I bob. O‟zbekiston soliq tizimini yanada rivojlan

XULOSA  VA   TAKLIFLAR…………………………………………….72 

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR  RO‟YXATI………………….74 

ILOVALAR…………………………………………………………………. 

 

 

---

3 

KIRISH 

 

Mavzuning  dolzarbligi.  Mamlakatimizda  mustaqillik  yillarida  amalga 

oshirilgan  keng  ko‘lamli  islohotlar  milliy  davlatchilik  va  suverenitetni 

mustahkamlash, 

xavfsizlik 

va 

huquq-tartibotni, 

davlatimiz 

chegaralari 

daxlsizligini,  jamiyatda  qonun  ustuvorligini,  inson  huquq  va  erkinliklarini, 

millatlararo  totuvlik  va  diniy  bag‘rikenglik  muhitini  ta‘minlash  uchun  muhim 

poydevor  bo‘ldi,  xalqimizning  munosib  hayot  kechirishi,  fuqarolarimizning 

bunyodkorlik  salohiyatini  ro‘yobga  chiqarish  uchun  zarur  shart-sharoitlar  yaratdi. 

Olib borilayotgan islohotlar samarasini yanada oshirish, davlat va jamiyatning har 

tomonlama  va  jadal  rivojlanishi  uchun  shart-sharoitlar  yaratish,  mamlakatimizni 

modernizatsiya qilish hamda hayotning barcha sohalarini liberallashtirish bo‘yicha 

ustuvor  yo‘nalishlarni  amalga  oshirish  maqsadida  aholi  va  tadbirkorlarni 

o‘ylantirayotgan  dolzarb  masalalarni  har  tomonlama  o‘rganish,  amaldagi 

qonunchilik,  huquqni  qo‘llash  amaliyoti  va  ilg‘or  xorijiy  tajribani  tahlil  qilish, 

shuningdek  keng  jamoatchilik  muhokamasi  natijasida  ishlab  chiqilgan  hamda 

quyidagilarni nazarda tutiladi. 

2017-  2021  yillarda  O‘zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  5ta 

ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi qabul qilindi. Davlat va jamiyat 

qurilishini 

takomillashtirishga 

yo‘naltirilgan 

demokratik 

islohotlarni 

chuqurlashtirish  va  mamlakatni  modernizatsiya  qilishda  parlamentning  hamda 

siyosiy  partiyalarning  rolini  yanada  kuchaytirish,  davlat  boshqaruvi  tizimini  isloh 

qilish,  davlat  xizmatining  tashkiliy-huquqiy  asoslarini  rivojlantirish,  ―Elektron 

hukumat‖ tizimini takomillashtirish, davlat xizmatlari sifati va samarasini oshirish, 

jamoatchilik  nazorati  mexanizmlarini  amalda  tatbiq  etish,  fuqarolik  jamiyati 

institutlari hamda ommaviy axborot vositalari rolini kuchaytirish;  

Hozirda, mamlakatimiz soliq tizimi oldida bozor munosabatlarini to‘laqonli 

shakllantirish  uchun  shart-sharoit  yaratish  bilan  bir  qatorda,  davlat  byudjetini 

mablag‘lar  bilan  ta‘minlash  hamda  ustivor  yo‘nalishdagi  iqtisodiy  faoliyatni 

soliqlar vositasida qo‘llab-quvvatlashni talab etiladi. 

---

4 

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan so‘nggi yillarda imzolangan 

iqtisodiyotni  rivojlantirishda  soliqlarning  ahamiyatini  oshirishga  qaratilgan  qator 

farmon va qarorlar, O‘zbekiston Respublikasi qonunlari, Vazirlar Mahkamasining 

qarorlari  bu  sohada  katta  o‘zgarishlar  bosqichini  boshlab  berdi.  Ular  asosan  soliq 

nazoratini  kamaytirish,  soliq  huquqbuzarliklari  uchun  moliyaviy  jazolarni 

yengillashtirish,  soliq  to‘lovchilar  huquqlarini  kengaytirish,  soliq  hisobotlar 

tizimini  soddalashtirish,  soliq  xizmati  organlarining  soliq  to‘lovchilarga  nisbatan 

noto‘g‘ri hatti-harakatlari uchun javobgarliklarini kuchaytirishga qaratilgan.  

Hozirgi  kunda  soliq  tizimida  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiy  islohatlar, 

xo‘jalik  yurituvchi  subyektlarning  foyda  solig‘i  hisobi  va  tahlilini  jahon 

tajribasidan  kelib  chiqib,  o‘rganishni  mavjud  muammoli  masalalarni  hal  etish 

yo‘llarini  belgilashni  talab  etadi.  Ushbu  zaruratlar  tanlangan  mavzuning 

dolzarbligini belgilaydi. 

2017  —  2021  yillarda  O‘zbekiston  Respublikasini  rivojlantirishning  5  ta 

ustuvor  yo‘nalishi  bo‘yicha  Harakatlar  strategiyasida  belgilangan  soliq  yukini 

kamaytirish  va  soliq  solish  tizimini  soddalashtirish,  soliq  ma‘muriyatchiligini 

takomillashtirish  vazifalarini  amalga  oshirish  maqsadida,  shuningdek,  keng 

jamoatchilik  muhokamasi  natijalari  hamda  Xalqaro  valyuta  jamg‘armasi,  Jahon 

banki va xalqaro ekspertlarning tavsiyalaridan kelib chiqib: 

O‘zbekiston  Respublikasining  soliq  siyosatini  takomillashtirish  konsepsi-

yasining asosiy yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilansin: 

1

 

a)  iqtisodiyotga  soliq  yukining  darajasini  kamaytirish,  shuningdek,  soliq 

solishning  soddalashtirilgan  va  umumbelgilangan  tizimi  bo‘yicha  soliqlarni 

to‘laydigan  xo‘jalik  yurituvchi  subyektlar  o‘rtasidagi  soliq  yuki  darajasidagi 

nomutanosibliklarni bartaraf etish; 

b) soliqlarni unifikarsiya qilish yo‘li bilan ularni maqbullashtirish, o‘xshash  

                     

1

  

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining  2018-yil 29-iyundagi     ―O‘zbekiston Respublikasining soliq siyosatini 

takomillashtirish  konsepsiyasi  to‗g‗risida‖  PQ  5468-sonli  farmoni.  http//.www.lex.uz  (O`zbekiston  Respublikasi 

Adliya vazirligi huzuridagi huquqiy axborot bilan ta‘minlash markazi) 

---

5 

soliq solish bazasiga ega bo‘lgan soliqlarni birlashtirish, soliq hisobotlarini qisqar-

tirish va soddalashtirish, operatsion xarajatlarni minimallashtirish; 

c)  makroiqtisodiy  vaziyatning  barqarorligini,  O‘zbekiston  Respublikasi 

Davlat  byudjeti  va  uning  daromad  soliqlarni  unifikatsiya  qilish  yo‘li  bilan  ularni 

maqbullashtirish,  o‘xshash  soliq  solish  bazasiga  ega  bo‘lgan  soliqlarni 

birlashtirish,  soliq  hisobotlarini  qisqartirish  va  soddalashtirish,  operatsion 

xarajatlarni minimallashtirish; 

d)  makroiqtisodiy  vaziyatning  barqarorligini,  O‘zbekiston  Respublikasi 

Davlat byudjeti va uning daromadlarini mustahkam shakllantirishni ta‘minlash; 

e)  soliq  qonunchiligini  soddalashtirish,  soliq  munosabatlari  sohasida 

normativ-huquqiy  hujjatlardagi  ziddiyatlar  va  qarama-qarshiliklarni  bartaraf  etish, 

insofli  soliq  to‘lovchilarning  huquq  va  qonuniy  manfaatlari  himoyasini 

kuchaytirish; 

f)  soliq  solish  masalalarini  tartibga  soladigan  havola  qiluvchi  normalar  va 

qonun osti  hujjatlarini  maksimal  darajada cheklagan holda  soliq  qonunchiligining 

barqarorligini  hamda  O‘zbekiston  Respublikasi  Soliq  kodeksi  normalarining 

to‘g‘ridan-to‘g‘ri  amal  qilishini  ta‘minlash,  shu  jumladan,  kodeksda  soliqlar  va 

boshqa majburiy to‘lovlar stavkalari miqdorlarini belgilash; 

g)  xorijiy  investorlar  va  investitsiyalar  uchun  qulay  rejimni  saqlab  qolish, 

ularni har tomonlama qo‘llab-quvvatlash va ishonchli huquqiy himoyalash; 

h)  soliq  nazoratining  shakl  va  mexanizmlarini,  shu  jumladan,  soliq  solish 

obektlari  hamda  soliq  to‘lovchilarni  yanada  to‘liq  qamrab  olish  va  hisobini 

ta‘minlaydigan  zamonaviy  axborot-kommunikatsiya  texnologiyalarini  keng  joriy 

etish  hisobiga  takomillashtirish,  transfer  narxlarni  shakllantirish  bilan  bog‘liq 

operatsiyalarga soliq solish tartibini joriy etish.