I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

Renta  tulovlari 
iqtisodiyotni  resurslar  (kapital,  yer)  bilan  ta'minlovchi  uy  xo'jaliklarining 
oladigai daromad  hisoblanib, korxona xarajatlari tarkibiga kiradi. 
Foiz 
pul  kapitali  egalariga  pul  daromadi  to'lovlaridan  iborat.  Bunda  davlat  tomonidan 
amalga oshiriladigan foizli to'lovlar, foizli daromadlar tarkibidan chiqariladi. 
Mulkdan olinadigan daromadlar ikki turga bo'linadi: bir qismi mulkga daromad yoki boshqa 
qismi esa korporatsiyalar foydasi deyiladi. 
 
4-§
. 
Yalpi talab va yalpi taklif
 
 
Yalpi  talab  -  bu  barcha  iste'molchilar,  ya'ni  aholi,  korxonalar  ka  davlat  sotib  olishi 
mumkin  bo'lgan  narxlar  darajasida  turli  tovarlar  va  xizmatlarning  umumiy  hajmini,  yoki 
milliy yaqtisodiyotdagi real pul daromadlari hajmnii bildiradi.
 
Boshqa  sharoitlar  o'zgarmay  qolganda,  narx  darajasi  qancha  past  bo'lsa,  iste'molchilar 
(mamlakat ichidagi hamda chet eldagi) milliy ishlab chiqarish real hajmining shuncha katta qismini 
va  aksincha,  narx  darajasi  qancha  yuqori  bo'lsa,  shuncha  kam  qismini  sotib  oladi.  Shunday  qilib, 
narx  darajasinshi  oshishi,  boshqa  sharoitlar  o'zgarmay  qolganda  shilab  chikarishning  real  hajmiga 
yalpi  talab  hajmining  kamayishiga  sabab  bo'ladi.  Aksincha,  narx  darajasining  pasayishi  ishlab 
chiqarish hajmi yalpi talabning oshishiga olib keladi. Yalpi talabga narxdan tashqari ta'sir qiluvchi 
omillarning o'zgarishi ham milliy ishlab chiqarish hajmining o'zgarishiga olib keladi. 
Bu yalpi talab hajmiga ta'sir etuvchi narxdan tashqari omillar quyidagilardir: