I kirish II. Asosiy qism bob. Sinfdan tashqari o’qishning maqsad va vazifalari

III.XULOSA
Boshlang‘ich sinf o‘qish darslarining samarali bo‘lishiga erishish uchun bir qator muhim talablarni hisobga olish zarur. Bunday talablarni shartli ravishda quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:

1. 
   O‘quvchilarning o‘zlari va ular yashaydigan oilaga daxldor bo‘lgan talablar:
   

• 
  o‘quvchilarni vaqti-vaqti bilan tibbiy ko‘rikdan o‘tkazib turish, ularning sog‘lom o‘sishlariga erishish;
  
• 
  o‘qish, o‘yin, dam olish va umumfoydali mehnat me’yorini saqlash; - o‘quvchilarni kerakli o‘quv qurollari bilan ta’minlash.
  

2. 
   Maktab va sinf jihozlariga qo‘yiladigan talablar:
   

• 
  sinfxonasining yoritilish darajasi me’yorda bo‘lishi;
  
• 
  sinfxonasiga tashqaridan ta’sir qiluvchi turli sharpa va harakatlarning bo‘lmasligi;
  
• 
  parta, doska va boshqa mebellarning o‘quvchilarga mos bo‘lishi.
  

3. 
   O‘qituvchi va o‘quvchilarning faoliyatlariga oid talablar:
   

• 
  dars boshlanishi bilanoq yo‘qlama qilish. Kechikib kelgan o‘quvchilarning kechikib kelish sabablarini surishtirish shart emas.
  

O‘quvchilarni o‘qishning dastlabki kunlaridanoq dars uchun kerakli qurollarni tayyorlab, o‘qituvchining kirishini kutib turishga odatlantirish lozim.

• 
  O‘qituvchi har bir darsning maqsad va mavzusiga muvofiq holda o‘quvchilarning yosh xususiyatlari hamda qobiliyatlariga mos bo‘lgan ish usullari tanlaydi. Shuningdek, har bir darsda bir necha xil ish usullaridan foydalanadi.
  

Darsning boshidan oxirigacha bir xil tartibda ish olib borilsa, o‘quvchilar uchun zerikarli bo‘ladi.

• 
  O‘qish darsida o‘quvchilarga o‘tgan darsda berilgan matn o‘qitilib, savol-javob
  

o‘tkazish so‘ng matn mazmunini gapirtirish lozim. Matnni o‘qitmay, bir yo‘la mazmunini so‘zlatish boshlang‘ich sinflarga mos emas. Shuningdek, o‘quvchilar matn mazmunini o‘z so‘zlari bilan gapirishga odatlansinlar, ya’ni kitobdagi gaplarni butunicha yod aytishga yo‘l qo‘ymaslik lozim.

• 
  O‘qish darslarida o‘quvchilarga matn o‘qishni tavsiya qilishdan oldin o‘qish jarayonida nimalarga e’tibor berish kerakligi tushuntirilib, maxsus topshiriqlar berilsa, o‘quvchilar mas’uliyati ortadi.
  
• 
  O‘quvchilar “O‘qish kitobi”dagi matnni to‘g‘ri o‘qish bilan chegaralanmay, uning mazmuni va g‘oyasini tushunishlari kerak.
  
• 
  Darslarda ko’rgazmalilikdan foydalanish, dars jarayonida rang-barang ish usullarini qo’llash o’quvchilarning darsga bo’lgan qiziqishlarini orttiradi.
  
• 
  O’qish draslarida o’quvchilarning ko’proq o’qishlariga, yozuv darslarida esa daftarga va doskaga ko’proq yozishlariga hamda mashqlarga keng o’rin berishlari kerak.
  

-O’qish darsida o’quvchilarda lug’at daftarlari bo’lishi zarur, chunki, matnda uchraydigan yangi so’zlarni o’qituvchi doskaga yozib, izohlagandan keyin o’quvchilar daftarga yozib oladilar.

• 
  Sujetli rasmlar yoki o’qilgan matn yuzasidan beriladigan savollar sodda, tushunarli va qisqa bo’lishi zarur. O’quvchilardan esa har bir savolga to’liq va sodda javob berishlari talab qilinadi.
  
• 
  O’quvchilarning barcha kitoblari orasida oddiy qog’ozdan yasalgan xatcho’p bo’lishi zarur. Kitobning o’qiladigan varaqlari, vazifa qilib berilgan mashqlar xatcho’p bilan belgilab qo’yiladi. O’qish davomida xatcho’pdan foydalanish qulay bo’ladi,
  

Yuqorida sanab o’tilganlarni amalda bajarish orqali o’qish darslari samaradorligini oshirishga erishish mumkin.