I-mavzu: kirish. Fanning o’rganish usullari. Rivojlanish tarixi. Tayanch tizimi odam skeletini sinflanishi reja

(linea nucbae inferior)
boshlanadi. Bundan tashqari tashqi ensa 
bo‘rtig‘i ustida uncha yaxshi bilinmagan eng yuqorigi ensa chizig'i 
(linea nuchae supreme) 
joylashgan. 

---

9 
Ensa suyagining taraqqiyoti uzoq vaqt davom etib, bolalikning birinchi davrida (4 yoshda) 
serbar va yon qismlari o'zaro qo'shilsa, asosiy qismi yon qismlari bilan bolalikning ikkinchi 
davrida (6—10 yoshlarda) qo'shiladi. Suyakning o'sishi o'smirlik davrida (20 yoshda) tugaydi. 
Tepa suyagi 
(os parietale, 
bir juft suyak bo'lib, kallaqopqog'i yuqori yon qismlarini tashkil 
qiladi. Tepa suyagi endesmal yol bilan suyaklanadi. Yangi tug'ilgan chaqaloqning tepa suyagi 
to'rtburchak shaklida, chekkalari tekis, burchaklari yumaloq bo'ladi. Tashqi yuzasida tepa bo'rtig'i 
bor, ichki yuzasi silliq. Uch yoshda ichki yuzasida qon tomir egatlari, to'rt yoshlarda esa 
chekkalarida chok tishlari paydo bo'ladi. Bolalikning birinchi davrida qon tomir egatlari 
chuqurlashib, sagittal vena egati shakllanadi, bolalikning ikkinchi davrida tepa suyagi relyefi 
tugallanadi. Tashqi yuzasida yuqori va pastki chakka chiziqlari vujudga kelib suyak tuzilishi 
kattalamikiga o'xshab qoladi. 
Peshona suyagi 
Peshona suyagi toq bo'lib, kalla qopqog'ining oldingi qismi va oldingi kalla 
chuqurchasini hosil qilishda ishtirok etadi. Unda uch qism: vertikal joylashgan serbar, juft ko'z 
kosasi va burun qismlari tafovut qilinadi.Peshona suyagining serbar qismining 
(squama frontalis) 
tashqi qavariqyuzasi 
(facies externa) 
yon tomonlaridachakka yuzasiga 
(facies temporalis) 
o'tib 
ketadi. G'alvirsimon suyak 
(os ethmoidale) 
kalla asosining oldingi qismida joylashgan bo'lib, bumn 
bo'shlig'i va ko'z kosasining devorlarini hosil qilishda ishtirok etadi. U uch qismdan: gorizontal 
joylashgan g'alvirsimon, o'rtada pastga yo'nalgan perpendikular plastinka va uning ikki 
tomonidagi g'alvirsimon labirintlardan iborat.G'alvirsimon plastinka