I bob. Muammoning o‘rganishning ilmiy nazariy asoslari

O‘yinning borishi: biz bolalarga: “Bizning atrofimizda turli predmetlar ko‘p, har bir predmet haqida so‘rash mumkin. Men sizlardan so‘rayman, sizlar esa menga bir so‘z”, “Bu nima?” – deb javob beringlar. Turli predmetlarni ko‘rsatdik, masalan: kitob, stol va x.k. Bu predmetlar haqida qanday so‘rash mumkin? – Bu nima.

Keyin esa: “Endi esa men boshqacha so‘rayman. Kim bu?” va jonli predmetlarni ko‘rsatardik: qushcha, balqi, tarbiyachi va x.k., hamda bolalardan: “Qanday so‘roq berish mumkin?” (Kim bu?) – deb so‘raldi. Turli predmetlarni aytardik, bolalar esa “Kim?” deb so‘roq berardilar. Shunday qilib, biz asta – seiknlik bilan bolalarga “Tirik va natirik”, “Jonli va jonsiz” tushunchalariga olib keldik. So‘ngra bir qizni chaqirib, uning yoniga qo‘g‘irchoqni qo‘yib, bolalardan “Nodira qo‘g‘irchoqdan nimasi bilan farq qiladi?”, deb so‘raldi. Bolalar javob berishdi va yakuniy xulosala –qiz – jonli, qo‘g‘irchoq esa jonsiz degan xulosaga kelishdik. Keyin rasmdagi sigir va sigir o‘yinchog‘ini taqqoslatildi. Shunday qilib, rasmdagi sigir, jonli sigir rasmi ekani, o‘yinchoq sigir esa jonsiz ekani aniqlandi. Yakuniy xlosa sifatida barcha jonsiz narsalarga “Nima” deb, barcha jonli narsa va shaxslarga “Kim?” deb so‘roq berilishi aytib o‘tildi.

“Turli ma’nodagi so‘zlar” o‘yini.

Maqsad: Bolalarning faol lug‘atida ot so‘z turkumiga oid so‘zlarni kengaytirish, bir xil jarangaydigan, aytiladigan so‘zlarni topshiga o‘rgatish, o‘xshash so‘zlar ma’nosini tushuntirishga o‘rgatish.