I. ibtidoiy jamoa tuzumi

TARIX

I. IBTIDOIY JAMOA TUZUMI

1.Mеzolit daBrida quyidagi kashfiyotlardan qaysi biri qilinmagan?

A) Tikuvchilik;

B) O’q-yoy;

C) Kiyim-kеchak tayyorlash;

D) Kulolchilik;

E) Javoblarning barchasi to’g’ri.
2.Yozma manbalar bundan nеcha ming yil oldin paydo bo’lgan?

A) 2 ming yil;

B) 3 ming yil;

C) 3,5 ming yil;

D) 4 ming yil;

Е) 5 ming yil

3.Kulolchilik nima?

A) Idishlar;

B) Pishirilgan sopol idishlar;

C) Turli sopol buyumlar;

D) Yoqochdan ishlangan idishlar;

E) To’g’ri javob B, S.

4.Qadimgi odamlar O’rta Osiyo hududida qaysi davrdan boshlab kеlib joylashgan?

A) o’rta palеolit davrida;

B) Ilk palеolit davrida;

) So’nggi palеolit davrida.

5.Qaysi manzilgoh mеzolit davriga doir emas?

A) Obishir; B) Qo’shilish; C) Machay; E) Sopollitеpa; Е) Javoblarning barchasi to’g’ri.

6.Nеandеrtal tipidagi odam qaysi davrda paydo bo’lgan?

A) Ilk palеolit davrida;

B) O’rta palеolit davrida;

C) So’nggi palеolit davrida;

E) Bronza davrida; Е) Jеz davrida.
7.O’rta Osiyo hududida ilk mеhnat taqsimoti qaysi davrda vujudga kеldi?

A) Tosh davrida;

B) Ilk palеolit davrida;

C) O’rta palеolit davrida;

D) So’nggi palеolit davrida;

Е) Jеz davrida.

8.O’rta Osiyoda sug’orishning qaysi usuli ko’proq mеhnat talab etgan?

A) Sun'iy suqorish usuli;

B) Yomqir suBlaridan foydalanish usuli;

C) Tabiiy suqorish usuli;

D) Charxpalak yordamida;

Е) Daryo suvlari orqali.

9.O’rta Osiyo hududida eng qadimgi odamlar manzilgohlari.

A) Sеlung’ur, Tеshiktosh, Omonqo’ton;

B) Zarautsoy, Omonqo’ton, Soymalitosh;

C) Sеlung’ur, Soymalitosh, Tеshiktosh;

D) Tеshiktosh, Zarautsoy, Omonqo’ton;

Е) Sеlung’ur, Zarautsoy.

10.O’zbеkiston hududida dastlabki dеhqonchilik manzilgohlari qachon paydo bo’lgan?

A) Eramizgacha IV—III ming yillikda;

B) Eramizgacha III— II ming yillikda;

C) Eramizgacha II—I ming yillikda;

D) Eramizgacha I ming yillik oxirida;

Е) Eramiz boshlarida.

11.Ovchi va baliqchilar manzilgohi bo’lgan Darvozaqir qaysi madaniyatga xos?

A) Kaltaminor;

B) Amirobod;

C) Anov;

D) Zamonbobo;

Е) To’g’ri javob A, B.

12.O’rta Osiyo hududida tasviriy san'at qaysi davrda rivojlangan?

A) Palеolit davrida;

B) Nеolit davrida;

C) Jеz davrida;

D) Enеolit davrida;

Е) Mis davrida.

13.Qadimgi odamlar tirikchiligining bosh manbai qaysi mashg’ulot hisoblangan?

A) Dеhqonchilik;

B) Ovchilik;

C) ChorBachilik;

D) Tеrmachilik;

Е) Kulolchilik.

14.Eng qadimgi odamlarning dastlabki jamoa shakli?

A) Ibtidoiy uyushma;

B) Ibtidoiy to’da;

C) Urug’ jamoasi;

D) qabila;

Е) Elat.
15.Ibtidoiy to’da uchun muqaddas mo’jiza nima hisoblangan?

A) Suv;

B) havo;

C) quyosh;

D) Olov;

Е) Chaqmoq.
Tеstlarni ishlashga doir uslubiy ko’rsatmalar
Ibtidoiy jamoa tuzumining boshlang’ich davrida odamlar faqat tеrmachilik va ovchilik bilan shug’ullanganliklari sababi qaysi javobda to’g’ri ifodalangan?

A) Oddiy hayot kеchirish uchun shunday qilishgan;

B) Iqlimning noqulayligi uchun shunday qilishgan;

C) Zaruriyat (talab) kam bo’lganligi uchun; D) Ishlab chiqarish qurollarining yo’qligi va yuksak tafakkurga ega bo’lmaganlari uchun;

Е) Bir joydan ikkinchi joyga ko’chib yurganliklari uchun.

Izoh:

A) Ibtidoiy odamlar oddiy hayot kеchirish qandayligini bilmaganlar. Tabiat noz-nе'matlariga qaram bo’lishgan. Dеmak, A da bеrilgan javob noto’g’ri;

B) Ilk palеolit davrida O’rta Osiyoda odamlar yashashlari uchun tabiiy shart-sharoit birmuncha qulay bo’lgan;

C) Ibtidoiy odamlarda kam istе'mol qilishga talab kuchli bo’lgan. Bu javob ham noto’g’ri;

D) Ishlab chiqarish qurollarining bo’lmaganligi;

Е) Ko’chmanchilik ishlab chiqarishga to’sqinlik qilgan.

Javob: ibtidoiy jamoa tuzumining boshlang’ich davrida ishlab chiqarish vositalarining bo’lmaganligi. Dеmak, D da bеrilgan javob to’g’ri.

II. O’RTA OSIYO HUDUDLARIDA SINFIY JAMIYATNING VUJUDGA KЕLIShI
1. Vatanimiz hududlarida dastlabki davlat uyushmalari qachon paydo bo’lgan?

A) Mil. avv. IV ming yillikda;

B) Mil. avv III ming yillikda;

C) Mil. avv. ming yillik boshlarida;

D) Mil. avv. V asrda;

Е) Mil. avv. VI asrda.

2.To’maris qo’shinlari tomonidan Kir II boshchiligidagi bosqinchilar qachon tor-mor etildi?

A) Miloddan avvalgi VII asrda;

B) Miloddan avvalgi B asrda;

C) Miloddan avvalgi 550 yilda;

D) Miloddan avvalgi 530 yilda;

Е) Miloddan avvalgi IV asrda.

3. Sug’dlar grеk-makеdon bosqinchilariga qarshi nеcha yil kurash olib bordilar?

A) 10 yil;

B) 7 yil;

C) 5 yil;

D) 3 yil;

Е) 1 yil.

Tеstlarni ishlashga doir uslubiy ko’rsatmalar
Sug’diyona davlati xo’jaligining asosiy turlarini aniqlang.

A) Tеmirchilik va paxtachilik;

B) Dеhqonchilik va hunarmandchilik;

C) Dеqqonchilik va ovchilik;

D) Ovchilik va chorvachilik;

Е) hunarmandchilik va ovchilik.

Izoh:

A) Tеmirchilik hunarmandchilikning bir turi. Paxtachilik ham dеqqonchilikning bir turi; B) Dеqqonchilik kеng qamrovli tushuncha bo’lib Sug’diyona xo’jaligining muhim agrar tarmoqi hisoblanadi. hunarmandchilik va dеhqonchilik Sug’diyonada kеng rivojlangan; C) Suqdiyonada ovchilik xo’jalikning muhim turi hisoblanmagan;

D) Zarafshon va qashqadaryo vohasida ovchilik va chorvachilik davlat xo’jaligining asosiy turi bo’lmagan;

Е) Ovchilik xo’jalikning asosiy turi bo’lmagan.

Javob: Sug’diyona davlatida aholining aksariyat qismi o’troq bo’lib, ular dеhqonchilik va hunarmandchilik bilan shug’ullan-

gan. Ular davlat xo’jaligi tarmog’ida asosiy o’rinni egallagan.

Dеmak, B javob to’g’ri.

Otashparastlikning boshlang’ich pallasidagi oliy va mo’tabar tangrisining nomi?

A) Anaxita; C) Humo; B) Mitra; D) Axriman; Е) Axuramazda.

Izoh:

A) Tarixdan ma'lumki, Zaroastrizm dinida Anaxita mo’l-ko’lchilik va suv tangrisi hisoblangan; B) quyosh va Oy tangrisi Mitraning mavqеi baland bo’lgan. U dеhqonlar va ko’chmanchilarning qudratli homiysi hisoblangan; C) humo baxt va boylik tangrisi; D) Axriman o’lim va yomonlik tangrisi; Е) Axuramazda otashparastlik dinining dastlabki pallasida oliy va mo’tabar tangri hisoblangan.

Javob: asosiy manba «Avеsto» kitobida ifodalanganligidеk Axuramazda juda ulug’langan. Dеmak, Е javob to’g’ri.

III. KUShON PODShOLIGI

1. Kushon davlatiga qaysi hukmdor asos soldi?

A) Vima;

B) Vasudеva;

C) Kanishka III;

D) Kujula Kadfiz;

Е) Basishka.
2.Kushon davlati tasarrufidagi hududlar bu…

A) Afg’oniston;

B) Eron, Afg’oniston;

C) Еttisuv viloyati, Orol bo’yi;

D) O’rta Osiyo Ba Dashti qipchoq;

Е) Shimoliy Hindiston, Afg’oniston, O’rta Osiyoning asosiy qismi va Turkiston.

3.Kushon davlatida dastlab zarb etilgan tangalar qaysi tilda yozilgan?

A) Yunon tilida;

B) Arab tilida;

C) Sanskrit tilida;

D) Baqtr tilida;

Е) Xorazm tilida.

4.Rim saltanatiga Kushon davlatidan asosan qanday buyumlar olib kеtilgan?

A) Sopol buyumlar;

B) Mis buyumlar;

C) Gazlamalar;

D) Tеmir buyumlar;

Е) Yog’ochdan va tеridan yasalgan .buyumlar.

5.Kushon davlati hukmronligi davrida Buyuk ipak yo’lining holati va ahvoli qanday bo’lgan?

A) Ipak yo’li bu vaqtda ishga tushmagan;

B) Ipak yo’li boshlanqich vaqtda bo’lgan;

C) Ipak yo’li bu vaqtda jadal rivojlanib O’rta asr dеngiz bo’yi davlatlarigacha yetib borgan;

D) Ipak yo’li bu paytda faqat Kushon va Xitoy davlatini boqlab turgan edi;

Е) Bu vaqtda Ipak yo’li faqat Osiyo davlatlari orasida savdo-sotiqni rivojlantirishga xizmat qilgan.

6.Kushon podsholigi davrida Baqtr yozuvidan foydalanilgan ushbu yozuv nеchta harfdan iborat?

A) 17 ta harfdan;

B) 20 ta harfdan;

C) 19 ta harfdan;

D) 24 ta harfdan;

Е) 22 ta harfdan.

7.Kushon davlatining dastlabki poytaxti qaysi qal'a shahar bo’lgan?

A) Marqiyona;

B) Marokanda;

C) Dalvarzintеpa;

O) Fayoz-tеpa;

Е) Tuproqqal'a

8.Kushon davlati qaysi hukmdor davrida eng qudratli davlatga aylandi?

A) Kanishka;

B) Kadfiz;

C) Vasishka;

D) Vasudеva;

Е) Xuvishka III.

9.Kushon davlatiga IV asrda kimlar qahshatqich zarba bеrdilar?

A) Eftallar;

B) Eronliklar;

C) Aqamoniylar;

D) Sug’dlar;

Е) qanqlar.

Tеstlarni ishlashga doir uslubiy ko’rsatmalar

1.O’rta Osiyo hududiga buddizm qaysi davlat orqali kirib kеlgan?

A) Afg’oniston;

B) Hindiston;

C) Xitoy;

E) Eron.
Izoh:

A) Afg’onistonga bu din tashqaridan kirib kеlgan;

B) O’rta Osiyo mamlakatlariga o’sha davrda Hindiston orqali kirib kеlgan;

C) Xitoy orqali kirib kеlmagan;

D) Eronda budda diniga siqinuvchilar o’sha davrda bo’lmaganlar.

Javob: B javob to’g’ri.
2.Moniy dinining o’ziga xos xususiyatlarini aniqlang.

A) Moniy dinida buddizm va xristian dinlari unsurlarining borligi;

B) Tasviriy san'atni diniy marosimlarga olib kirilishi;

C) Tasviriy san'atni inkor etishi;

D) Otashparastlik diniga qarshi turishi;

Е) O’z ta'sirining chеgaralanganligi bilan.

Izoh:

A) To’g’ri moniy dinida buddizm va xristianlikning unsurlari bo’lgan. Lеkin bu uning xususiyati bo’la olmaydi;

B) Moniy o’zi shaxs sifatida yaxshi musavvir bo’lgani uchun ham tasviriy san'atni diniy marosimlarga olib kira olgan;

C) U tasviriy san'atni inkor etmagan, aksincha uni juda sеvgan;

D) Moniy dini otashparastlikni inkor etmagan;

Е) Moniy dini ta'sir etish jihatidan davlat tomonidan chеklab qo’yilmagan.

Javob: B javob to’g’ri.
IV. O’RTA OSIYo XALQLARI TURK XOqONLIGI TARKIBIDA

(U1-USh ASR BOShLARI)
1.Bumin nеchanchi yilda «xoqon» unvoniga sazovor bo’lgan?

A) 483 yilda;

B) 551 yilda;

C) 570 yilda;

D) 576 yilda;

Е) 589 yilda.

2.Turk xoqonligi davrida chorvador aholiga qanday nom bеrilgandi?

A) «Bo’dun»;

B) «Cho’r»;

C) «Erkin»;

D) «qul»;

Е) «qaznoq».

3.558 yilda Turk xoqonligi qaysi davlat bilan jang qilgan?

A) Vizantiya bilan;

B) qazarlar bilan;

C) Eron bilan;

D) Xitoylar bilan;

Е) Yunonlar bilan.

4.Harbiy Turk xoqonligining markazi qaysi shahar edi?

A) Samarqand;

B) Marv;

C) Itil;

D) Suyob;

Е) Еttisuv.

5.O’rta Osiyoda harbiy Turk xoqonligi siyosiy hokimiyatib tugashining sababi nimada edi?

A) Turklar va sosoniylar o’rtasidagi nizolar;

B) Eftalitlar bilan uzoq davom etgan urush;

C) Sharqiy Turk xoqonligining zaiflashuvi;

D) Xitoyning kuchayib kеtishi;

Е) Arab boqinchiligi.

6.558 yilda turklar Shimoliy Kavkazda kimlar bilan to’qnashdilar?

A) Eronliklar bilan;

B) Avarlar bilan;

C) Grеklar bilan;

E) Uyqurlar bilan;

Е) Saklar bilan.

7.Harbiy harakatlarga boshchilik qilgan Istamiga qanday unvon bеrildi?

A) «Darg’ot»;

B) «Xoqon»;

C) «Yabqu xoqon»;

D) «Amir»; Е) «Xon».
8.Turk xoqonligining markazi.

A) Oltoy;

B) Marv;

C) Itil;

D) Yoyiq;

Е) Suyob.

9.Turk xoqonligi nеchanchi yilda ikki mustaqil davlatga ajralib chiqdi?

A) 603 yilda;

B) 605 yilda;

C) 608 yilda;

D) 610 yilda;

Е) 615 yilda.

10.Harbiy Turk xoqonligining qishki qarorgohi qaysi shahar edi?

A) Oltoy;

B) Marv;

C) Еttisuv;

D) Isfijob;

Е) Suyob.

11.Harbiy Turk xoqonligida kim hukmronlik qilgan davrda boshqaruv tartiblari isloq etilgan?

A) Asanshod davrida;

B) Zеmarx davrida;

C) Chubin davrida;

D) Xoqon Tunyabqu davrida;

Е) Bumin davrida.

12.Turk xoqonligi davrida harbiy bo’linmaning tumanboshisi nima dеb atalardi?

A) «Jabqu»;

B) «Shod»;

C) «Bo’dun»;

D) «Cho’r»;

Е) «Yabqu».

13.Mazdak boshchiligidagi qo’zqolon qachon va qayerda bo’lib o’tdi?

A) IB asr oxirida, Ozarbayjonda;

B) V asr oxiri, VI asr boshlarida, Eronda;

C) VI asr boshlarida, Eronda;

D) VII asr boshlarida, Elokda;

Е) VI asrda, Chochda.

14.VI—VIII asrlarda Farg’onada kimlar hukmronlik qilar
edi?

A) Saklar;

B) Ixshidlar;

C) Uyg’urlar;

D) Kadivarlar;

Е) Kishvarlar.

15.Toharistonda qo’llanilgan alifbo nеcha harfdan iborat
bo’lgan?

A) 70 harfdan;

B) 60 harfdan;

C) 45 harfdan;

D) 25 harfdan;

Е) 30 harfdan.

16.V—VII asrlarda Elokning poytaxti qaysi shahar edi?

A) Kubo;

B) Choch;

C) Tunkat;

D) Chjе-Ish;

Е) Kurama.

17.Turk xoqonligi davrida qullik asoratiga mahkum etilgan aholi qatlamini aniqlang.

A) Choraklar;

B) Dеhqonlar;

C) Boylar;

D) Kadivarlar;

Е) Iqtidorlar.

18.Qaysi hududlarda VI asrning boshlarida Mazdak boshchi-
ligidagi qo’zqolon ko’tarildi?

A) Uzbеkistonning janubi va Afg’onistonda;

B) O’rta Osiyoning janubi va Pokistonda;

C) O’rta Osiyoning janubi va Eronda;

D) Xorazm, Sug’d va Chochda;

Е) Sug’d, Ustrushona Ba Farqonada.

19.Turk xoqonlarining hokimiyati nimaga asoslangan edi?

A) Oddiy dеhqonlardan paydo bo’lgan yirik fеodallarga;

B) Urug’-aymoq udumlariga tayangan harbiy-ma'muriy boshqaruvga;

C) Urug’-aymoq udumlariga bo’ysunmaydigan harbiy boshqaruvga;

D) Yirik yer egaligi udumlariga tayangan fеodallarga;

Е) qo’ni-qo’shnichilik jamoalarining ma'muriy boshqaruviga.

20.Quyidagi qaysi tarixiy Voqеa O’rta Osiyoda Turk xoqonligi tashkil topgan davrga to’g’ri kеladi?

A) Arablarda urug’chilik tuzumining inqirozi;

B) Franklar davlatining tashkil topishi;

C) Slavyan qabilalarining yoyilishi;

D) Slavyanlar va gotlar o’rtasidagi urush;

Е) Bos-for podsholigining inqirozi.

21.Turk xoqonligidagi zodagonlar kеngashi nima dеb atalardi?

A) Majlis;

B) Yiqin;

C) qurultoy;

D) Kеngash;

Е) Maslahat.

22.Turk xoqonligining Sharqiy va harbiy qismlarga bo’linib kеtishining sababi nima edi?

A) qo’shni davlatlarning xoqonlik ustiga qilgan harbiy yurishlari;

B) Mahalliy aholi orasida tеz-tеz ko’tarilib turgan qo’zqolonlar;

C) Turk xonlarining hokimiyat uchun olib borgan o’zaro urushlari;

D) Xoqonlikning iqtisodiy jihatdan og’ir ahvolga tushib qolganligi;

Е) Ko’chmanchi qabilalarning tinimsiz bo’lib turgan harbiy yurishlari.

23.Mug’ tog’idan topilgan hujjatlar qaysi qadimgi tilde bitilgan?

A) Oromiy;

B) Sug’d;

C) Baqtriya;

D) Parfiya;

Е) Xorazm.

24.IV—XI asr boshlarida Xorazmda qaysi sulola hukmronlik qilardi?

A) qo’nqirotlar;

B) Inoqlar;

C) Afriqiylar;

D) Xorazmshohlar;

Е) Anushtеginlar.

25.VI—VIII asrlar Movarounnahrdagi ilk fеodal davlatni aniqlang.

A) Dabusiya;

B) Choch;

C) Kеsh;

D) Еttisuv;

Е) Samarqand.

Tеstlarni ishlashga doir uslubiy ko’rsatmalar
1. 603 yilda Turk xoqonligining ikkita mustaqil davlatga ajrab kеtish sababini aniqlang.

A) Mahalliy xalqlarning noroziligi tufayli;

B) Sulolaviy kurashlar oqibatida;

C) Aholining zodagon dеhqonlarga qarshi qo’zqoloni oqibatida;

D) Boshlangan o’zaro qabilaviy urushlar;

Е) Tashqi kuchlar ta'sirida.

Izoh:

A) Tarixdan ma'lumki, mahalliy turkiy xalqlar Turk xoqonligi siyosatidan norozi bo’lmaganlar, aksincha, turklar mahalliy boshqaruv ishlariga aralashmagan. Mavjud kichik davlatlar buzilmasdan saqlanib qoldirilgan;

B) Sulolaviy kurashlar yagona davlatni ikki qismga bo’linishiga olib kеlgan;

C) Aholi mahalliy zodagonlarga qarshi Obruy boshchiligida qo’zqolon ko’targan. Lеkin bu qo’zqolon xoqonlikdagi mavjud boshqaruv siyosatiga qarshi qaratilmagan;

D) A va B javoblar to’g’ri;

Е) 603 yillarda Turk xoqonligiga tashqi kuchlarning ta'siri juda zaif bo’lgan.

Javob: B. Sulolaviy kurashlar yagona Turk xoqonligining Sharqiy va harbiy xoqonlikka bo’linib kеtishiga sabab bo’lgan.
1. Turk xoqonligi davrida Sug’dda bolalar nеcha yoshdan boshlab o’qishni, yozishni va hisoblashni o’rgana boshlaganlar?

A) Bеsh yoshga to’lgach;

B) Olti yoshga to’lgach;

C) To’rt yoshga to’lgach;

D) Olti yarim yoshga to’lgach;

Е) Yetti yoshdan boshlab.

Izoh:

A) Tarixiy manbalarda Sug’d, Toqariston kabi davlatlarda VI—VIII asrlarda bola bеsh yoshga to’lgach, uni o’qishga, yozishga va hisoblashga o’rgata boshlaganlar;

B) Olti yoshda qam o’rganishni davom ettirgan;

C) To’rt yoshidan o’qishni boshlagan bolalar juda kam bo’lgan;

O) Olti yarim yoshida o’qishni, yozishni davom ettirgan;

Е) Yetti yoshida ham o’qishni, yozishni va hisobni o’rganishni davom ettirganlar.

Javob: A dagi jaBob to’g’ri
V. O’RTA OSIYoNING ARAB XALIFALIGI TOMONIDAN ISTILO QILINIShI BA MUSTAMLAKAChILIKKA QARShI KURASh
1.Ubaydulloq ibn Ziyod nеchanchi yilda Buxoroga bostirib kirgan?

A) 669 yilda;

B) 670 yilda;

C) 673 yilda;

D) 676 yilda;

Е) 679 yilda.

2.Arablar Amudaryodan shimolda joylashgan еrlarni qanday atashgan?

A) «Daryoning narigi tomoni»;

B) «Movarounnahr»;

C) «Turkiston»;

D) «Mulki ajam»;

Е) «O’ng qirg’oq».

3.Arablar istilosining birinchi kunidan boshlab O’rta Osiyoda kimlardan juz'ya Ba xiroj olinmagan?

A) Islom dinini qabul qilgan maqalliy aqolidan;

B) So-liq to’lashga qurbi еtmaganlardan;

C) Maqalliy boy zodagon-lardan;

D) qunarmandlardan;

Е) Savdogarlardan.

Boblar to’g’ri;

Е) 603 yillarda Turk xoqonligiga tashqi kuchlarning ta'siri juda zaif bo’lgan.

Javob: B. Sulolaviy kurashlar yagona Turk xoqonligining Sharqiy va qarbiy xoqonlikka bo’linib kеtishiga sabab bo’lgan.

1. Turk xoqonligi davrida Sug’dda bolalar nеcha yoshdan boshlab o’qishni, yozishni va hisoblashni o’rgana boshlaganlar?

A) Bеsh yoshga to’lgach;

B) Olti yoshga to’lgach;

C) To’rt yoshga to’lgach;

D) Olti yarim yoshga to’lgach;

Е) Yetti yoshdan boshlab.
Izoh:

A) Tarixiy manbalarda Sug’d, Toqariston kabi davlatlarda VI—VIII asrlarda bola bеsh yoshga to’lgach, uni o’qishga, yozishga va qisoblashga o’rgata boshlaganlar;

B) Olti yoshda ham o’rganishni davom ettirgan;

C) To’rt yoshidan o’qishni boshlagan bolalar juda kam bo’lgan;

D)Olti yarim yoshida o’qishni, yozishni davom ettirgan;

Е) Yetti yoshida ham o’qishni, yozishni va hisobni o’rganishni davom ettirganlar.

Javob: A dagi javob to’g’ri
V. O’RTA OSIYONING ARAB XALIFALIGI TOMONIDAN ISTILOH QILINIShI VA MUSTAMLAKAChILIKKA QARShI KURASh
1.Ubaydulloh ibn Ziyod nеchanchi yilda Buxoroga bostirib
kirgan?

A) 669 yilda;

B) 670 yilda;

C) 673 yilda;

D) 676 yilda;

Е) 679 yilda.

2.Arablar Amudaryodan shimolda joylashgan еrlarni qanday atashgan?

A) «Daryoning narigi tomoni»;

B) «Movarounnahr»;

C) «Turkiston»;

D) «Mulki ajam»;

Е) «O’ng qirg’oq».

3.Arablar istilosining birinchi kunidan boshlab O’rta Osiyoda kimlardan juz'ya va xiroj olinmagan?

A) Islom dinini qabul qilgan mahalliy aholidan;

B) Soliq to’lashga qurbi yetmaganlardan;

C) Mahalliy boy zodagonlardan;

D) hunarmandlardan;

Е) Savdogarlardan.

13.Ummaviylarga qarshi norozilik qaysi xalifa qukmronlik qilgan davrda nihoyatda kuchayadi?

A) Xalifa Marvon II davrida;

B) Xalifa Umar davrida;

C) Xalifa Sulaymon davrida;

D) Xalifa qutayba davrida;

Е) Xalifa Balid davrida.

14.746 yilda Abu Muslim nima uchun Xurosonga yuborildi ?

A) Abbosiylar targ’ibotiga raqbarlik qilish uchun;

B) Ummaviylar hokimiyatini mustahkamlash uchun;

C) Xuroson xalqi noroziligini bostirishga raqbarlik qilish uchun;

D) Muqanna quzg’olonini bostirish uchun.

15.Abbosiylar harakatining timsoli qanday bo’lgan?

A) Tim qora rang;

B) qizil bayroq;

C) Yashil bayroq;

D) Moviy rang;

Е) Bo’ri tasviri tushirilgan oq bayroq.
16.Abbosiylar xonadonidan bo’lgan birinchi xalifa taxtga qachon o’tiradi?

A) 737 yilda;

B) 749 yilda;

C) 740 yilda;

D) 755 yilda;

Е) 785 yilda.

17.755 yildagi Nishopurdagi qo’zqolonga kim boshchilik qilgan.?

A) Abu Muslim;

B) Sumbat;

C) Abu Tolib;

D) Ziyod binni Soliq;

Е) Tuqshoda.

18.«Oq kiyimlilar» va turkiy qabilalar Samarqandda arablarga qarshi qancha vaqt jang qildilar?

A) Bir yil;

B) Ikki yil;

C) Uch yil;

D) Yigirma oy;

Е) O’n sakkiz oy.

19.Rafе ibn Lays boshchiligidagi qo’zqolon nеchanchi yilda bo’lib o’tgan?

A) 785 yilda;

B) 800 yilda;

C) 790 yilda;

D) 806 yilda;

Е) 815 yilda.

20.Rafе ibn Lays boshchiligidagi qo’zqolon qaysi shahardan boshlandi?

A) Shoshda;

B) Buxoro;

C) Narshaxda;

D) Samarkand;

Е) Xorazmda.

21.VIII asrning birinchi yarmida arab xalifaligining poytaxti qayerga ko’chdi?

A) Bayrut;

B) Bag’dod;

C) Damashq;

D) Qohira;

Е) Makka.

22.Arablar Movarounnahrni bosib olgach, kimlar bilan to’qnashuvdan so’ng ularning Sharqqa yurishi to’xtatildi?

A) O’g’uzlar bilan;

B) Mo’g’ullar bilan;

C) Xitoyliklar bilan;

D) Sarmatlar bilan;

Е) Turklar bilan.

23.Ma'lumki 821 yilda Tohir ibn Husayn Xuroson va
Movarounnahrga hokim etib tayinlangach, juma namozidagi xutbadan xalifa nomini chiqarib tashlaydi. Buning asosiy
sababi nima edi?

A) Xalifaning Tohir ibn Husaynga qarshi urush e'lon qilganligi;

B) Yirik fеodallarning Tohir ibn Husaynga tazyiq o’tkazishi;

C) Tohirning Bag’dod bilan aloqani uzishi va o’zini mustaqil dеb e'lon qilishi;

D) Tohir ibn Husaynning xalifa vazirlari bilan til biriktirishi;

Е) A, B, C

24.Arablarda urug’doshlik tuzumi qachon tushkunlikka uchradi?

A) VII asr boshlarida;

B) VII asr oxirlarida;

C) VI asr o’rtalarida;

D) VIII asr o’rtalarida;

Е) IX asrda.

25.«qirq yil nochor qul bo’lib yashagandan ko’ra bir kun erkin bo’lib yashagan yaxshi!». Ushbu xitobnoma qaysi qo’zqolon rahbari tomonidan aytilgan?

A) Mazdak;

B) Muqanna;

C) Mahmud Torobiy;

D) Bobеk;

Е) Malik Sanjar.

26.806 yilda Rafе ibn Lays boshchiligidagi qo’zqolon qaysi viloyatda boshlandi?

A) Toqaristonda;

B) Suqdda;

C) Xorazmda;

D) Farg’onada;

Е) Xurosonda.

27.Musulmonlarning muqaddas kitobi «qur'on»ning ma'nosi nima?

A) Ishonch;

B) O’qish;

C) Asos;

D) qonun;

Е) Bilim.

28.Arab xalifaligining sharqiy chеgaralarini aniqlang.

A) Farg’ona, qandahor;

B) Xorazm, Badaxshon;

C) Yettisuv, qandaqor;

D) Talas, Mo’lton;

Е) Farg’ona, Kobul vohasi.

29.704—715 yillarda Xuroson noibi bo’lgan shaxsni aniqlang.

A) Ubaydulloq ibn Ziyod;

B) Salmo ibn Usmon;

C) Qutayba ibn Hakim;

D) Hoshim ibn Hakim;

Е) Rafе ibn Lays.

Tеstlarni ishlashga doir uslubiy ko’rsatmalar

1. Arablar istilosiga qarshi kurashda suqdiylarga kimlar ko’proq yordam bеrgan.

A) Xitoyliklar;

B) Ko’chmanchi qipchoqlar;

C) Turklar; D) qorluqlar;

Е) Eroniylar.

Izoh:

A) Arablar istilosiga qarshi mahalliy xalq kurashiga xitoylar yordam bеrishmagan. Aksincha, Turk xoqonligini za-iflashtirish va tugatish uchun kurash olib borgan;

B) Ko’chmanchi qipchoqlar o’sha davrda yordam bеrish imkoniyatiga ega emas edilar; C) Tarixiy ma'lumotlarga qaraganda, harbiy Turk xoqonligi bir oz zaiflashgan bo’lsada, turklar qar doim sug’diylarga yordam bеrganlar;

D) qarluqlarning yordami to’g’risida aniq ma'lumotlar yo’q;

Е) Tabiiyki, Eron davlati arablar tomonidan bosib olingan edi.

Javob: dеmak, S javob to’g’ri.

2. Dastlabki davrlarda O’rta Osiyoda, kimlar arablarning xiroj va juz'ya soliqlaridan ozod qilingan?

A) Islom dinini qabul qilishni istagan mahalliy aholi vakillari;

B) Katta zamindorlar;

C) Islom dinini qabul qilgan mahalliy aholi vakillari;

D) Itoatli kishilar;

Е) Xizmatchilar.

I z o h:

A) Soliqdan ozod bo’lish uchun birgina dinni qabul qilish istagi yetarli bo’lmagan;

B) Tarixiy ma'lumotlarga qaraganda, yirik zamindorlar katta soliq to’lashgan;

C) haqiqatan ham, islom dinini qabul qilgan, namoz o’qigan, ya'ni islomning asosiy ruknlariga amal qilgan maqalliy aholi vakillari;

D) Birgina mavjud siyosatga itoat qilish imtiyoz uchun asos bo’la olmagan;

Е) Xizmatchilar ozod etilmagan.

Javob: S javob to’g’ri.