I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar



Download 5,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/225
Sana03.07.2021
Hajmi5,36 Mb.
#108758
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   225
Bog'liq
Яримўтказгичлар физикаси Бадирханов

 
1.4-§. Teskari elementar panjara 
 
            To‘g‘ri  elementar  panjarani  aks  ettiruvchi  asosiy  vektorlar 
   ;  ;    bo‘lib, 
bular  asosida  xohlagan  kattalikdagi  kristall  panjarani  hosil  qilish  mumkin.  Buning 
uchun  vektorlarni  o‘z  yo‘nalishlari  bo‘yicha  xohlagan  ko‘chirilganda  hosil  qilingan 
kristall panjara hajmi quyidagicha ifodalanadi: 
                                             V = n
  · m  · d       (1) 
           Kristallardagi elektronlarning energetik holatini to‘laroq tasavvur qilish uchun 
hamda  kristallarda  rentgen  nurlarining  difraksiyasini  chuqurroq  tushunish  uchun 
teskari  elementar  panjara  tushunchasi  kiritilgan.  Teskari  panjarani  asosiy  vektorlari 
quydagicha aniqlanadi: 
  = 2π
   
     
      =2π 
   
     
      C=2π 
   
     
            
bundan  ko‘rinib turibdiki, teskari panjara  vektorlari 
     va   ga,   esa    va   ga;   
esa 
  va   larga perpendikulyar holda bo‘ladi. Bunda teskari elementar panjara hajmi  
                                              V = 
    
 
 
       
            (3)  ga teng. 
          Agar biz tomonlari a ga teng bo‘lgan kub kristall panjarani olsak, unga teskari 
panjara tomonlari (2) formulaga asosan  A = 
  
 
    bo‘ladi va bunday teskari panjara 
ham oddiy kub panjara bo‘ladi. 
Teskari  elementar  panjarani  Vigner-Zeyts  usuli  bilan  shakllantirish  mumkin.  Bunda 
Bravye  panjarasidagi  ixtiyoriy  tugundan  to‘g‘ri  chiziq  orqali  yaqin  tugunlarni 
birlashtiriladi.Undan  so‘ng    bu  chiziqlarni  teng  ikkiga  bo‘ladigan  va  ularga 
perpendikulyar  chiziqlar  o‘tkaziladi.  O‘sha  chiziqlar  kesishgan  yuzalarda  hosil 
bo‘lgan shakl Vigner-Zeyts yacheykasi deb ataladi. 

Download 5,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   225




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish