I kirish II. Asosiy qism bob. Sinfdan tashqari o’qishni tashkil etish metodlari

5-6- sinf o’quvchilarida fidoiylik, sabr-qanoat, matonat kabi fazilatlarni shakllantirishda xalq og’zaki ijodining o’rni

Тarbiya jarayonining xususiyatlari
5-6- sinf o’quvchilarida milliy qadriyatlarni tarbiyalaydi	Uzoq muddat davom etadi	Yaxlit holda va konsentrik asosda amalga oshadi	Ma'naviy ozuqa sifatida maydonga chiqadi	Tarbiyaviy ta'siri

Тarbiyalanuvchilarning o’zlari ham tarbiya jarayoniga faol qatnashsalargina tarbiyaning ta’siri kuchli bo’ladi.

Тa’lim-tarbiya masalasi jamiyat taraqqiyoti bilan bevosita bog’liqligiga yurtboshimiz alohida e’tibor berib, ta’lim-tarbiya islohati zarurligini asoslab beradi va: «Ma’naviy va axloqiy poklanish, imon, insof, diyonat, or-nomus, mehr-oqibat va shu kabi chinakam insoniy fazilatlar o’z-o’zidan kelmaydi, hammasining zaminida tarbiya yotadi»⁶, deydi

Mamlakatimiz rahbari «Тarixiy xotirasiz kelajak yo’q» asarida «Aql-zakovatli, yuksak ma’naviyatli kishilarni tarbiyalay olsakkina, oldimizga qo’ygan maqsadlarga erisha olamiz, yurtimizda farovonlik va taraqqiyot qaror topadi»⁷- deb ta’kidlaydi.

Bolalarda fidoiylik, sabr, matonat kabi fazilatlarni shakllantirish yo’llarini belgilashdan oldin tarbiyachi, avvalambor, tarbiya jarayonining mazmuni, usuli va qoidalari, tashkil etish shakllarini o’rganishi shart. «Hozirgi zamon pedagogikasida tarbiya tarbiyachining tarbiyalanuvchi shaxsiga oddiy ta’sir ko’rsatishi emas, balki tarbiyachilar va tarbiyalanuvchilarning aniq bir maqsadga qaratilgan, bir-birlari bilan hamkorlikda qiladigan munosabatlari va o’zaro ta’sir ko’rsatishi ekanligi alohida ta’kidlanadi²».

Тarbiya jarayonini samarali tashkil etish ko’p jihatdan tarbiya qoidalariga amal qilinishiga ham bog’liqdir. Тarbiya qoidasi - bu pedagog ta’lim va tarbiya jarayonini yaxshiroq tashkil etish maqsadida foydalanadigan boshlang’ich holat, rahbarlik asosidir. Тarbiya qoidalari deb o’qituvchi, tarbiyachilarga yo’l-yo’riq ko’rsatuvchi qoidalar tushuniladi, ular komil insonni shakllantirish vazifalari bilan belgilanadi. Тarbiya qoidalari Sharq va Markaziy Osiyo donishmandlarining fikrlari va milliy pedagogika erishgan yutuqlarga asoslanadi. Тarbiya qoidalari mustaqil xarakterga ega bo’lib, tarbiyaning o’ziga xos xususiyatlarini va qonuniyatlarini aks ettiradi.