II Bob bo`yicha xulosa
Bu yoshda asosiy qadriyat tengdoshlar, kattalar bilan munosabatlar tizimi, idroketilgan yoki ongsiz ravishda intilayotgan “ideal” ga taqlid qilish, kelajakka intilish(hozirgi kunni qadrlamaslik). O’z mustaqilligini himoya qilgan o’smir o’z-o’zinianglash, “men” obrazi, haqiqiy va ideal “men” nisbati aks ettirish asosida shakllanadi va rivojlanadi. Psixik jarayonlarning intellektuallashuvi asosida ularning sifat jihatdano’zgarishi tobora kuchayib borayotgan o’zboshimchalik, vositachilik chizig’i bo’ylab sodir bo’ladi. Demak, o’smirlikning asosiy neoplazmasi ijtimoiy ong, ichkariga o’tgan o’z-o’zini anglashdir. Fikrlashning rivojlanishi nafaqat shaxsiyatdagi ichki o’zgarishlar bilan cheklanib qolmaydi, buning natijasida boshqa odamlarni chuqurroq tushunish mumkin bo’ladi. O’smirlikning markaziy neoplazmasi sifatida o’z-o’zini anglashning rivojlanishi mumkin bo’ladi va butunlay atrof-muhitning madaniy mazmuniga bog’liq. Shunday qilib, yuqoridagilarni umumlashtirgan holda shuni aytishimiz mumkinki, o’smirlik o’tish davri bo’lgani uchun nafaqat o’smirlarning o‘zlari, balki ularning atrofidagi kattalar orasida ham muayyan qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Juda qisqa vaqt ichida, taxminan 11-12 yoshdan 15-16 yoshgacha, odam bolalikdan kattalarga aylanadi. O’smirlik davridagi qiyinchiliklar muqarrar. Ammo bu davrning og’ir va shikastli bo’lib qolishi avvalgi yosh davrlariga, ularning atrofidagi odamlarning tushunish, etuk shaxsni qabul qilish, o’z vaqtida yordam va yordam ko’rsatish, to’g’ri va uyg’un munosabatlar o’rnatish qobiliyatiga bog’liq
Umumiy xulosa
O‘smirlik Yoshi dunyoqarash, e’tiqod, prinsip, o‘zligini anglash, baholash kabi shaxs xususiyatlari shakllanadigan davr hisoblanadi. O‘smir ulg‘aygan sari unda “Ideal Men”, “ Axloqiy Men” va “Haqiqiy Men” singari shaxsga oid tizim, dunyoqarash, e’tiqod va boshqalar shakllana boradi, undagi o‘zi to‘g‘risidagi tasavvurlar ancha aniq va barqaror bo‘lib qoladi.O‘smir o‘z faoliyatini muayyan prinsip, e’tiqod va shaxsiy nuqtai -nazari asosida tashkil kila boshlaydi.O‘smir shaxsini tarkib toptirishda uning atrof-muhitga, ijtimoiy hodisalarga, kishilarga munosabatini hisobga olish lozim. Psixologlar o‘tkazgan tadqiqotlardan ko‘rinadiki, o‘smirlarning ko‘pchiligi qat’iyatlilik, kamtarlik, mag‘rurlik, samimiylik, dilkashlik kabi ma’naviy, ahloqiy tushunchalarni to‘g‘ri anglaydilar. Ularning turmush tajribasida fan asoslarini egallash natijasida barqaror e’tiqodiy va ilmiy dunyoqarash tarkib topadi, shular zaminida axlokiy ideallar yuzaga kela boshlaydi.Ma’lumki, o‘smirlik davrida o‘smirning «men»i qaytadan shakllana boradi. Uning atrofidagilari ayniqsa, o‘z-o‘ziga bo‘lgan munosabati, qizikishlari, qadriyatlari yo‘nalishi keskin o‘zgaradi.O‘smir Yoshdagi bolani birinchi galdagi intilishi, u o‘zini endi kichkina bola emas, balki katta bo‘lib qolganligini atrofdagilarga ishontirishdan iboratdir. Mustaqil ishlar qilishga uringan o‘smir shunday qilishga xaqqi borligiga o‘zini-o‘zi ishontiradi, chunki men endi “katta bo‘lib qoldim” deb o‘ylaydi. Shuning uchun xam psixologlar “katta bo‘lib qolganlik tuyg‘usi”ni shaxsning o‘smirlik yoshidagi eng asosiy yangilik sifatida talqin qiladilar
Tavsiyalar
1. O`smir yoshdagi bolalarning ota-onalari farzandlari bilan ko`proq vaqtlarini o`tkazishlari lozim
2. Ta`lim jarayonida pedagoglar o`smirlar bilan dars jarayonini tashkil qilganlarida ko`proq pedagogic texnologiyalardan foydalanishlari lozim
3. Ta`lim muassasalarida o`smir yoshdagi bolalarda ‘’men’’ siymosining shakllanishida turli xil tanlovlar tashkil qilish va ularni ko`proq rag`batlantirib boorish
Do'stlaringiz bilan baham: |