I bob topografik xaritalarning elementlari va mazmuni

MUNDAREJA
KIRISH…………………………………………………………………………….3
I BOB TOPOGRAFIK XARITALARNING ELEMENTLARI VA MAZMUNI
1.1 Topografik xaritalar………………………………………………………...4
1.2 Topografik xaritalarning elementlari………………………….…………..12
1.3 Topografik xaritalarning mazmuni……………………………….……….13
II BOB MASOFALAR, JOYLAR, HAJMLARNI O'LCHASH
2.1 Masofani o'lchash………………………………………………………..14
2.2 Topografik xaritada maydonlarni o'lchash………………………………15
2.3 Turli qazish ishlari hajmini aniqlash…………………………………….18
III BOB ORIENTATSIYA BURCHAKLARINI ANIQLASH
3.1 Haqiqiy azimut, magnit azimut, boshqaruv burchagi va rumba ta'rifi……19
IV BOB YENGILLIKNING XUSUSIYATLARINI ANIQLASH
4.1 Yengillikning asosiy shakllari……………………………………………21
4.2 Topografik xaritalarda yengil rasm………………………………………21
V BOB XARITADAGI ER TAVSIFLARINI TUZISH
5.1 Gidrografik ob'ektlarning tavsifi…………………………………………23
5.2 Yo'l-transport tarmoqlarining tavsifi……………………………………24
VI BOB OBZOR -TOPOGRAFIK XARITALAR
6.1 1: 2000 shkalasi bo'yicha obzor -topografik xaritaga qo'yiladigan maqsad va talablar…………………………………………………………………………25
XULOSA…………………………………………………………………………36
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI………………………….37

KIRISH
Aholi punktlarini zamonaviy rejalashtirish va qurish, uy-joylar, madaniy-maishiy binolar, fabrikalar, elektr stantsiyalari, neft quvurlari va gaz quvurlari, suv quvurlari va issiqlik tarmoqlari, boshqa muhandislik inshootlarini loyihalash va qurish muhandislik geodeziyasi bo'yicha chuqur bilimlarni quruvchi muhandislardan talab qiladi. Topografiya bilimlari ayniqsa muhimdir, chunki topografik xaritalarda muhandislar doimo bo'lmasa juda tez ishlashlari kerak.Topografiya-yer, havo va kosmik suratga olish asosida topografik xaritalarni yaratish orqali yer yuzasining geografik va geometrik holatini o'rganadigan fan. Topografiyaning asosiy ilmiy va amaliy vazifalari topografik xaritalarni yaratish usullarini ishlab chiqish va takomillashtirish, ularda tabiat va inson faoliyati obyektlarini tasvirlash usullari, ilmiy va amaliy muammolarni hal qilish uchun xaritalardan foydalanish hisoblanadi.Bugungi kunda topografik xaritalarning aksariyati vaqti-vaqti bilan yangilanadi. Tumanning xususiyatlariga qarab davriy yangilanish (2-3 dan 12-15 yilgacha) yoki uzluksiz qo'llaniladi; har ikkala holatda ham u havo fotosuratlariga va kartografik ahamiyatga ega bo'lgan materiallarga (o'rmon rejalari, shaharlardagi binolarni inventarizatsiya qilish varaqalari, yo'llarning chiziqli jadvallari, elektr uzatish liniyalari sxemalari va boshqalar) asoslangan bo'lishi kerak. Xaritalarni yangilashda qo'shimchalar va tuzatishlar asosan landshaftning ijtimoiy-iqtisodiy ob'ektlari - aholi punktlari, yo'llar, qayta ishlangan erlar uchun zarurdir. Yangilangan xaritalar ma'lum bir miqyosda tortishish paytida olingan yangi kartalar bilan bir xil aniqlikka ega bo'lishi kerak. Shuning uchun, bugungi kunda topografik xaritalarni o'rganish dolzarb va kerakli e'tiborni talab qiladi. Topografik xaritalarni to'g'ri o'rganish uchun men doimo kuzatib boradigan maqsadni qo'ydim. Mening ishimning maqsadi topografik xaritalarning elementlarini va mazmunini ko'rib chiqish; masofalar, joylar, hajmlarni o'lchashni ko'rib chiqish; yo'nalishning burchaklarini aniqlash, relyef xususiyatlari va xarita bo'yicha er tavsiflarini tuzish.