1.2-jadval
Respublikada etishtirilgan qishloq, o‘rmon va baliq xo‘jaligi mahsulotlarining hajmi
№
|
Viloyat
|
Etishtirilgan mahsulot hajmi, mlrd.so‘mda
|
№
|
Viloyat
|
Etishtirilgan mahsulot hajmi, mlrd.so‘mda
|
1
|
Andijon
|
7415,1
|
8
|
Surxondaryo
|
6317,7
|
2
|
Buxoro
|
5775,3
|
9
|
Sirdaryo
|
2902,3
|
3
|
Jizzax
|
3399,4
|
10
|
Toshkent
|
8424,7
|
4
|
Qashqadaryo
|
5690,3
|
11
|
Farg‘ona
|
6018,8
|
5
|
Navoiy
|
3853,9
|
12
|
Xorazm
|
3780,6
|
6
|
Namangan
|
4879,3
|
13
|
Qaraqolpokiston Resp.
|
1958,6
|
7
|
Samarqand
|
9088,2
|
|
|
|
Ma’lumotlar asosida etishtirilgan mahsulot hajmi bo‘yicha 3ta guruhga ajrating.
Echilishi:
Masalani echish uchun oldin etishtirilgan mahsulot hajmi bo‘yicha eng yuqori va eng kichik qiymatini
aniqlaymiz. Jadval ma’lumotlariga ko‘ra Samarqand viloyati eng yuqori, Qaraqolpokiston Respublikasi eng past ko‘rsatkichga erishgan.
Guruh oralig‘i kattaligini aniqlab olamiz:
Demak guruh oralig‘i kattaliki 2376.5 mlrd.so‘mni tashkil etadi. Endi guruhlarni tuzib chiqamiz. Birinchi guruhning chegarasini aniqlash uchun belgining eng minimal qiymatiga oraliq kattalikni qo‘shsak birinchi guruhning yuqori chegarasi kelib chiqadi: 1958.6+2376.5=4335,1 mlrd.so‘m. Demak birinchi guruhga 1958,6-4335,1 gacha mahsulot hajmiga ega bo‘lgan viloyatlar kiradi. Bu guruhga tartib raqami 3, 5 ,9 ,11, 12 bo‘lgan viloyatlar kiradi. SHu tartibda qolgan guruhlarni aniqlaymiz va olingan natijalarni jadvalga joylashtiramiz(1.3-jadval).
1.3-jadval
Mahsulot hajmi bo‘yicha guruhlar
№
|
Etishtirilgan mahsulot hajmi bo‘yicha guruhlar mlrd.so‘mda
|
Viloyatlar soni
|
Etishtirilgan mahsulot hajmi, mlrd.so‘mda
|
Jami mahsulotga nisbatan
(%)
|
I
|
1958,6-4335,1
|
5(3, 5, 9, 12, 13)
|
15894,8
|
22,9
|
II
|
4335,1-6711,6
|
5(2, 4, 6, 8, 11)
|
28681,4
|
41,3
|
III
|
6711,6-9088,2
|
3(1, 7, 10)
|
24928,0
|
35,9
|
Jami
|
|
13
|
69504,2
|
100,0
|
5-masala. Tijorat banklarining foiz stafkalari va kredit miqdori bo‘yicha ma’lumotlar berilgan(1.4-jadval).
1.4-jadval
№
|
Foiz stavkasi, %
|
Kredit mikdori, mlrd.so‘m
|
№
|
Foiz stavkasi, %
|
Kredit mikdori, mlrd.so‘m
|
1
|
14
|
27,50
|
16
|
24
|
12,18
|
2
|
24
|
22,33
|
17
|
14
|
12,12
|
3
|
22
|
21,20
|
18
|
22
|
11,90
|
4
|
18
|
8,90
|
19
|
28
|
6,10
|
5
|
12
|
27,80
|
20
|
26
|
5,40
|
6
|
14
|
11,60
|
21
|
26
|
5,20
|
7
|
14
|
13,24
|
22
|
32
|
2,80
|
8
|
14
|
13,36
|
23
|
22
|
12,30
|
9
|
18
|
13,50
|
24
|
18
|
16,45
|
10
|
24
|
13,54
|
25
|
22
|
21,10
|
11
|
18
|
13,58
|
26
|
22
|
17,80
|
12
|
14
|
3,25
|
27
|
18
|
19,62
|
13
|
30
|
7,60
|
28
|
20
|
20,15
|
14
|
24
|
2,90
|
29
|
20
|
23,98
|
15
|
18
|
25,52
|
30
|
14
|
26,50
|
Jadval ma’lumotlari asosida:
Tijorat banklarining kredit mikdori bo‘yicha guruhlarga ajrating
kredit mikdori va foiz stavkasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni analitik guruhlash yordamida baxolang.
Echilishi:
1) Guruxlash quyidagicha amalga oshiriladi. Oldin guruhlar soni va guruh intervali aniqlanadi. 1.4-jadval ma’lumotlariga ko‘ra kredit mikdori 5-bankda eng yuqori, 22-bankda eng past ko‘rsatkichga erishgan.
Guruhlar soni Sterjess formulasiga asosan, to‘plam birliklarining soni 30 ta bo‘lganda 5 ta olinadi. Guruh oralig‘i kattaligini aniqlab olamiz:
Guruhlarga ajratish uchun kredit miqdori bo‘yicha har bir guruhning quyi va yuqori chegarasini aniqlab olish lozim. Birinchi guruhning chegarasini aniqlash uchun belgining eng minimal qiymatiga oraliq kattalikni qo‘shsak birinchi guruhning yuqori chegarasi kelib chiqadi: 2,80+5=7,80 mlrd.so‘m. Demak birinchi guruhga 2,80-7,80 mlrd.so‘mgacha kredit mikdoriga ega bo‘lgan banklar kiradi. Bu guruhga tartib raqami 12, 13, 14, 19, 20, 21,22 bo‘lgan banklar kiradi. CHunki ushbu banklarning kredit mikdori mos ravishda 3.25, 7.60, 2.50, 6.10, 5.40, 5.20, 2.80 mlrd.so‘mga teng. Bu erda bir narsaga e’tiborni qaratish kerakki, agar kredit miqdori 7.80 mld.so‘mga ya’ni 1-guruhning yuqori qiymatiga teng bo‘lsa bu bank ikkinchi guruhga kiritiladi. SHu tartibda qolgan guruhlarni aniqlaymiz va olingan natijalarni jadvalga joylashtiramiz(1.5-jadval).
1.5-jadval
Banklarni kredit miqdori bo‘yicha guruhlash
№
|
Kredit mikdori bo‘yicha guruhlar, mlrd. so‘m
|
Banklar tartib raqami va soni
|
Kredit mikdori,
mlrd. so‘m
|
I
|
2.80-7.8 0
|
12, 13, 14, 19, 20, 21, 22
|
3.25, 7.60, 2.80, 6.10, 5.40, 5.20, 2.80
|
|
jami
|
7
|
33.15
|
II
|
7.80-12.80
|
4, 6, 16, 17, 18, 23
|
8.90, 11.60, 12.18, 12.12, 11.90
|
|
jami
|
6
|
69.00
|
III
|
12.80-17.80
|
7, 8, 9, 10, 11, 24
|
13.24, 13.36, 13.50, 13.54, 13.58, 16.45,
|
|
jami
|
6
|
83.67
|
IV
|
17.80-22.80
|
2, 3, 25, 26, 27, 28
|
22.33, 21.20, 21.10, 17.80, 19.62, 20.15,
|
|
jami
|
6
|
122.20
|
V
|
22.80-27.80
|
1, 15, 22, 29, 30
|
27.50, 27,80, 25.52, 23,98, 26,50
|
|
jami
|
5
|
131.30
|
|
Jami
|
30
|
439.32
|
2) Kredit mikdori va foiz stavkasi o‘rtasidagi bog‘liqlikni analitik guruhlash yordamida baxolash omil va natijaviy belgi o‘rtasidagi bog‘liqlikni o‘rganishdan iborat. Berilgan ma’lumotlar asosida omil belgi qilib foiz stavkasini olsak maqsadga muvofiq bo‘ladi, chunki foiz stavkasi miqdori baland yoki past bo‘lishi kredit miqdorini ko‘proq yoki kamroq berilishiga sabab bo‘la oladi. Demak analitik guruhlashni amalga oshirish uchun omil belgi, ya’ni foiz stavkasi bo‘yicha 5 ta guruhga ajratamiz. Tijorat banklarda foiz stavkasi bo‘yicha eng yuqori ko‘rsatichkich 30 %, eng past ko‘rsatkich 12 % qilib bergilangan.
Guruh oralig‘i kattaligi:
Demak birinchi guruhning chegarasi 12 %dan 16% gacha, bu guruhga tegishli banklar soni 8 ta. Qolgan guruhlar: 16-20% va 6 ta, 20-24% va 7 ta, 24-28% va 6 ta, 28-32% va 3 ta bankni o‘z ichiga olgan. Barcha hisob-kitoblarni jadvalga joylashtiramiz(1.6-jadval)
1.6-jadval
Foiz stavkasi va kredit miqdori bo‘yicha bog‘liqlik jadvali
№
|
Foiz stavkasi bo‘yicha guruhlar,
%
|
Banklar tartib raqami
|
Banklar soni
|
Foiz stavkasi
|
Kredit mikdori
|
jami
|
o‘rtacha
|
jami
|
o‘rtacha
|
I
|
12-16
|
1, 5, 6, 7, 8, 12, 17, 30
|
8
|
110
|
13.8
|
135.4
|
16.9
|
II
|
16-20
|
4, 9, 11, 15, 24, 27
|
6
|
108
|
18.0
|
97.6
|
16.3
|
III
|
20-24
|
3, 18, 23, 25, 26, 28, 29
|
7
|
150
|
21.4
|
107.3
|
15.3
|
IV
|
24-28
|
2, 10, 14, 16, 20, 21,
|
6
|
148
|
24.7
|
61.5
|
10.3
|
V
|
28-32
|
13, 19, 22
|
3
|
90
|
30.0
|
16.5
|
5.5
|
|
Jami
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |