2) Krossvordlar tarqatiladi (bir xil)

1

P

2

T

e

ng

y

o

n

l

i

r

i

3

T

e

ng

t

o

m

o

n

l

i

e

4

o‘

t

k

i

r

r

Bo‘yiga:
1) Tomonlar uzunliklarining yig‘indisi;
Eniga :
2) Ikki tomoni teng bo‘lgan uchburchak, ……… uchburchak deyiladi;
3) Uchala tomoni o‘zaro teng bo‘lgan uchburchak ……….. uchburchak deyiladi.
4) 0⁰ dan katta lekin 90⁰ dan kichik bo‘lgan burchak ….. burchak deyiladi

1. 
   g) Tarqatmalar
   

Har bir guruh bittadan masala olib, tezlik bilan yechishlari kerak
1-masala. Uchburchakning bir burchagi 40⁰ ga teng, ikkinchi burchagi esa undan 1,5 marta katta. Shu uchburchakning uchinchi burchagini toping.(80⁰⁾
2-masala. Teng yonli uchburchakning yon tomoni 8,2 dm ga , asosi uzunligi esa 60 sm ga teng. Shu uchburchakning perimetrini toping. (22,4 dm)
3- masala. Uchburchakning bir burchagi 70⁰, ikkinchi burchagi undan 10⁰ ortiq. Shu uchburchakning uchinchi burchagi necha gradusga teng. (30⁰)
Shundan so‘ng o‘quvchilarga quyidagi topshiriq beriladi:
Muammoli topshiriq: Uzunliklari 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 ga teng bo’lgan kesmalar
berilgan.Shu kesmalar yordamida qaysi guruh ko’p uchburchak yasay oladi?

3. 
   Xulosa
   

VII. Uyga vazifa. 5,7,9-masalalar