I қисм. Машинасозлик технологияси асослари I боб. Машиналарни ишлаб чиқариш

27.4. Ўлчам занжирларини ҳисоблашнинг мақбул усулларини аниқлаш

Берилган ҳолатда ўлчам занжирларини ҳисоблаш усулининг энг тўғри келадиганини танлаш учун қуйида келтирилган кетма-кетликка амал қилинади.
1. А_ур ва Т_ур қийматлари қуйидаги формула бўйича аниқланади:
А_урқТА₀/m-1, (m-1) 3, бўлганда;
Т_урқТА₀/1,2 , (m-1) 4, бўлганда;
2. Олинган А_ур ва Т_ур қийматлар бўйича аниқликнинг ўртача қиймати аниқланади.
Максимум ва минимумга ҳисоблаш (m-1) 3 ўлчам занжирлари учун қабул қилиниши мумкин, агар ўртача квалитет IT9 ёки ундан ҳам қўполроққа тўғри келса.
Эҳтимолли ҳисоблаш (m-1) 3 ўлчам занжирлари учун қабул қилиниши мумкин, агар ўртача IT10 квалитетга ёки ундан қўполроққа тўғри келса.
Тегишли равишда IT9 ёки IT10 квалитетдан паст ўртача квалитет олинса, беркитувчи звенонинг хатолигини компенсацияловчи усуллардан бирини: келтириш ёки ростлаш усулини қўллаш мумкин.


Синов саволлари

1. 
   Йиғиш аниқлиги нима?
   
2. 
   Йиғишнинг қандай усуллари бор?
   
3. 
   Гуруҳли ўзаро алмашинувчанлик усули қандай афзалликларга эга?
   
4. 
   Гуруҳли допускни қандай аниқланади?
   
5. 
   Бирикма аниқлигини иқтисодий жиҳатдан зарар кўрмасдан ошириш мумкинми?
   
6. 
   Келтириш усулининг моҳияти нимадан иборат?
   
7. 
   Қўзғалувчан компенсаторлар нима учун қўлланади?
   
8. 
   Ростлаш усулининг моҳияти нимадан иборат?
   
9. 
   Ростлаш усулини амалга ошириш йиғишнинг қандай шаклини ташкил этишга шароит туғдиради?
   
10. 
    Ўлчам занжирларини ҳисоблашнинг мақбул усули қандай аниқланади?
    

ХХVIII боб. Йи/ишнинг технологик жараёнларини лойиҳалаш

28.1. Йиғишнинг технологик жараёнининг тузилиши ва мазмуни

Йиғишнинг технологик жараёнини ишлаб чиқишдан олдин йиғиладиган машинанинг конструкциясини, унинг ишлаш шароитини, машинани қабул қилиш ва синаш техник шартини ўрганиб чиқилади.
Йиғиладиган йиғма бирликни ва яхлит машинанинг конструкциясини ўрганиш аcосида алоҳида элементларининг, агрегатларнинг (механизмларнинг) ўзаро алоқасини ва кетма-кетлигини аниқловчи бирикмаларнинг ва яхлит машинанинг йиғиш схемаси тузилади.
Йиғиш жараёнининг моҳияти деталларни қисмларга ва алоҳида деталларни механизмларга (агрегатларга) ва яхлит машинага бириктиришдан иборат. Шунинг учун йиғиш жараёнининг барча ишлари алоҳида, кетма-кетликдаги босқичларга тақсимланади (қисмларни, агрегатларни, механизмларни йиғиш, умумий йиғиш). Улар кейинчалик алоҳида кетма-кетликдаги операцияларга, ўтишларга ва усулларга бўлинади. Операциялар бир неча ўрнатишларда бажарилиши мумкин.