I bob qattiq jismlar 1-§. Qattiq jismlarning fizikasida asosiy tushunchalar

10
-12
 
10
-10
 
10
-8
 
10
-6
 
160 
200 
80 
T, K 
а) 
б) 

ОП
, (om*sm)
-1
 
120 
200 
От
н.
ед.
 

/

0
 
Расм. 11.6. а) kompensatsiyalangan 
kremniydagi qoldiq o‘tkazuvchanlikni 
harorat ta;sirida so‘nishi ta'sirini 
so'nishi
 
10
0
 
10
10
4
 
10
6
 
a) 
1 
2 
3 
4 

ОП
/

т
 
2
40 
60  80  t, c 
b) 

ОП
/

т
 
10
4
 
10
6
 
10
2
 
10
0
 
20  40  60  80 
t, сек 
1 
2 
3 

---

 
209 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
10.7  Rasm..  Marganets  kirishma  atomlarining  elektrofaol  konsentratsiyasini 
miqdoriga  nisbatan  solishtirma  qarshilikni  magnit  maydon  kuchlanganligini  qiymatiga 
bog‗liqligi. 
SiI=150 lk, E=100 V/cm, T=300 K, 1-

=6,3·10
3
Om·cm ( KDB –1), 
2-

=6,3·10
3
 Om·cm ( KDB –10), 3-

=6,5·10
3
 Om·cm ( KDB –100). 
Rasmdan  ko‗rinadiki  marganets  atomlari  bilan  kompensatsiyalangan  p-turdagi 
kremniy  materialida  manfiy  magnit  qarshilik  kuzatildi.  Magnit  maydon 
kuchlanganligini qiymati oshib borishi bilan manfiy  magnit qarshilikni qiymati ham 
oshib  bordi.  Boshlang‗ich  kremniy  materialida  bor  atomlarining  konsentratsiya 
miqdori  ko‗p  bo‗lganida  manfiy  magnit  qarshilikni  qiymati  ham  katta  bo‗lish 
kuzatiladi. 
 Manfiy  magnit qarshilikni qiymati nafaqat boshlang‗ich kremniy  materialidagi 
bor  atomlarining  konsentratsiyasini  qiymatiga,  balki  tashqi  ta‘sirlarga,  ya‘ni 
haroratga, yoritilganlik va elektr maydon kuchlanganligining qiymatiga, tushayotgan 
monoxramatik  nurning  to‗lqin  uzunligiga  bog‗liq  ekan.  Yuqorida  sanab  o‗tilgan 
tashqi  ta‘sirlarni  boshqarib  manfiy  magnit  qarshilikni  vujudga  keltirish  va  turg‗un 
kuzatilish  mumkinligi aniqlandi.