I iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish uslubi

 
3-§. Hissadorlik jamiyati: tashkil qilinishga  
va amal qilish tamoyillari 
 
 
Ancha katga va yirik ishlarni bajarishlari uchun kishilar o'zlarining mehnatini (mehnatning 
oddiy kooperatsiyasi), mehnat qurollari va boshqa ishlab chiqarish vositalari hamda pul resurslarini 
(kapitallar) birlashtirishlari lozim bo'ladi. Jamoa kuchini shu asosda birlashtirish natijasida turli xil 
ittifoqlar  (uyushmalar)  vujudga  keladiki,  ular  ilmiy  adabiyotlarda,  qonuniy  bitimlarda  «jamiyat» 
deb atala boshlandi. 
 
Jamiyat  umumiy  tushuncha;  ularning  shakli  iqtisodiy  mazmuni,  faoliyatining  maqsadi  va 
xuquqiy majburiyatlari har xil bo'lishi mumkin. 
 
Hozirgi kunda korxonalarni hissadorlik shaklda tashkil qilish jahon xo'jaligi va hammadan 
avvalo  yirik  ishlab  chiqarishning  ajralmas  qismi  hisoblanadi.  AQSH,  Yaponiya  va  G'rbiy 
Yevropadagi barcha yetakchi mamlakatlarda hissadorlik jamiyatlari sanoat, savdo, sug'urta ishi va 
iqtisodiyotning boshqa sohalarida korxonalarning yetakchi tashkiliy-huquqiy shakli bo'lib qoldi. 
 
Aksiya  chiqarish  va  uni  erkin  joylashtirish  hissadorlik  munosabatlarning  muxim 
tomonlaridan birini tashkil qiladi. 
 
Aksiya  —  bu  uning  egasi  hissadorlik  jamiyati  kapitaliga  o'zining  ma'lum  hissasini 
qo'shganligiga  va  uning  foydasidan  dividend  shaklida  daromad  olish  huquqi  borligiga