I bob. O’quvchilarni masalalar yechishga o’rgatishning nazariy asoslari

X U L O SA
Matematika o’qitishda tashkil etilgan sodda masalalarni yechish
o’quvchilarning matematik bilimlarini chuqurlashtirish va kengaytirish, misol va
masalalarni yechishni mashq qilish, matematikaning hayot bilan bog’liq bo’lgan
tomonlarini tushunishlariga imkon beradigan faoliyat turlaridan biridir.
Hozirgi paytda yangi axborot va pedagogik texnologiyalar rivojlangan bir
paytda boshlang’ich sinf o’quvchilarini majburiy itoatkorlikka asoslangan
an’anaviy usulda o’qitish emas, balki o’quvchilarning o’qishga, bilim
o’zlashtirishga bo’lgan ongli munosabatini tarbiyalashni amalga oshirishga
qaratilgan o’qitishning noan’anaviy shakllarini ta’lim jarayoniga tadbiq etishdek
muhim vazifalar qo’yilgan.
Masala ustida og’zaki ishlagandan keyin masala mazmunini matematik
atamalar tiliga o’tkazish kerak va uning matematik tuzilishini qisqa yozuv
shaklida ifodalash kerak.
Shuni nazarda tutish kerakki, hamma hollarda ham qisqacha yozishni
bajarish bilan birga masala sharti analiz ham qilinadi. Qisqacha yozishning vazifasi
ana shundan iborat. Haqiqatdan, masalani qisqacha yozish o’quvchi xotirasiga
tayanch bo’lib, sonli ma’lumotlarni tushunish va yaratish imkonini beradi, bu
ma’lumotlarni masalada nima berilganligini va nimani izlash kerakligini aniqlashga
yordam beradi. Shunday qilib matematik masalalar yechish o’quvchilarning
matematik bilimlarini rivojlantirish usullaridan biri sifatida qaralishi lozim. Shu
bilan birga murakkab va qiziqarli masalalar o’qitish samaradorligini oshirishning
eng yaxshi usullaridan biri sifatida bo’lishi ham mumkin. Shu sababli boshlang’ich
sinf matematika darslarida masalalar yechish usullarini to’g’ri tashkil etish, undan
oqilona foydalanish, masalaning turli shakllarini tashkil etish va unda turli didaktik
vositalardan imkon darajasida foydalanish ta’lim samaradorligini oshirishning
muhim omillaridan biri sifatida qaralmog’i maqsadga muvofiqdir.