I-bob. Statistikaning predmeti, metodi va tashkil etilishi

TAYANCH IBORALAR
Statistik kuzatish - ijtimoiy xayot xodisa va jarayonlar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni muntazam ravishda, rejali, ilmiy asosda to‘plash (yig‘ish)dir.
Statistik kuzatishning ob’ekti (statistik to‘plam) - kerakli ma’lumotlar to‘planishi lozim bo‘lgan ko‘plab hodisa va jarayonlar majmui.
Kuzatish birliklari - to‘plam elementlaridir.
To‘plam belgisi - statistik kuzatishning har birligining xususiyatlarini ifodalovchi aniqlanishi (o‘rganilishi) lozim bo‘lgan miqdoriy tasvirini ko‘rsatuvchi tushunchadir.
Sifat (atributiv) belgilar - hodisa va jarayonlarning mohiyatini ifodalovchi ko‘plab tushunchalardan tashkil topgan belgilardir.
Miqdoriy belgilar - mohiyati son jihatdan ifodalanishi mumkin bo‘lgan belgilardir.
Hisobot birligi - kuzatish birligi to‘g‘risida ma’lumotlar keladigan manbadir.
Hisobot - davlat statistika organlari belgilagan muddatda korxona va muassasalardan olib turadigan, oldindan tasdiqlangan shakldagi statistik kuzatish shaklidir.
Yalpi (to‘liq) kuzatish - o‘rganilayotgan to‘plamning barcha birliklarini qamrab oluvchi statistik kuzatish turidir.
Qisman kuzatish - o‘rganilayotgan to‘plamni faqat bir qismi qamrab oladigan statistik kuzatish turidir.
Tanlab kuzatish - tasodifiy usulda ajratilgan to‘plam birliklarining qismining kuzatilishidir.
Asosiy massivni kuzatish - o‘rganilayotgan to‘plam birliklarining eng muhim belgilarini qamrab oladigan qisman kuzatishdir.
Monografik kuzatish - maxsus xususiyatlarga ega bo‘lgan qandaydir to‘plam aloxida birliklarini chuqurroq va har tomonlama o‘rganish imkonini beruvchi qisman kuzatishdir.
Bevosita kuzatish - o‘rganiladigan xodisalar belgilarini qayd qiluvchilar tomonidan o‘lchash, sanash, qarab chiqish natijasida aniqlashdir.
Hujjatli kuzatish - ma’lumotlar manbai sifatida turli hujjatlardan foydalanishga asoslangan kuzatishdir.
So‘roq orqali kuzatish - so‘roq qilinayotgan shaxslarning Statistik kuzatishning dasturi - kuzatish jarayonida javob olinishi lozim bo‘lgan savollar majmuidir. Reprezentativlik (vakillik) xatosi - tanlab olingan to‘plam bilan bosh to‘plam umumlashtiruvchi ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi farqdir.

“Statistik kuzatish” bobi bo‘yicha